سرانجام پس از کشمکشهای رسانهای بر سر عنوان مدیریت رضا مردانی، معاونت امور هنری وزارت ارشاد با صدور حکمی از سوی سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به این ابهام پایان داد. بر اساس این حکم، رضا مردانی به طور رسمی به عنوان مدیرکل هنرهای نمایشی منصوب شد تا مدیریت این اداره کل را برعهده بگیرد.
پوستر نمایش «کاپوتاژ» به نویسندگی کامران شهلایی و کارگردانی مشترک شهلایی و محمد لارتی، با طراحی امیر پاشا منتشر شد.
سیفالله صمدیان در سوگ درگذشت بهرام بیضایی، به بازخوانی خاطرهای تصویری از سال ۱۳۸۲ و اجرای نمایش «شب هزار و یکم» در تهران پرداخت. صمدیان که در آن زمان مسئولیت تصویربرداری این نمایش را بر عهده داشت، با توصیفِ لحظه تعظیم (رورانس) بیضایی در برابر تماشاگران، از آن به عنوان نمادی از عشق بیپایان او به فرهنگ ایران یاد کرد.
فقدان بهرام بیضایی، پایان حضور جسمانیِ هنرمندی است که هر واژهاش برای ایران و هر حرکتش بر صحنه، تلاشی برای بازشناسی هویت ملی بود. نویسنده شاهکارهایی چون «مرگ یزدگرد» و پژوهشگر بیبدیل «نمایش در ایران»، پس از ۱۸ سال دوری از صحنههای وطن، در غربت اما با قلبی تپنده برای ایران درگذشت. او که زادروزش را با هجرت نهاییاش پیوند زد، میراثی از خود به جا گذاشت که از تالار وحدت تا دانشگاه استنفورد، گواه استواری و سرفرازی اوست.
نمایش «شوخی میکنید موسیو تانر» به نویسندگی و کارگردانی اصغر نوری، از دوشنبه ۸ دیماه ۱۴۰۴، اجرای خود را در سالن استاد سمندریان مجموعه ایرانشهر آغاز میکند. این اثر که بر اساس رمانی از «ژانپل دوبوآ» دراماتورژی شده، روایتگر داستان مردی است که پس از ارث بردن یک خانه اشرافی، درگیر هزارتوی بیپایان بازسازی و چالشهای ناشی از آن میشود.
مرضیه برومند در گفتوگویی تسلیبخش، خاطرهای شنیدنی از تمرین نمایش «افرا» در سال ۱۳۸۶ بازگو کرد؛ روزی که گروه برای تولد ۶۹ سالگی بهرام بیضایی جشن گرفته بود، اما ناگهان خبر درگذشت اکبر رادی، فضای تالار وحدت را غرق در سوگ کرد.
پس از تأیید رسمی خبر درگذشت بهرام بیضایی در ۸۷ سالگی، جامعه هنری و فرهنگی ایران و جهان در سوگ نشست. مژده شمسایی، همسر و یار دیرین بیضایی، با دلنوشتهای تأثربرانگیز، خالیشدن جهان از حضور او را فریاد زد. اصغر فرهادی، کارگردان برنده اسکار، از بیضایی به عنوان «آموزگار بزرگ» و «ایرانیترین ایرانی» یاد کرد که در غربت چشم از جهان فروبست.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پیامی رسمی درگذشت بهرام بیضایی را تسلیت گفت. او در این پیام با اشاره به دههها فعالیت مستمر این هنرمند در عرصههای نمایشی، سینمایی و پژوهشی، آثار بیضایی را بخشی ماندگار از حافظه هنر ایران دانست.
بهرام بیضایی، نویسنده، کارگردان، پژوهشگر و اسطورهشناس برجسته ایرانی، همزمان با سالروز تولد ۸۷ سالگیاش در تاریخ ۵ دیماه ۱۴۰۴ در کالیفرنیا درگذشت. گروه ایرانشناسی دانشگاه استنفورد با تایید این خبر، از بیضایی به عنوان هنرمندی بیبدیل یاد کرد که لحظهای از پاسداشت میراث فرهنگی ایران دست نکشید.
اوشان محمودی در نمایش «شهر گناه»، خانواده را به مثابه جزیرهای محصور در میان آبهای تیره به تصویر میکشد که اعضای آن در چرخهای باطل از سرکوب، گناه و سوپ ورمیشل گرفتار شدهاند. این اجرا با رویکردی جسورانه به مقوله جنسیت و استفاده از زنان برای ایفای نقشهای مردانه (و بالعکس)، مرزهای قطعیت را در مناسبات خانوادگی فرو میریزد. «شهر گناه» با گریمهای اغراقشده و بازیهای ماشینی، روایتی از زوال اقتدار پدرانه و تلاش بیثمر فرزندان برای رهایی از تروماهای گذشته است؛ تلاشی که در نهایت به بنبستی ساختاری و ایستایی محض ختم میشود.
محمود احدینیا در نمایش «مثل یک ترافل ساده»، با عبور از رئالیسم اجتماعی همیشگیاش، پروژهای بصری و مدرن را در قلب منطقه اقدسیه روی صحنه برده است. این تکگویی نمایشی که با بازی رامتین هوشمند اجرا میشود، در ظاهر کلاسی برای آموزش شیرینیپزی است، اما در باطن، روایتی بازیگوشانه و پژوهشمحور از تاریخ تمدن بشری را ارائه میدهد. نقطه عطف این اجرا، استفاده هوشمندانه از تکنولوژی «پروجکشن مپینگ» توسط «بل استودیو» و چرخش ناگهانی لحن از یک فضای مفرح به ساحتی تراژیک و متاثر از حوادث سال ۱۴۰۱ است که مخاطب عافیتطلب را با حقیقتی عریان روبرو میکند.
