پایگاه خبری تئاتر: نشست تخصصی «مکث و درنگ: سلسله‌نشست‌های آسیب‌شناسی تئاتر کشور» با موضوع «ضرورت آموزش تئاتر از مقطع ابتدایی به دانش‌آموزان به مثابه یک نیاز جدی» عصر روز گذشته ۹ آذر ماه از سوی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری برگزار شد. در این نشست بهروز غریب‌پور و منوچهر اکبرلو به عنوان کارشناس حضور داشته و به ارائه نظرات خود پرداختند.
ایوب آقاخانی مدیر دفتر مطالعات و پژوهش‌های مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، در ابتدای این نشست عنوان کرد: در نظر داریم تا نشست تخصصی «مکث و درنگ» را ماهانه برپا کنیم تا حداقل قدمی را در راستای حفظ و رشد تئاتر کشور برداشته باشیم. درست است که نشست‌های بسیاری در خصوص تئاتر برپا می‌شود اما هدف ما صرفا برپایی نشست نیست بلکه می‌خواهیم ماحصل آن به گوش مسئولان مربوطه برسد تا شاید موجب رویداد خوبی برای تئاتر کشور شود.
آقاخانی ادامه داد: از آنجایی که شاهد جای خالی آموزش در حوزه‌های گوناگون تئاتر هستیم تصمیم گرفتیم در این نشست‌ها به آن بپردازیم.
تئاتر الفبای زندگی است
در ادامه این نشست بهروز غریب‌پور با اشاره به درک غلط از استعداد بازیگری در تئاتر میان مردم عامه بیان کرد: متاسفانه درک غلطی از استعداد تئاتری داریم. چرا که عموم مردم معتقدند هر کس پررو باشد بازیگر خوبی می‌شود و همین موضوع دلیل کافی برای استعداد بازیگری است. تئاتر حقیقتا باید در نظام آموزش و پرورش حضوری پر رنگ داشته باشد اما برای این حضور پیش از آنکه درسی با عنوان تئاتر وارد دروس آموزش و پرورش مدارس ابتدایی کنیم ابتدا باید مربیان درستی برایش آماده کنیم. تا زمانی که بدون پرورش مربی تخصصی بخواهیم به این کار بپردازیم موفق نمی‌شویم.
وی افزود: اگر تئاتر و ابعاد آن را نشناسیم و ندانیم بهتر است آن را حتی در دانشگاه‌ها فراموش کنیم. ، اما اگر بشناسیم، تئاتر پیش از الفبا مقدم بر آموزش‌های دیگر است.
غریب‌پور با تاکید بر شناخت درست از درون‌مایه حقیقی تئاتر گفت: اگر هدف از تدریس تئاتر به دانش‌آموزان ارائه مفاهیم انسانی و شیوه صحیح زندگی باشد بی‌شک مهمتر از الفبای زبان خواندن و نوشتن است. به این ترتیب تئاتر الفبای زندگی است. اگر تئاتر را با این نگرش در نظر بگیریم در سطح وسیع‌تر خود، تئاتر الفبایی برای چگونه نگاه کردن به جهان هستی است. به این ترتیب اگر تئاتر را به جای نتایجی مثل بازیگر شدن و یا نویسنده شدن، بخاطر ماهیت آن بپذیریم، می‌توانیم در مورد نحوه آموزش آن حرف بزنیم.
وی با اشاره به اهمیت و کاربرد تئاتر در شرایط بحرانی یادآور شد: در بحران اقتصادی و اجتماعی آمریکا تماشاخانه‌ها ناجی شرایط روحی مردم بودند. همچنین در بمباران‌های چند شهر اصلی شوروی مثل مسکو هرگز برنامه‌های اجرای تئاتر و کنسرت لغو نشد.
کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری نیز که در این نشست حضور داشت در تایید مطلب غریب‌پور گفت: سال گذشته که در شهر حلب سوریه با گروهی از هنرمندان تئاتر سوری اجرای نمایش داشتیم، متوجه شدم در تمامی روزهایی که مردم مورد حمله‌های گسترده از سوی داعش بودند به هیچ عنوان اجرای تئاترهای گوناکون و به ویژه تئاتر کودک لغو و کنار گذاشته نشد.
غریب‌پور در بخش دیگری از صحبت‌های خود در این نشست بیان کرد: تئاتر همانند ماده مذابی است که شکل پذیر به هر چیزی است. یعنی هم می‌تواند روان‌درمانی کند و هم به تشکیل اجتماع و شادمانی کمک کند. به این ترتیب هنرمندان و مسئولان تئاتر باید از این ماده مذاب در مجرای درست به نفع جامعه استفاده کنند.
