به طور طبیعی سینمای مستند، کمتر از سینمای داستانی طرفدار دارد. فیلم‌های داستانی در سالن‌های بزرگ و پر تعداد اکران می‌شوند اما مستندها عموما سر از اکران‌های خصوصی یا پخش از شبکه‌های تلویزیونی در می‌آورند. حتی آثار همین لیست که مجموعه‌ای از بهترین مستندهای دنیا هستند، بیشتر به خاطر پخش‌های متعدد از شبکه‌ها تلویزیونی دیده شده‌اند تا اکران در سالن‌های سینما. در چنین قابی است که معرفی بهترین مستندهای جهان امر مهمی به نظر می‌رسد تا حداقل مخاطب علاقه‌مند به بهترین مستندها، بتواند با کمی جستجو لیستی برای خود دست و پا کند. در این لیست ۲۰ اثر مهم از بهترین مستندهای جهان انتخاب شده‌اند.

فیلم مستند «خانه خاموش» Silent House محصول مشترک کشورهای ایران، کانادا، فرانسه، فیلیپین و قطر برنده جایزه بزرگ جشنواره EBS کره جنوبی شد.

آرش اسحاقی در تازه‌ترین اثر خود مستندی درباره تاریخ مجسمه‌سازی در ایران می سازد.

به بهانه درگذشت ابراهیم گلستان، مروری داریم بر مستند «جمعه می‌بینمت» که یکی دو سال قبل در جشنواره برلین و سپس کارلووی‌واری به نمایش درآمد، این مستند به چگونگی ارتباط میان ابراهیم گلستان و ژان لوک گدار پرداخته است.

مستند «جشن بی‌سور، مرگ بی‌سوگ» با نگاهی به تغییرات رسوم سوگواری و پایکوبی در دوران کرونا، به فستیوال فیلم مستند کالیفرنیا راه یافت.

بیست و ششمین برنامه «مستندات یکشنبه» به نمایش فیلم مستند «دی پالما» ساخته نواه بومباک و جیک پالتروف محصول سال ۲۰۱۵ اختصاص دارد.

بیست و پنجمین برنامه «مستندات یکشنبه» که زیرمجموعه سینماتک خانه‌ هنرمندان ایران به پخش فیلم‌های مستند می‌پردازد، در روز یکشنبه ۲۹ مرداد ماه ۱۴۰۲، به نمایش فیلم مستند «سکوت دیگران» ساخته روبرت باهار و آلمودنا کاراسدو محصول سال ۲۰۱۹ اختصاص داشت. پس از نمایش فیلم نیز نشست نقد و بررسی آن با حضور احسان آجورلو (منتقد سینما) برگزار شد و مدیریت این جلسه بر عهده سامان بیات بود.

هامون شیرازی کارگردان مستند «زائر شب‌های بارانی» در حال حاضر در کما به سر می‌برد و خانواده وی از مردم خواسته‌اند برای بهبود حالش دعا کنند.

مستندهای «نواهای ماندگار»، «میراث مرثیه-شیخ رضا سراج»، «دوباره زیارت»، «اینجا خورشید می‌درخشد» و «میراث مرثیه-حاج اکبر ناظم» امروز دوشنبه ۳۰ مردادماه در مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی روی پرده می‌روند.

فیلم مستند «سینه‌ما رکس» ساخته مشترک میترا مهتریان و صادق دهقان از شامگاه شنبه ۲۸ مرداد ماه به صورت آنلاین عرضه شد.

یکی از پژوهشگران و مستندسازان موسیقی نواحی ایران در تشریح تازه ترین فعالیت های خود از ساخت و تولید ۲ مستند درباره موسیقی نواحی منطقه خراسان خبر داد.

مستند «غوغای ستارگان» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی علیرضا خالق وردی از ۲۹ مرداد ماه عرضه می‌شود.

نسخه تصویری ۷ کارگاه آموزشی شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» به زودی در سایت مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

بیست و پنجمین برنامه «مستندات یکشنبه» که زیرمجموعه سینماتک خانه‌ هنرمندان ایران به پخش فیلم‌های مستند می‌پردازد، به نمایش فیلم مستند «سکوت دیگران» ساخته روبرت باهار و آلمودنا کاراسدو محصول سال ۲۰۱۹ اختصاص دارد.

