پایگاه خبری تئاتر: روحالله جعفری(کارگردان نمایش) معتقد است؛ روند انتخاب آثار و عملکرد دبیرخانه سی و دومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر تا این لحظه نشان میدهد رویهی خودمحوری 8 سال گذشته همچنان بر عدهای از مدیران تازه رسیده مرکزهنرهای نمایشی حکم فرماست. در حالیکه مردم با شرکت در انتخابات 24 خرداد اعتراض خود از ادامه این روند را اعلام کردند و انتظار میرفت دولت جدید با بهکار گرفتن مدیران با تجربه، ضمن ایستادگی در مقابل بدعتهای گذاشته در دولتهای نهم و دهم گفتگو را جایگزین تک گویی کنند.
جعفری در ارتباط با اینکه عملکرد دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر تا این لحظه چگونه ارزیابی میشود و چرا جذابیتی برای هنرمندان و رسانهها ندارد، بیان کرد: باتوجه به اینکه چیزی حدود 10 ماه از اتمام دوره سی و یکم جشنواره بینالمللی تئاتر فجر تا امروز میگذرد میتوان یک سوال مطرح کرد. چرا پس از گذشت این مدت چراغ هنرهای نمایشی کشور پر فروغ نشده است؟ در پاسخ به این سوال میتوان به دو عامل اشاره کرد. نخست ضعف سیاستگذاری کلان در حوزه فرهنگ و دوم به برنامهریزی مسئولان مرکزهنرهای نمایشی و دبیر سی و دومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر.
وی ادامه داد: هنگامی که برنامهها اعلام شد و صحبتهای دبیر جشنواره را شنیدیم، آنچه بیش از همه به چشم آمدم ادامه روند آزمون و خطایی در برگزاری سی و دومین دوره بود. بر همین اساس چشماندازی روشن و کلیدی که بتواند غفل مشکلات حل نشده حوزه هنرهای نمایشی را حتی در سطح جشنواره بینالمللی تئاتر فجر باز کند وجود نداشت.
این هنرمند با اشاره به بدعتهای گذاشته شده توسط دولتهای نهم و دهم و ادامه آنها در این دوره اظهار داشت: متاسفانه گویا در این دوره نیز شاهد بدعتهای نامشروع گذاشته شده در سالهای قبل هستیم. این مسئله را زمانی احساس کردم که از جریان انتخاب نمایشنامهها و بازبینی آثار مطلع شدم. اینجا بود که حس کردم در این دوره هم برخلاف آنچه توسط مسئولان عنوان میشد، همتی برای استانداردسازی شیوه انتخاب نمایشهای راهیافته وجود نداشت و تاسفبرانگیز اینکه بدعتهای چند دوره گذشته در دولت جدید هم ادامه پیدا کرده است.
وی همچنین به ادامه آنچه در دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد در جریان انتخاب آثار جشنواره فجر پایهگذاری شد؛ اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال در بازبینیها یک یا دو دوربین شاهد از نمایشها تصویر میگیرد که طی دو سه سال گذشته اتفاق افتاده و دوستان و همکاران تئاتری به این رویه اعتراض کردند و تاکید داشتند اگر قرار است افرادی خارج از مجموعه هیئت انتخاب هم بر روند انتخاب نمایشها نظارت داشته باشند، اصولا کارکردن هئیت انتخاب چیست؟ و چنین رویهای توهین به افرادی محسوب میشود که مسئولیت گرفتهاند.
این کارگردان با طرح سوالی مبنی بر اینکه نگاه بدبینانه به جامعه هنری و گروه انتخاب آثار از کجا ناشی میشود؟ اظهار داشت: متاسفانه تک تک این بدعتها که امروز بیش از انگشتان دو دست شده، دست به دست هم میدهد تا میان جامعه هنری و گروه برگزارکننده جشنواره تئاتر فجر و مدیران کلان حوزه فرهنگ فاصله بیفتد. ادامه این روند در نهایت منجر به بیشتر شدت احساس بدبینی هنرمندان نسبت به مدیران کلان حوزه فرهنگ خواهد شد.
جعفری به تاریخچه آغاز این بدعتها اشاره کرد و بیان داشت: این بدعتها از دوره دبیری رحمت امینی و مدیریت حسین پارسایی در مرکزهنرهای نمایشی در جشنواره تئاتر فجر گذاشته شد و پس از آن شاهد فاصله روز افزون هنرمندان ومدیران بودیم که عملکرد دبیر جدید نیز ادامه چنین روندی را به ذهن متبادر میکند. اگر برگزارکننده جشنواره استقلال و شخصیت فرهنگی را ندارد که بتواند به صورت مستقل با آثار مواجه شود موظف است شفاف با جامعه هنری سخن بگوید و به علاقهمندان حضور در جشنواره فجر اعلام کند "ما به صورت مستقیم مسئول نیستیم و نهادهایی غیر از مرکزهنرهای نمایشی ایفای نقش میكنند".