وی افزود: تئاتر نام علمی آن‌چیزی است که روی صحنه می‌رود و عده‌ای تماشاگر دارد. اما همین چیزی که روی صحنه می‌رود دارای ظرفیت‌هایی است که اگر در راستای تعلیم و تربیت به کار گرفته شود نتیجه‌های مثبتی می‌گیریم.
تئاتر در مدارس می‌تواند آینده اجتماعی کشور را بسازد
منوچهر اکبرلو نیز در این نشست به ارائه نظرات خود در خصوص «ضرورت آموزش تئاتر از مقطع ابتدایی به دانش‌آموزان به مثابه یک نیاز جدی» پرداخت و گفت: ما هنوز نمی‌دانیم برای کودکان چه می‌خواهیم. از این رو معتقدم آموزش تئاتر برای کودکان غلط است. از طرفی هم آموزش و پرورش درگیر مشکلات بسیاری است و زیرساخت‌های بسیاری نیاز دارد تا به تئاتر بپردازد. به این ترتیب مخالف تئاتر به صورت تخصصی در مدارس هستم و رویکرد خود را به این مقوله در مدارس تغییر دادم. مگر اینکه تئاتر در مدارس یک ابزار تربیتی و پرورشی باشد به به عنوان یک درس تخصصی که از آن امتحان بگیرند و نمره هم بدهند. در این شرایط وضع فرق می‌کند.
اکبرلو افزود: تئاتر در مدارس می‌تواند آینده اجتماعی کشور را بسازد و مشکلات بسیاری از جمله اعتیاد، طلاق، میل به مهاجرت و مسائل گوناگون دیگری را حل و رفع کند. این کار نه به صورت تئاتر تخصصی بلکه به شیوه نمایش خلاق امکان‌پذیر است. در نتیجه در حال حاضر مخالف برپایی زنگ درس تخصصی تئاتر برای دانش‌آموزان در مدارس هستم اما شکی در موفقیت نمایش خلاق در مدارس نیستم. چرا که کارایی لازم برای مدارس با ویژگی‌های آموزش و پرورش کشور را دارد.
وی که خود معلم مدارس آموزش و پرورش است، افزود: نمایش خلاق باید جای واژه تئاتر در مدارس و گفتگو با مدیران مربوطه را بگیرد. چرا که نمایش خلاق جامع تمامی هنرهای دیگر است و کاربرد آن نیز با تئاتر حرفه‌ای فرق دارد. از طرفی هنگامی که در تفهیم طرح‌های نمایشی به مدیران آموزش و پرورش از واژه تئاتر استفاده کنیم معمولا استقبال نمی‌شود. در حالی که اگر نمایش خلاق را هم به لحاظ ماهیت وجودی خود و هم به لحاظ نام آن به کار گیریم راحت‌تر هضم می‌شود.
اکبرلو متذکر شد: هدف آموزش و پرورش در تمامی دنیا تربیت یک شهروند قانون‌مند و انسان است. پس ما نیز باید انتظارمان از تئاتر در مدارس تربیتی باشد اما نه به شیوه تئاتر حرفه‌ای که در پی آن دانش‌آموزان نمایشنامه بنویسند، کارگردانی کنند و همانند بازیگران تئاتر حرفه‌ای بازیگری کنند. بلکه باید دانش‌آموزان با بازی تربیت شوند اما این بازی می‌تواند با دانش تئاتر و غیر مستقیم انجام شود به عنوان مثال تئاتر می‌تواند در راه آموزش دروس گوناگون مدارس مورد استفاده قرار گیرد.
اکبرلو در پایان گفت: لازم است در اولین مرحله پیش از هر کاری برای آموزش تئاتر از مقطع ابتدایی به دانش‌آموزان باید هنرمندان و فعالان تئاتر کودک و نوجوان با هم متفق‌القول شویم تا بتوانیم مسئولان آموزش و پرورش را متقاعد کنیم که چگونه و به چه شیوه‌ای تئاتر در مدارس باشد.
نشست تخصصی «مکث و درنگ: سلسله نشست‌های آسیب‌شناسی تئاتر کشور» با موضوع «ضرورت آموزش تئاتر از مقطع ابتدایی به دانش‌آموزان به مثابه یک نیاز جدی» از سوی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری روز گذشته ۹ آذرماه با حضور جمعی از فعالان تئاتر کودک و نوجوان از جمله ناصر آویژه، وحیدرضا قناعتیان، توحید معصومی، امیرحسین شفیعی، احسان فلاحت پیشه، محمد نباتی، نصیر ملکی جو و دیگر علاقه‌مندان در سالن اوستا حوزه هنری برپا شد.
