درباره فیلم «ژان دیلمان» / فرمالیستی و آوانگارد یا فمینیستی و ایدئولوژیک؟

نوشتن نقد فیلم چیزی فراتر از گفتن اینکه «خوب بود» یا «دوست نداشتم» است. یک نقد خوب، ترکیبی است از تحلیل، مشاهده، دانش سینمایی و البته لحن شخصی. اگر می‌خواهید یاد بگیرید چگونه مثل منتقدان حرفه‌ای درباره فیلم‌ها بنویسید، این ۱۰ نکته‌ی اساسی را از دست ندهید.

فیلم جدید کوجی فوکادا با نگاهی به دنیای پر زرق و برق اما بی‌رحم موسیقی پاپ ژاپن، وعده درامی تند و تیز درباره شهرت، جنسیت و کنترل سازمانی را می‌دهد اما در نهایت، به روایتی سرد و فاقد ضرباهنگ تبدیل می‌شود که حتی در اوج‌های دراماتیک هم نمی‌تواند هیجان‌انگیز باشد.

فیلم «دختری بر لبه» ساخته ژو جینگ‌هاو، با شروعی تکان‌دهنده در دنیای پرتنش اسکیت نمایشی آغاز می‌شود و نوید یک تریلر روان‌شناختی تأثیرگذار را می‌دهد، اما در ادامه، با افت روایت، پیچش‌های غیرمنسجم و پایان‌های نا‌سرانجام، مخاطب را با حسی از ناامیدی تنها می‌گذارد.

فیلم تازه‌ «سدریک کلاپیش» با عنوان «Colours of Time» درامی دوخطی و پر از رنگ و احساس است که به شکلی شیرین و نوستالژیک، قصه‌ی گذشتگان و نوادگان را در بستری از هنر و تاریخ پیوند می‌زند. اثری که با وجود ضعف‌هایی در روایت، قلب تماشاگر را به‌لطف جذابیت تصویری و لطافت انسانی‌اش تسخیر می‌کند.

فیلم «The Last One for the Road» ساخته فرانچسکو سوسای، با داستانی آرام و دوستانه درباره دو دوست میانسال که بین زندگی و پیری دست و پنجه نرم می‌کنند، تصویری لطیف و تلخ از مفهوم دوستی، گذر زمان و تلاش برای ماندن در لحظه ارائه می‌دهد. این فیلم ایتالیایی با فضایی گرم و ملودیک، مخاطب را به سفری دلنشین در مناظر و روابط انسانی دعوت می‌کند.

فیلم مستند «Militantropos» با روایتی جسورانه و فرم‌گرایانه، نگاهی ضدجنگ و ژرف به تأثیرات روانی و انسانی جنگ اوکراین دارد. ترکیبی از زیبایی بصری و وحشت واقعی که بیننده را به تفکر درباره مرزهای زیبایی، واقعیت و اخلاق در سینمای مستند وامی‌دارد.

فیلم «پسران شب نئون» ساخته جونو مک، پس از هفت سال تأخیر بالاخره روی پرده رفت؛ اثری که با فضایی مرموز و بصری اغواگر آغاز می‌شود، اما در ادامه گرفتار روایتی شلوغ، شخصیت‌پردازی ناقص و ایده‌هایی ناپخته می‌شود. آیا این فیلم لایق این‌همه انتظار بود؟

فیلم «Love Me Tender» به کارگردانی آنا کازناو کامبه و با بازی درخشان ویکی کریپس، روایتی عمیق و تأثیرگذار از مادری است که در تلاش برای حفظ هویت فردی‌اش، با ساختارهای خشک و محافظه‌کار جامعه روبرو می‌شود. این اثر فرانسوی بر اساس رمان نیمه‌زندگینامه‌ای کنستانس دُبره ساخته شده و تصویری صادقانه و گاه دردناک از تقابل مادر بودن با زن بودن ارائه می‌دهد.

فیلم «الینور کبیر» به کارگردانی اسکارلت جوهانسون، اولین تجربه کارگردانی این بازیگر مطرح هالیوود، با حضور درخشان اما بحث‌برانگیز جون اسکوئیب، بازیگر ۹۵ ساله، تلاش می‌کند ترکیبی از طنز، غم و هویت فرهنگی را ارائه دهد. اما آیا این اثر در رسیدن به هدف خود موفق بوده است؟

فیلم «خیابان ترس: ملکه پرام» (Fear Street: Prom Queen) به عنوان جدیدترین اثر مستقل از مجموعه ترسناک نوجوانانه R.L. Stine، در حالی توسط نتفلیکس منتشر شده که نه تنها از فضای سه‌گانه‌ی اولیه فاصله گرفته، بلکه با تکرار کلیشه‌های قدیمی و روایت سطحی، عملاً به یک اسلشر فراموش‌شدنی تبدیل شده است.

