بهزادی: وقتی مدیر ارشد سینمای ایران با افتخار میگوید سینما الان تبدیل شده به یک جریان براندازی، بنابراین ما رفتار امنیتی میکنیم. یعنی ما جایی ایستادهایم که اصلا زبان همدیگر را نمیفهمیم و از اینجا به بعد کار تمام است. ما یا فیلم نمیسازیم چون در این شرایط نمیتوان ساخت، یا اگر بخواهیم بسازیم کاملا خارج از سیستم مورد نظر آنهاست.
قسمت نوزدهم مجله تصویری «قاف» با حضور داریوش فرهنگ و اجرا و سردبیری اکبر نبوی در فضای مجازی منتشر شد. متن این گفتوگو را در ادامه بخوانید.
من زمانی که بازجویی میشدم به دوستان میگفتم من الان بازجویی میشوم بابت فیلمی که مطمئنم روزی پخش میشود و آن موقع بد است، البته برای ما خوب است، اما اینکه بازجویی میشویم بد است آن هم بابت فیلمی که با مجوز ساختیم.
وقتی در ذهنت یا خودآگاهت به عنوان ایدئولوژیک حصاری میکشی دیگر از آن عبور نمیکنی. من حس میکنم با اصحابی که الان مدیریت میکنند، مدیران اکنون، اسباب گفتوگو بسته است. ما بارها و بارها تلاش کردیم و نشد. البته که بدبختانه طیف اعظمی از سینماگرانمان هم محافظهکار و ترسو شدند.
شانزدهمین قسمت از مجله تصویری «قاف» در روز سهشنبه 30 بهمنماه در فضای مجازی منتشر شد.
علیرضا رئیسیان: در جشنواره پارسال فیلمی جایزه اصلی جشنواره را گرفته، اما هنوز آن فیلم به اکران عمومی در نیامده، آقای خزاعی اگر سیاست شما نتیجهاش این است که افتخار ندارد.
مجله تصویری فرهنگ و هنر «قاف» با اجرا و سردبیری اکبر نبوی در ایام جشنواره فیلم فجر به مدت 10 شب در فضای مجازی منتشر شد. این قسمت که به صورت مکتوب در صفحات فرهنگی روزنامه «فرهیختگان» منتشر میشود، مربوط به گفتوگوی اکبر نبوی و احسان عبدیپور، کارگردان سینماست. در ادامه متن این گفتوگو را میخوانید.
نکته تلخ این است که یادتان هست در دهه ۵۰ که میکلوش یانچو فیلمهایش را شیفتهوار تماشا میکردیم نمیدانستیم او در کشور خودش با محدودیت و فشار روبروست و خیلی راحت فیلم نمیسازد الان درست همین اتفاق برای ما افتاده. از اصغر فرهادی خارج از ایران حمایت میشود و همه فیلمهایش را میبینند و در اینجا نمیتواند فیلم بسازد. یک عده مثل ما که در ایران میکلوش یانچو میدیدیم، یک عده دیگری در دنیا اصغر فرهادی میبینند و خودمان نمیتوانیم ببینیم.
بگذارید صریح به شما پاسخ دهم ما هیچ فیلمی درباره نوروز نداریم. ممکن است آثاری وجود داشته باشند که در آنها گریزی به آیین نوروز زده شده باشد، اما این را که یک فیلم بر اساس فلسفه نوروز ساخته شده باشد، حداقل من به خاطر ندارم.
فیلمنامه این فیلم سال ۹۶ تمام شد. اما دنبال سرمایهگذار بودم. قولهایی داده شد، اما در نهایت اتفاقی نیفتاد و کار منتفی شد. مجبور شدم سال ۹۷ فیلم «بی سر» را بسازم که یکی از ارزان ترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران است و با هزینه ۵۰۰ میلیون تومان تمام شد.