آیین پایانی یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران، همزمان با زادروز بهرام بیضایی و یادمان اکبر رادی، با معرفی برندگان تندیس در بخشهای تالیف، ترجمه، عروسکی و کودک برگزار شد.
معی از هنرمندان و پیشکسوتان هنرهای نمایشی در نامهای سرگشاده به سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار پایان دادن به بلاتکلیفی معاونت هنری شدند. در این نامه که به امضای چهرههایی چون قطبالدین صادقی، جلیل فرجاد و سیامک زمردیمطلق رسیده، تأکید شده است که اداره این معاونت با سرپرست موقت، منجر به بحرانهایی نظیر عدم تخصیص بودجههای حمایتی، توقف پروژههای زیرساختی سالنها و تنزل کیفیت تولیدات تئاتر کشور شده است.
نمایش «فینگر فود» به کارگردانی سیما تیرانداز در حالی اجرای خود را در تئاتر شهر آغاز کرد که با واکنشهای گستردهای نسبت به مضامین اجتماعیاش همراه شد. در شب افتتاحیه این اثر، هایده حائری با حضور روی صحنه، ضمن انتقاد از نابرابری امتیازات اجتماعی میان مردان و زنان، از شجاعت زنان ایرانی در مواجهه با چالشهای مهاجرت و فشارهای جامعه گفت.
ایمانی اسمیت، بازیگر ۲۵ ساله که با ایفای نقش «نالای جوان» در نمایش مشهور شیر شاه (The Lion King) در برادوی به شهرت رسیده بود، در پی جراحات ناشی از چاقوکشی جان باخت. پلیس نیویورک پس از حضور در صحنه جرم، نامزد ۳۵ ساله وی را به اتهام قتل درجه یک و به خطر انداختن جان یک کودک دستگیر کرد.
رپرتوآر نمایشنامهخوانی گروه هنر «قلمرو» با همکاری مجموعه فرهنگیهنری نوفللوشاتو، طی دیماه ۱۴۰۴ برگزار میشود. در این رویداد گسترده، هشت اثر شاخص از نویسندگان بزرگی چون لورکا، برشت، دورنمات و پری صابری توسط تیمی از کارگردانان جوان و جمع کثیری از بازیگران و هنرجویان تئاتر خوانش خواهد شد.
با اعلام اداره کل هنرهای نمایشی، ۶ اثر منتخب بخش رادیوتئاتر چهلوچهارمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر معرفی شدند. از میان ۱۲۲ اثر متقاضی، ۴ نمایش از شهرستانها و ۲ اثر از تهران به مرحله نهایی راه یافتهاند که دیماه سال جاری در جریان افتتاحیه جشنواره در شهر کرمان به صورت زنده اجرا خواهند شد.
سینماتک خانه هنرمندان ایران در پنجاه و سومین نشست از سلسله جلسات نمایش فیلمتئاتر، به سراغ اثر برجسته «ژولیوس سزار» (۲۰۱۸) میرود. این برنامه که با همکاری انجمن منتقدان خانه تئاتر و در قالب بسته «گفتمان اقتدار؛ بازخوانی قدرت» برگزار میشود، به نمایش تقابل نخبگان با محبوبیت یک خودکامه و تبعات جنگ داخلی در رم باستان میپردازد. پس از اکران این اثر، نشست تحلیلی با حضور فرزانه ابراهیمزاده برگزار خواهد شد تا لایههای دراماتیک و سیاسی این اقتباس مدرن واکاوی شود.
لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ از سوی رئیسجمهور به مجلس ارائه شد که طی آن بودجه مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با رشدی ۱۱.۱ درصدی به بیش از ۱۵ هزار و ۳۳۱ میلیارد تومان رسیده است. بر اساس این لایحه، بخش عمدهای از این اعتبار به هزینههای جاری اختصاص یافته و بودجه عمرانی سهمی ۲ هزار میلیارد تومانی دارد. علیرغم رشد کلی ارقام، حذف ردیف بودجه مستقل برای حوزههای حیاتی همچون موسیقی، هنرهای تجسمی، تئاتر و هنرمندان پیشکسوت، یکی از نکات قابلتأمل و چالشبرانگیز در سند مالی سال آینده محسوب میشود.
اختتامیه هفتمین جشنواره تئاتر شهر شامگاه ۴ دیماه ۱۴۰۴ با حضور چهرههای شاخص هنری و مدیران سازمان فرهنگیهنری شهرداری در پردیس تئاتر تهران برگزار شد. در این مراسم که با پیام ویدئویی شهردار تهران و تأکید بر ایجاد هویت هنری برای پایتخت آغاز گشت، برگزیدگان بخشهای مسابقه نوجوان، خیابانی، صحنهای و نمایشنامهنویسی معرفی شدند.
بنیاد اکبر رادی همزمان با پنجم دیماه، هجدهمین سالروز درگذشت اکبر رادی را گرامی داشت. در پیام منتشر شده از سوی این بنیاد، ضمن اشاره به تقارن تاریخیِ درگذشت این نمایشنامهنویس برجسته با زادروز استاد بهرام بیضایی، بر اهمیت خوانش و اجرای حرفهای آثار اسطورههای فرهنگی برای گسترش خردورزی در ایران تأکید شده است.