فیلم جدید برادران داردن با عنوان «مادران جوان» در جشنواره‌های بین‌المللی با تحسین منتقدان مواجه شده است. این فیلم که با محوریت بارداری نوجوانان و زندگی در خانه‌های حمایت اجتماعی ساخته شده، روایتی تلخ و در عین حال سرشار از امید از واقعیت‌های جامعه معاصر بلژیک ارائه می‌دهد.

فیلم «ناپدید شدن یوزف منگله» به کارگردانی کیریل سربرنیکوف، تلاش دارد تا چهره‌ی فرشته مرگ اردوگاه‌های نازی را در تبعید بازسازی کند؛ اما با وجود بازی درخشان آگوست دیل، درگیر ساختاری پراکنده و روایتی سردرگم می‌شود که مانع شکل‌گیری یک پرتره انسانی و روان‌شناسانه می‌گردد.

فیلم «عقاب‌های جمهوری» (Eagles of the Republic) به کارگردانی طارق صالح، روایتی هوشمندانه و در عین حال ناهماهنگ از زندگی یک ستاره‌ی سینما در دل نظامی استبدادی است. اثری که هم جذاب است و هم ناامیدکننده، و بیش از هر زمان دیگری به‌خصوص برای مخاطب جهانی، آشنا و ملموس به نظر می‌رسد.

در نخستین اقتباس سینمایی از رمان کازوئو ایشی‌گورو، کارگردان ژاپنی کِی ایشیکاوا می‌کوشد تا مرزهای بین حافظه، غم و هویت را به تصویر بکشد. اما «چشم‌اندازی کم‌رنگ از تپه‌ها»، با وجود جاه‌طلبی بصری و وفاداری ظاهری به متن، از درک لطافت و ابهام ادبی اثر اصلی بازمی‌ماند.

«تاریخچه آب» ساخته اول کریستن استوارت، با بازی خیره‌کننده ایمون پوتس، داستانی تأثیرگذار و صادقانه از مبارزه یک زن با زخم‌های کودکی و جست‌وجوی رهایی را به تصویر می‌کشد.

فیلم درام تازه «آمروم» به کارگردانی فاتح آکین، که در جشنواره کن به نمایش درآمد، داستانی لطیف و تأمل‌برانگیز از بلوغی انسانی را در واپسین روزهای جنگ جهانی دوم روایت می‌کند. این اثر با نگاهی عمیق و پرظرافت، به بررسی مرزهای دشوار اخلاقی و امکان نیکی در دل تاریکی می‌پردازد.

«Slauson Rec» مستندی جسور و نگران‌کننده از پشت‌پرده‌ی کارگاه بازیگری شایا لابوف است؛ روایتی از امید و اعتماد که در لبه‌ی فروپاشی روانی و سوءاستفاده عاطفی فرو می‌ریزد.

هریس دیکینسون، بازیگر تحسین‌شده‌ی فیلم‌های مستقل، در نخستین تجربه کارگردانی‌اش با فیلم «Urchin»، تصویری تلخ، انسانی و درعین‌حال شاعرانه از بحران بی‌خانمانی در لندن ارائه می‌دهد. این درام اجتماعی که در بخش «نگاه نو» جشنواره کن به نمایش درآمده، با بازی چشمگیر فرانک دیلان، تماشاگر را به دلِ چرخه‌ی خشونت، اعتیاد و طردشدگی می‌برد؛ بی‌آن‌که وعده رستگاری بدهد یا پایان‌بندی خوشی تحمیل کند.

فیلم جدید آن ای‌موند، با محوریت مردی مهربان و مضطرب که بار نگرانی‌های محیط‌زیستی جهان را به تنهایی به دوش می‌کشد، در ابتدا با لحنی شاعرانه و حس‌برانگیز مخاطب را مجذوب می‌کند، اما خیلی زود در پیچ‌و‌خم روایی و ترکیب بی‌ثمر ژانرها، راه خود را گم می‌کند.

اولیور لاکس در جدیدترین اثر خود «Sirât» با عبور از تمامی قراردادهای روایی و ژانری، مخاطب را به سفری پرتنش، عجیب و غیرقابل پیش‌بینی در دل صحرای مراکش می‌برد؛ جایی که مرز میان واقعیت، کابوس، و رستگاری به نازکی یک مو پل زده شده است.