دسترسی ها

پایگاه خبری تئاتر: این روزها نمایش «کوریولانوس» به نویسندگی ویلیام شکسپیر و کارگردانی مصطفی کوشکی در تئاتر مستقل روی صحنه رفته که محصول تمرین بازیگران تازه‌کار زیرنظر کوشکی است.

گروهی اعتقاد دارند که نمایشنامه «کوریولانوس» شکسپیر اصلا مهم نیست و مورد توجه هم قرار نگرفته است! در وهله اول باید این گزاره را رد کنیم و به این دوستان بگوییم که به نظرتان برتولت برشت آلمانی از کدام نمایشنامه شکسپیر اقتباس کرده است؟! آیا او تنها یک نمایشنامه از این نویسنده انگلیسی را لایق اقتباس ندانست که همین کوریولانوس باشد؟ اگر به ویکی‌پدیا رجوع می‌کنید و نقدهای آبکی می‌نویسد وای به حال نقد و انتقاد. نمایشنامه شکسپیر به‌طور خاص به نظام‌های سیاسی و رابطه مردم و قهرمانان سیاسی می‌پردازد و با همین تفسیر به‌شدت انضمامی عمل می‌کند و دست به نقد سبک زندگی درباریان دوران خود می‌زند. از این منظر، انتقاد اول به اجرای کوشکی این است که‌ ای کاش نمایشنامه‌‌ای سیاسی با رویکردی انضمامی (دارای زمان و مکان مشخص) و باتوجه به شرایط زندگی روزمره ایرانیان حاضر نوشته و اجرا می‌شد. با این حال او از «دراماتورژی انضمامی و انتقادی» بهره می‌گیرد. کار کوشکی بسیار مهم است، زیرا کیفیت اجرایی مناسبی دارد و براساس ایده کارگردانی پیش می‌رود و به متن وابسته نیست. البته این گزاره مخالفان و موافقان فراوانی دارد ولی اغلب نظریات کارگردانی براساس مطالعات اجرایی پیش می‌رود و متن نیز همان واژگان روی کاغذ است تا وقتی هم شکل اجرایی به خود نگیرد خبری از تئاتر نخواهد بود.

داستان به سرداری رومی و قهرمان به نام گایوس مارسیوس کوریولانوس می‌پردازد که می‌خواهد رهبر سیاسی شود، ولی درگیری‌های او با مردم و توهین‌های او نسبت به مردم باعث می‌شود تا مردم به او حمله‌ور شوند و او هم به منظور انتقام سراغ دشمنان می‌رود و اتحادی خطرناک را شکل می‌دهد؛ پس ساختار این درام براساس انتقام شکل گرفته اما نباید از نگاه طبقاتی شکسپیر غافل شد. او یک نبرد طبقاتی را نشان می‌دهد که در آن اشراف و نظامیان در یک‌سو هستند و مردم پابرهنه و گرسنه هم در سوی دیگر. اقتباس برشت را هم می‌توان باتوجه به یکی از شعرهای او تحلیل کرد، زیرا او می‌سراید: «و چون جنگ در پنجمین بهار نیز/ دورنمایی از صلح را نشان نداد/ سرباز تصمیم خود را گرفت/ و به مرگی قهرمانانه مرد.» شکسپیر نگاهی هوشمندانه و تحلیلی به جنگ دارد و سرداران را «قهرمان مردم» می‌داند ولی برشت به‌شدت ضدجنگ است و سربازان را قهرمان می‌داند. کوشکی در کارگردانی خود به مردم می‌تازد و آنان را توده‌ای خیانتکار، تن‌آسا، در حال خواب و خوردن و باری به هر جهت می‌بیند و قهرمانان هم مانند سلبریتی‌های امروز هستند. او رسانه‌های جمعی و پرچم‌های کشورهای مختلف را هم نمایش می‌دهد حتی موسیقی اخبار شبکه بی‌بی‌سی را هم مدام پخش می‌کند. در پایان باید به کیفیت بسیار بالای بازیگر نقش کوریولانوس اشاره کنیم که دیدنی است.

گزارش تصویری نمایش «کوریولانوس»- کارگردان: مصطفا کوشکی- تئاتر مستقل تهران

• نویسنده : سروناز آقازمانی
• منبع خبر : روزنامه اعتماد