وی ادامه داد: چه خوب است که با شور ایجاد شده برای مردم در دولت تدبیر و امید پس از 8 سال به فکر آبادانی کشور و رقم زدن روزهای بهتر باشیم و با موارد شائبه برانگیز یادگار مانده از دولت گذشته برخورد جدی صورت بگیرد. در این صورت میتوان امیدوار بود به یک جامعه پویا و عقل محور به ویژه در برخورد با هنرهای نمایشی دست پیدا کنیم.
کارگردان نمایش غروب در دریای غریب تصریح کرد: اکثریت جامعه و هنرمندان شهادت میدهند که طی 8 سال گذشته تعقل و مدیریت خردگرا در دولت محلی از اعراب نداشت و بر همین اساس انتظار میرود پس از روی کار آمدن دکتر روحانی به این مسئله توجه اساسی شود تا شاهد برقرار دیالوگ به جای مونولوگ میان سلایق گوناگون، هنرمندان و مدیران باشیم.
این هنرمند با اشاره به اینکه اگر بدعتهای اتفاق افتاده برطرف نشود فاصله ایجاد شده رفع نخواهد شد و دیالوگی شکل نمیگیرد؛ عنوان کرد: اینگونه است که نگاهها مانند برگزاری جشنواره این دوره به سمت تک محور شدن حرکت میکند درحالیکه انتظار داریم با روی کار آمدن دولت یازدهم به آرمان و ایمان مردم توجه شود و مدیران حوزه فرهنگ و هنر از نگاه خودمحور فاصله بگیرند.
او افزود: معتقد هستیم همانطور که وزارت اطلاعات برقراری امنیت و حراست از مرزهای کشور را برعهده دارد، وزارت ارشاد هم وظیفه ایجاد پویایی و راهاندازی جریان پرتحرک فرهنگی را دارد. یعنی وظیفه وزارت ارشاد کمتر از وزارت اطلاعات نیست و باید مدیران کاربلد و با تجربه را به کار گرفت.
این کارشناس تصریح کرد: امیدوارم فکری به حال این رفتارها شود و مدیرانی را انتخاب کنیم که با ایستادگی در برابر نارساییهایی از این دست که به یک نمونه از آن اشاره کردم، باعث عمیق شدن پیوند دوستی جامعه هنری و مدیران حوزه فرهنگ و هنر شوند. چنین رویهای موجب خواهد شد تا جامعه هنری پویا داشته باشیم و مردم نسبت به یکدیگر مهربانتر رفتار کنند. غیر از این بدبینی و عدم اعتماد مانند 8 سال گذشته ادامه پیدا میکند.
جعفری ضمن اشاره به مشکلات دستگاه فرهنگی دولت جدید بیان کرد: رئیس جمهور پس از صد روز به تشریح مشکلات و مسائل مربوط به مدیریت قوه مجریه پرداخت و اینجا بود که شاهد بودیم طی 8 سال گذشته چالههای بسیار عمیقی در حوزه فرهنگ و هنر به وجود آمده که پر کردن آنها نیاز به گذشت زمانی زیاد دارد تا به نقطه سال نخست 8 سال بازگردیم. پس از شنیدن گزارش صد روزه و آگاهی یافتن مردم و هنرمندان از جزئیات، مشخص شد در حوزه فرهنگ و به طور ویژه هنر تئاتر با بودجهای قطره چکانی مواجه خواهیم بود و بر همین اساس نمیتوان این مسئله را از نظر دور داشت که عرصه نمایش کشور از آرامش خاطر برخوردار شود.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی کار مدیران تصمیم گیرنده بسیار پیچیده میشود و به نظرم باید منتظر روزهای پیش رو باشیم تا مدیرکل جدید مرکزهنرهای نمایشی معرفی شود. بعد از این ایام خواهیم دید مدیریت جدید بر اساس چه راهکاری میخواهند با جامعه هنری تعامل داشته باشد.
این کارگردان بیان داشت: تاکید میکنم مدیران جدید با شرایط پیچیدهای مواجه هستند و باید مواظب تصمیمهای خود باشند: از طرفی باید ابراز امیدواری کنیم دولت سال آینده از حالت بودجه انقباظی تحمیل شده خارج شود تا بتوانیم به بحث درباره آثار با کیفیت و برقراری ارتباط صحیح مسئولان و جامعه هنری بپردازیم.
جعفری در پایان ضمن ابراز ناامیدی از رویه در پیش گرفته شده توسط دبیرخانه سی و دومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر گفت: با توجه به انعکاس اخبار سی و دومین جشنواره به دبیری اسماعیل عالیزاد و با توجه به مشکلات موجود که به اختصار اشاره کردم، همچنین با کمی تامل در خبرهای ناخوش جسته گریخته از شرایط گروههای بخش بینالملل جشنواره که به احتمال بسیار زیاد آثار طراز اولی را شاهد نخواهیم بود. میتوان پیش از برگزاری جشنواره به این نتیجه رسید که سی و دومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر چشم انداز مناسب و روشنی در خصوص خلق و اجرای آثار نمایشی کارنامه مثبتی همراه نخواهد داشت. روندی که شیوه نظارت و ارزشیابی آثار، بودجه کاهش یافته تئاتر نسبت به سال قبل و روند کند برنامهریزیهای برای سال آینده نوید میدهد.