پنجشنبه , ۹ فروردین, ۱۴۰۳
عباس بهارلو
کارگردانی که می‌خواست «بازی خودش» را داشته باشد 6 آبان 1402
کارگردانی که می‌خواست «بازی خودش» را داشته باشد

کارگردانی که می‌خواست «بازی خودش» را داشته باشد

وقتی به کارنامه 56 سال حضور داریوش مهرجویی در سینمای ایران نگاه می‌کنیم، نمی‌توان از اثری نام برد که از اعمال نظر و سانسور مصون مانده باشد. این ماجرا برای هر‌کدام از آثارش به نحوی رقم خورد. عباس بهارلو، محقق، منتقد و پژوهشگر سینمای ایران، معتقد است «بهانه‌گیری‌های جورواجور سبب شد که مهرجویی در نوشتن و انتخاب فیلم‌نامه‌ها با گریز و پرهیز از طرح مسائل اجتماعی عمل کند و فیلم‌هایی مثل «سارا»، «پری» «لیلا»، «درخت گلابی»، «دختر‌ دایی گم‌شده» و نظایر اینها را بسازد».

 سانسور و رنج فیلمسازی 24 تیر 1402
سانسور و رنج فیلمسازی

سانسور و رنج فیلمسازی

تاریخ‌های شفاهی سند خوبی برای آشنایی با شخصیت غفاری و نگاه این هنرمند به مقوله هنر و سینماست، اما پژوهش تاریخی که از دل اسناد، مطبوعات و مصاحبه‌ها پدید می‌آید جنبه‌های گسترده‌تری از کار هنرمند پیش روی مخاطب قرار می‌دهد و طبعاً دقت بیشتری را لازم می‌آورد. عباس بهارلو در کتاب «داستان سانسورِ یک فیلم: جنوب شهرِ فرخ غفاری» به داستان توقیف و نابودی نخستین فیلم بلند غفاری پرداخته و شناختنامه کامل و دقیقی را پدید آورده است.

ما را به خدا به هر کسی عنوان پژوهشگر تاریخ ندهیم! 22 فروردین 1402
ما را به خدا به هر کسی عنوان پژوهشگر تاریخ ندهیم!

ما را به خدا به هر کسی عنوان پژوهشگر تاریخ ندهیم!

بارها شاهد بودم در پی فرستادن بخشی از مصاحبه‌ای یا ارجاعی برای من و درخواست یافتن منبع اصلی آن، [آقای غفاری] توانایی این را داشتند که ماه‌ها برای یافته شدن یا در دسترس قرار گرفتن آن منبع صبر کنند... و اگر منبع اصلی یافته نمی‌شد یا بعد از این همه صبر به وضوح نکته مورد نظر را تایید نمی‌کرد، کل یک پاراگرافِ مفصل را حذف می‌کردند! برای یک پژوهشگر هیچ لذتی بالاتر از کشف نکته‌ای نادیده و به اشتراک گذاشتن آن نیست.

 واکاوی بخشی از تاریخ سینما در «گزارش سانسور یک فیلم...» 7 اسفند 1400
واکاوی بخشی از تاریخ سینما در «گزارش سانسور یک فیلم...»

واکاوی بخشی از تاریخ سینما در «گزارش سانسور یک فیلم...»

یک مورخ و پژوهشگر سینما معتقد است که ما ‌از بسیاری از دوره­‌های تاریخی‌­مان به سهولت گذشته‌ایم، ‌در حالی که با بررسی دقیق آن دوره­‌های تاریخی و آدم­‌های مهم و مؤثرش می­‌توانیم از اشتباه­‌های مکرر تاریخی دوری کنیم. او برهمین اساس با نگاهی به توقیف یک فیلم قدیمی، ماجراهایی را درباره اولین سینماگر پیشرو ایران بازگو کرده است.

 برای «ساموِل» که در بدعت و ذوق ورزی هم‌تراز نداشت 21 آذر 1400
برای «ساموِل» که در بدعت و ذوق ورزی هم‌تراز نداشت

برای «ساموِل» که در بدعت و ذوق ورزی هم‌تراز نداشت

عباس بهارلو به بهانه مستندی درباره ساموئل خاچیکیان، از 40 ساعت مصاحبه خود با این فیلمساز فقید و ویژگی های فیلم ساخته شده، سخن گفت.

خط قرمزهایی که تاریخ سینما را سانسور می‌کند 21 شهریور 1400
خط قرمزهایی که تاریخ سینما را سانسور می‌کند

خط قرمزهایی که تاریخ سینما را سانسور می‌کند

عباس بهارلو که معتقد است اگر سینمای صامت ایران در نطفه خفه نشده بود، بی‌شک زبان سینمای ما بیش از امروز گسترش یافته بود، می‌گوید در حوزه پژوهشِ سینما موضوع‌هایی هستند که در محدوده خط قرمز قرار دارند و نمی‌توان از آن‌ها نوشت، وگرنه کار دچار ممیزی و سانسور می‌شود.

خوشا هنرمندی كه مطابق با میلش اثر بیافریند 19 تیر 1400
خوشا هنرمندی كه مطابق با میلش اثر بیافریند

خوشا هنرمندی كه مطابق با میلش اثر بیافریند

عباس بهارلو: تقوایی بارها گفته است كه بدون فضا هیچ هنری معنا نمی‌دهد و هر واقعه‌ای در فضایی اتفاق می‌افتد و هر نسلی در فضایی زندگی می‌كند كه نسل بعد ممكن است در آن زندگی نكند. این عین عبارت خود اوست: «اگر جغرافیایی نباشد تاریخی وجود ندارد؛ تاریخ فقط در پهنه جغرافیا می‌تواند اتفاق بیفتد. جنوب برای من یك منطقه جغرافیایی بسیار گسترده است.» زمینه‌ای كه تقوایی حوادث داستان‌های «تابستان همان ‌سال» را بر بستر آن پیش بُرده همان‌جایی نیست كه او تقریبا دو دهه بعد فیلم‌های «صادق كرده» و «نفرین» را ساخته است.

سینمای ایران چندساله است؟ 20 شهریور 1397
سینمای ایران چندساله است؟

سینمای ایران چندساله است؟

عباس بهارلو، پژوهشگر و منتقد سینما، معتقد است: سینمای ایران در پاره‌ای از زمینه‌­ها به جوان نابالغی می‌­ماند که به تنهایی از پسِ بسیاری از مشکلات­ش برنمی‌­آید و با وجود حضور هنرمندانی بزرگ، به لحاظ مناسبات حرفه­‌ای هنوز جوان است.