فیلمبرداری مستند «یک جهان آواز» به کارگردانی مجتبی سعادت و تهیه‌کنندگی راما نامی پس از ۱۸ جلسه به پایان رسید.

مستند «آب باد خاک نان» به کارگردانی مهدی زمانپور کیاسری و تهیه کنندگی سمیه زراعت کار و مهدی زمانپور کیاسری جزو پنج فیلم نهایی بخش کوتاه بیست و سومین دوره جشنواره مستند زعفران طلایی ترکیه شد.

مستند «فرزندان شب» و انیمیشن «خورشید آسمان، خورشید کاشی» در پی طرح مسائل جدایی طلبانه در جشنواره فیلم‌های کردی لندن، از این جشنواره خارج شدند.

«شرم بودا» بهترین مستند جشنواره فیلمهای مستقل کوتاه لس آنجلس شد.

موزه تصاویر متحرک نیویورک «سایه‌های بی‌خورشید» به کارگردانی مهرداد اسکویی را به عنوان بهترین مستند سال انتخاب کرد.

سیدعباس صالحی در جدیدترین توئیت خود از دستور جلسه امروز هیات دولت مبنی بر الزام دستگاه‌های اجرایی به مستندنگاری سینمایی طرح‌های بزرگ و پروژه‌ای مهم خبر داد.

سه فیلم مستند «خنده در تاریکی»، «شهر سوخته» و «کیارستمی و عصای گمشده» در صفحه ویژه «هنروتجربه» پلتفورم هاشور به اکران آنلاین درمی‌آیند.

صادق داوری‌فر با بیان مشکلاتی که برای ساخت برخی آثارش تجربه کرده از ماجراهایی سخن می‌گوید که سبب شده برای آگاهی بخشی با احترام به قانون اما بدون هیچ محافظه‌کاری انگیزه پیدا کند.

۲ اثر تولید شده «خانه مستند» در نخستین حضورهای جهانی سال ۱۴۰۰ در بخش رقابتی ۵ فستیوال حضور خواهند داشت.

فیلم مستند «کارواش» به کارگردانی محسن سخا و محصول شبکه مستند به بخش مسابقه دوازدهمین دوره جشنواره فیلم‌های کُردی لندن راه یافت.

مستند بلند «سیاوش در آتش» به کارگردانی کیوان مهرگان ساخته شد.

«در همسایگی ماه» به کارگردانی رضا فرهمند و تهیه کنندگی مرتضی شعبانی در بخش مسابقه جشنواره رقابتی «هات‌داکس» ۲۰۲۱ نمایش داده می شود.

بنیاد «روایت فتح» با صدور اطلاعیه‌ای منتقدان و خانواده شهید سید مرتضی آوینی را در پی پخش مستند «آقا مرتضی» به خویشتنداری تا حصول نتیجه از طریق پیگیری‌های حقوقی فراخواند.

مستند «سایه‌های بی‌خورشید» ساخته مهرداد اسکویی در ۳۷ جشنواره جهانی حضور داشته و موفق به کسب ۱۴ جایزه شده است.

مستند سینمایی «عالیجناب» به کارگردانی سجاد ایمانی و تهیه کنندگی مشترک رضا دانش‌پژوه و سجاد ایمانی در پانزدهمین جشنواره فیلم‌های قوم نگارانه «اتنو سینکا» در وین اتریش به نمایش در خواهد آمد.

«فرزندان خونیار» و «رادیوگرافی یک خانواده» به نمایندگی از سینمای ایران در شصت و یکمین دوره جشنواره فیلم کراکو در کشور لهستان به نمایش گذاشته می‌شوند.

فیلم مستند «نان مقدس» به کارگردانی زنده‌یاد رحیم ذبیحی و به تهیه‌کنندگی تورج اصلانی، به بخش مسابقه اصلی شصت و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم «ترنتو» در کشور ایتالیا راه یافت.

مستندهای «فرزندان خونیار» و «چامون» به کارگردانی آرمان قلی‌پور دشتکی به شصت و نهمین جشنواره ترنتو ایتالیا راه یافتند.

خانه مستند در بیانیه‌ای خطاب به منتقدان مستند «آقا مرتضی» عنوان کرد که اجازه بدهید روایت شهید آوینی برای چند شب از انحصار شما خارج شود.

