دسترسی ها

سینما محصول دنیای مدرن است و شهر مکانی است که نمود بارز ارزش‌های عصر مدرن به‌شمار می‌رود و از همین نقطه اشتراک (مدرنیته) شهرها می‌توانند به عنوان موضوع یک فیلم قلمداد شوند.

سینمای ایران روزهای سختی را پشت سر گذاشته و همین حالا هم فاصله بعیدی با ساحل آرامش دارد اما آن چه نیاز مبرم سینمای ایران در روزهای آتی است، رسیدن به آرامش حرفه‌ای و ایده‌های تازه است.

نخستين گفت‌وگوي فيلم، در فضايي غمگين و سرد، در بستري كه هيچ رنگي در آن به چشم نمي‌خورد، در دود سيگار يكي از شخصيت‌هاي اصلي محو مي‌شود تا سردي و رخوت فضا نمايان شود و خبر از تلخي مسيري بدهد كه قرار است داستان در آن پيش برود.هماهنگي خوب آغاز داستان، خانه به خانه شخصيت‌هاي اصلي ادامه پيدا مي‌كند و كم‌كم نقطه تلاقي شخصيت‌ها كه در راستاي حوادثي، به يكديگر وصل مي‌شوند سر مي‌رسد و داستان شكل پيدا مي‌كند.

با صورت نقاشی شده و رنگ به رنگش از صف آدمیزادها رانده شده، ظاهری دلقک وار دارد، ولی خنده هایش رعب آورند. شرور است و سرکش. پیرو دوزخ. در قصه هایش بیش از دو هزار تن را هلاک کرده.

 فيلم «فوق‌العاده شرور، به طرز وحشتناكي شيطاني و پست» با محور قرار دادن زندگي عاشقانه تد باندي، قاتل سريالي كاريزماتيك دهه 1970 با پارتنرش اليزابت كلاپفر، سعي دارد به يك تريلر رمانتيك آرام و بي‌دردسر بدل شود و از حوادث مهم زندگي يك قاتل سريالي به شكلي سطحي و شتابزده عبور مي‌كند.

آيا مضمون «سركوب» را بايد آسيب ديدن زنان يك خانه از پدري مستبد تعبير كرد كه اتفاقا نسبتي با قدرت نيز دارد؟ حتي در خوش‌بينانه‌ترين شكل، بيان صريح چنين مضموني با اين شكل و ساختار هم نتيجه‌اي بهتر از آنچه مي‌بينيم به دست نمي‌داد. بيش از هر چيز به اين خاطر كه فيلم باز هم به جاي تلاش براي توصيف نسبت و رابطه ميان زنان خانه و مردان غايب‌شان سراغ بازتوليد مضاميني تكراري رفته كه پيش‌تر بارها و بارها در نمونه‌هاي ديگر تكرار شده‌اند و حالا بدون خلاقيت و ظرافت در «سركوب» تكرار شده‌اند. از اين‌رو لااقل در موضع‌گيري نسبت به يك معضل اجتماعي (و آيا سياسي؟) فيلم نه واجد نگاه ويژه‌‌اي است و نه ظرافتي در بيان دارد.

«در جست‌وجوي فريده» بيش از آنكه جست‌وجويي در زندگي فريده باشد، جست‌وجويي در باب خانواده ايراني است. خانواده‌اي كه مملو از تضاد است. از فرهنگ ديني‌اش گرفته تا رابطه ميان اعضايش. ساختار اين خانواده‌ها بسيار به يكديگر شباهت دارد؛ هر چند پيرامتن خانواده چيز ديگري مي‌گويد.

تا پیش از فیلم «قسم»، در بیشتر فیلم‌های ایرانی همیشه این شهود بودند که با شهادت خود، راهی به سوی حقیقت برای دادگاه، قاضی و هیئت منصفه آشکار می‌کردند. «قسم»، در واقع پرداختن به یک دلیلِ اثبات جرمِ کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

ناصر تقوایی از معدود کارگردان‌های اندیشمندی است که هم در حوزه فیلم مستند و هم فیلم داستانی آثار درخور و ماندگاری را به ثبت رسانده است و بهتر از هر مدعی دیگری میتواند درباره تفاوتها و اشتراکات و برتریهای این دو حوزه بر هم سخن براند.

«فراستی نسبت به نقد و حتی خود سینما ضدیت دارد - با همه سینما. او آدم سینما نیست؛ اشتباهی است. جای دیگری شاید آدم موفق‌تری بود اما اصلا اینجا، جای او نبوده هیچ‌وقت. به نظرم او دارد از سینما انتقام می‌گیرد؛ انتقام آن چه می‌خواست باشد و نشد، اجازه ندادند.»