گاهی وقتها من فکر میکنم برخی آقایان شبها با هم جمع میشوند و فکر میکنند کداممان فردا حرفی بزنیم که از همه بامزهتر باشد؟ ببینیم تحمل مردم چقدر است! رئیس کمیسیون قضایی مجلس میگوید ایرانیان خارج از کشور بیایند، اتفاقی نمیافتد، نهایتا محاکمهشان میکنیم! نمیفهمیدم که در دلش دارد به من که دارم این حرف را گوش میدهم، میخندد و دارد دستم میاندازد؟
در سینمای ایران، کارگردانانی متکی به زبان دیداری چون امیر نادری، محسن مخملباف و بهمن قبادی، پس از مهاجرت نتوانستهاند راه خود را با آن مقبولیت قبلی ادامه دهند. بهرام بیضایی با آن تسلط کم نظیر بر ساختارهای سینمایی و دراماتیک، پس از مهاجرت، هنوز فیلمی نساخته است. عباس کیارستمی که گذشته از جایگاه تثبیت شده بینالمللی، هوش سرشار و خلاقیت گرافیکی غیرقابل انکاری داشت، در تجربههایش در ایتالیا و فرانسه و ژاپن، به آثاری که در ایران ساخته بود، نزدیک هم نشد.
مدیران سینمایی میآیند و میروند و هر کدام هم ادعای فتوحاتی میکنند اما در عمل میبینیم که داریم به عقب برمیگردیم. فیلمسازان جوان میآیند اما تا دو، سه فیلم عزیز هستند و بعد دیگر عزیز نیستند. مشکلاتی برایشان به وجود میآید که میتواند به وجود نیاید. آنها هم درواقع به ما میپیوندند که از قبل ماندیم و برای هر فیلمی انگار فیلماولی هستیم.
سینمای اجتماعی اصلا هشداردهنده است. فیلمساز اجتماعی نمیگوید چه کاری بکنید یا نکنید، فقط نشان میدهد که درد کجاست و اندازه و وسعت آن درد چقدر است. شما میتوانید یک مسکن بدهید و بگویید عیبی ندارد خوب میشود اما یک وقت هست که مسکن جواب نمیدهد و باید جراحی شود و آن عضو را برداریم. قبل از اینکه به اینجا برسیم که عضوی را برداریم، خوب است که راههایی را برویم. سینمای اجتماعی میتواند کمککننده خوبی در این زمینه باشد.
میهمان دفتر چهارم مجله تصویری قاف رضا کیانیان بازیگر سینمای ایران بود. در ادامه متن گفتوگوی اکبر نبوی با او را بخوانید.
سید محمدمهدی طباطبایینژاد: چراهمه میخواهیم ادای آدمهای حزباللهی را در بیاوریم؟ اگر از مشکلات اجتماعی بگوییم آدمهای حزباللهی نیستیم؟
ایشان به تذکرات گوش نمیدادند. آقای ضرغامی در دوره خودشان چند بار خیز برداشتند که برنامه 90 تعطیل شود. به ما گفتند شما یک برنامه سینمایی آماده کنید که 90 پخش نشود. باز دو، سه ساعت مانده به برنامه میگفتند 90 پخش شود.
علی حضرتی: یک فیلم ساخته میشود کیفیت خوب یا بد یک بحث است، بعد از ساخت اثر و نمایش در جشنواره، در اکران عمومی به شدت به نظر سینمادار و پخشکنندهها وابسته است و با فیلمهایی که در همان زمان اکران هستند، ارتباط دارد. نمایش فیلمهای کمدی در آن زمان سرنوشت یک فیلم را تغییر میدهند، زمانی که فیلم اکران میشود تداخل با مناسبتها سرنوشت فیلم را تغییر میدهند، حال جامعه در آن زمان مهم است، به عنوان مثال بعد از اتفاقات مهسا امینی اگر بهترین فیلمهای تاریخ سینما هم اکران میشد، مردم به فیلمها واکنش نشان نمیدادند.
«کت چرمی»، از اوایل ماه دی اکران آنلاین خود را آغاز کرده و همچون نمایش عمومی با استقبال مخاطبان مواجه شده است. همین مسئله بهانهای شد تا با حسین میرزامحمدی، کارگردان اثر، درباره سختیهای تولید اثر، شباهت فیلمسازیاش با محمدحسین مهدویان و حواشی پیرامون آن و... به گفتوگو بنشینیم که در ادامه میخوانید.
قبل از اینکه دولت احمدینژاد بیاید، از سرمایهداری دو تعریف داشتیم: سرمایهداری سنتی و سرمایهداری مدرن. بعد از دولت احمدینژاد یک سرمایهداری بیریشه و بیهویت داریم؛ من که تعریفی برای این سرمایهداری که بعد از احمدینژاد شکل میگیرد، پیدا نمیکنم، چون دولت احمدینژاد دولت عدالت اجتماعی بود که تعریف عدالت اجتماعی کرد ولی از دل این دولت یک سرمایهداری بیهویت بیرون آمد.