افسانه سالاری برای کارگردانی «خانه» و تهیه‌کنندگی «تارهای ممنوعه» از جشنواره آمریکایی جایزه بهترین «فیلمساز نوظهور» را دریافت کرد.

«آقا مرتضی» عنوان مجموعه‌ای هفت قسمتی است که پخش تلویزیونی آن در آستانه سالگرد شهادت شهید آوینی واکنش‌های بسیاری به همراه داشت؛ واقعیت درباره ابهامات و اتهامات مطرح شده درباره این مستند چیست؟

کارگردان مستند «آقای مرتضی» که در روزهای اخیر با حواشی و اعتراض های بسیاری از سوی خانواده این شهید همراه شده است، به بیان توضیحاتی درباره این حواشی پرداخت و اظهار کرد: مشکل این است که خانواده شهید آوینی تصور می کنند به غیر از خانواده، کسی حق ندارد به این شهید بپردازد.

دوربین مستند بلند «ایرا‌ن‌زاد» به کارگردانی مجید‌عزیزی و تهیه‌کنندگی مهدی مطهر، این روزها رو‌ در روی بوشهری‌ها قرار گرفته است.

بیست و هفتمین دوره جشنواره معتبر مستند «هات داکس» امسال میزبان چند اثر مستند کوتاه و بلند از سینماگران ایرانی خواهد بود.

چند نفر از دوستان در اینستاگرام، هم‌زمان در یک روز، پوستری برایم ارسال کرده‌اند که خبر از پخش یک سریال مستند تلویزیونی می‌دهد به نام «آقا مرتضی». در متن خبر همراه پوستر تأکید شده این روایتی است «بدون سانسور» از زندگی سیدمرتضی آوینی.

حاشیه‌های پخش مستندی درباره «شهید مرتضی آوینی» از تلویزیون همچنان ادامه دارد و علاه بر همسر این مستندساز جنگ، سازنده مستند «انحصار ورثه» هم به دلیل استفاده بی‌اجازه از اثرش، خواستار توقف پخش این فیلم شده است.

اکران آنلاین فیلم مستند «کاشی شماره ۲۹» به کارگردانی جابر تواضعی آغاز شد.

فیلم مستند «نان مقدس» به کارگردانی زنده‌یاد رحیم ذبیحی و به تهیه‌کنندگی تورج اصلانی به بخش مسابقه «ویترین جهان» در بیست و هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند «هات داکس» کانادا راه پیدا کرد.

مستند «آنها» با موضوع اجتماعیِ تبعیض و ناشنوایان به بیست و سومین جشنواره‌ فیلم‌های پلیسی مسکو راه یافت.

پروژه مستند سینمایی «خانه خاموش» به فهرست چهار پروژه برگزیده بخش «راف کات» پنجاه و دومین جشنواره بین‌الملی فیلم مستند »ویزیون دو ریل» در کشور سوییس راه یافت.

مستند «گنج دره» در حوزه میراث فرهنگی و باستان‌شناسی به کارگردانی و تهیه کنندگی کیوان طباطبایی صمیمی آماده نمایش شد.

فیلم مستند «ایستوود» به کارگردانی علیرضا رسولی‌نژاد به بخش مسابقه هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند کپنهاک راه یافت.

مستند سینمایی «کودتای ۵۳» که این روزها بر پرده سینماهای «هنروتجربه» است، موضوع گفت‌وگوی زنده مهرداد اسکویی و کارگردان این مستند، تقی امیرانی است.

فیلم مستند «فرزندان شب» ساخته‌ بهروز نورانی‌پور به بخش مسابقه‌ جشنواره «آمریکن داکس» راه پیدا کرد.

حمیدرضا مقصودی کارگردان مستند «خون صلح»،‌ درباره کاراکتر محوری این مستند که تخصصش جلب رضایت صاحبان خون برای رهایی متهمان به قتل، از اعدام است، توضیحاتی ارائه کرد.

همزمان با رونمایی از پوستربین‌المللی فیلم مستند «خنده در تاریکی» به کارگردانی مژگان خالقی پخش جهانی آن توسط کمپانی گلدن پیکس آغاز شد.