در سالی که گذشت سینمای ایران با اتفاقات مختلفی از استقبال مخاطبان از فیلمهای کمدی روی پرده گرفته تا کسب سومین جایزه اسکار برای ایران روبهرو بود.
دستیاران اول و دوم کارگردان در صنعت سینما نقشهای حیاتی در مدیریت تولید دارند. اما این نقشها در سینمای ایران و هالیوود تفاوتهایی دارند که به دلایل مختلف فرهنگی، اقتصادی و ساختاری شکل میگیرند. در این مقاله به مقایسه این دو نقش در دو سینمای بزرگ خواهیم پرداخت.
فیلم ایرانی «زن و بچه»، که به جشنواره کن راه یافته است، با اعتراضها و حمایتهای مختلفی روبهرو شده است. برخی از سینماگران مانند محمد رسولاف و سعید روستایی دفاع کردهاند که این فیلم در شرایط سخت سانسور و تحت فشارهای دولت ساخته شده، در حالی که انجمن فیلمسازان مستقل ایران آن را تبلیغاتی میداند. این جنجالها نشاندهنده کشمکشهای عمیق در جامعه سینمایی ایران است که با محدودیتها و فشارها روبهرو است.
از سلاخی عروس و داماد در شب عروسی تا سوختن زنده زنده انسانها مقابل دوربین، نمایش خشونت بیپروا در سریالهای شبکه نمایش خانگی به مرحلهای نگرانکننده رسیده؛ روندی که با وجود هشدارهای جدی از سوی کارشناسان و روانشناسان، هنوز مهار نشده و حتی در حال عادیسازی است.
در شرایطی که فیلمهایی با مضامین حساس و چالشبرانگیز مثل «پیرپسر» و «رکسانا» بدون اصلاحیه به اکران نزدیک شدهاند، همچنان خبری از نمایش عمومی «قاتل و وحشی» حمید نعمتالله نیست؛ اتفاقی که سوالات جدی درباره سیاستهای اکران در سینمای ایران امروز برمیانگیزد.
فستیوال موسیقی کوچه که با هدف احیای موسیقی نواحی و ایجاد نشاط اجتماعی در بوشهر برگزار میشود، در روزهای اخیر با چالشهای مجوز و سردرگمی میان مقامات فرهنگی مواجه شد. با وجود اعلام لغو این رویداد، در نهایت مجوز برگزاری صادر و فستیوال به مسیر خود بازگشت.
مالکیت پلتفرمهای نمایش خانگی بار دیگر به بحثی داغ در میان اهالی رسانه تبدیل شده است. در این گزارش، «فرهیختگان» به بررسی گردانندگان اصلی این صنعت پرداخته و نقش تازهواردها و رقابتهای پشت پرده را تحلیل کرده است.
در چند روز گذشته بحث تخلفات و خریدهای عجیب و غریب موسسه سینماشهر مطرح شد و افرادی صاحب نظر هم درباره وسعت این اتفاقات سخن گفتند.
اکران نوروز ۱۴۰۴ با وجود افزایش نسبی مخاطبان نسبت به سالهای گذشته، همچنان درگیر چالشهای ساختاری سینمای ایران است و ضرورت تحول جدی در تبلیغات و تولیدات سینمایی را بیش از پیش نمایان میکند.
پلتفرمهای ویاودی در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ با اتفاقات و حاشیههای فراوانی مواجه شدند.
سینمای ایران پس از پایان تعطیلات نوروز در حالی فعالیت رسمی خود را آغاز میکند که در یک سال گذشته روزهای پرچالشی را پشت سر گذاشته و حالا با تغییراتی که احتمالا هنوز تمام نشده، آماده ریلگذاری جدید میشود.
سالنهای سینما در سال ۱۴۰۳، پر از صدای خنده و قهقهه بود. بچهها با ۸ فیلم سهم خود را از سینما گرفتند و برخی با تکیه بر نام کارگردانی مطرح، مخاطبِ انبوه درامهای پربازیگر شدند و وحشتزده و غرق در فکر از سالن سینما بیرون آمدند.
در سالی که بر سینما گذشت، چند فیلم با آویختن بر واژه جنجالبرانگیز «توقیف»، پس از سالها رنگ پرده نقرهای را به خود دیدند. فیلمهایی که با کمی بررسی در میزان کیفیت آنها، مخاطبان و منتقدان را با هزاران سوال درباره اصرارشان بر اکران، آن هم با هر دستاویزی روبهرو میکنند.
سینمای ایران و ترکیه اگرچه بهظاهر تفاوتها دارند؛ اما در عمق از یک ریشه فرهنگی سر از خاک بیرون آوردند و هر دو با ابزاری از جنس سینما، با مخاطب خود ارتباط میگیرند و همین تشابهات بنیادین باعث شده که سینما و هنر این دو کشور زمینهای شود برای دیگر همبستگی های اقتصادی، فرهنگی، گردشگری و...
معمولا چند روز یا چند هفته پیش از فرا رسیدن عید نوروز افرادی را میبینیم که با لباس قرمز و صورتهای سیاه شده در معابر در قالب نواختن و خواندن و رقصیدن، تکدیگری میکنند. داود فتحعلی بیگی این دسته از افراد را به شخصیت اصلی حاجیفیروز که ریشهای کهن دارد، بی ارتباط دانست.
سال ۱۴۰۳ برای صنعت نمایش خانگی سالی پررقابت و چشمگیر بود؛ رقابت شدید میان پلتفرمها و افزایش تولیدات به ۴۷۹ قسمت، این صنعت را بهطور قابل توجهی جلو برد.
در روزهای گذشته خبری منتشر شد که مالکان سینما پارس، این سینما را برای فروش یکجا آگهی کردهاند. سینمایی در نزدیکی میدان انقلاب که در دهه ۴۰ ساخته شده و پس از چندسال تعطیلی، حالا مالکانش تصمیم به فروشاش گرفتهاند.
سال ۱۴۰۳ با حوادث سیاسی و اجتماعی متعددی همراه بود، اما فرهنگ نیز از این تحولات بینصیب نماند؛ از تغییرات مدیریتی تا جدالهای هنری و افزایش چشمگیر هزینههای فرهنگی، هر کدام سرنوشت خاصی را رقم زدند.
در هفتههای اخیر، گمانهزنیهای زیادی درباره طرح جدید نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای دادن اختیارات بیشتر به سازمان صداوسیما در خصوص نظارت بر «ویاودیها» مطرح شده است. طرحی که با نادیدهگرفتن اهداف، مأموریتها و تکالیف قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تنظیم شده و اصلاح چنین متنی که به صورت یکجانبه و با کنار گذاشتن این وزارتخانه صورت گرفته، ناممکن است، چون با رویکرد حذف این وزارتخانه تنظیم شده است.
یک سال پیش در چنین روزهایی علی نصیریان به تماشاخانه سنگلج آمد؛ به یاد ایام جوانی و خاطرات خوش گذشته، به اجرای رقص و آواز پرداخت و آرزوها و پیشنهادهای خود را برای گسترش این تماشاخانه قدیمی مطرح کرد اما حالا که یک سال از آن روزها میگذرد، تماشاخانه قدیمی تهران همچنان بلاتکلیف مانده است.