اگرچه سینمای بهرام بیضایی به دلیل پیوند ناگسستنی با زبان، اساطیر و تاریخ ایران، برای مخاطب فرنگی همواره دشوارفهم مینمود، اما انتشارات «آی. بی. توریس» با انتشار دو مجلد پژوهشی در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ به ویراستاری سعید طلاجوی، این سد را شکست. این کتابها با رویکردی میانرشتهای، از نشانهشناسی تا اکوفمینیسم، به واکاوی آثار ماندگاری چون «رگبار»، «چریکه تارا» و «سگکشی» میپردازند.
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در حاشیه یک مراسم رسمی به پرسشهای خبرنگاران درباره مهمترین حواشی اخیر عرصه فرهنگ پاسخ داد. وی در این گفتگو به موضوع دلخوریهای شهرام ناظری، رقابت فرهنگی با ترکیه بر سر میراث مولانا، چالش گرانی بلیت کنسرتها و تغییرات ساختاری در جشنواره موسیقی فجر پرداخت. صالحی با تأکید بر ضرورت مردمی ماندن هنر، از رویکردهای جدید وزارتخانه برای کاهش فاصله میان مخاطبان عام و آثار هنری پرده برداشت.
مژده شمسایی، همسر بهرام بیضایی، در یادداشتی تاملبرانگیز اعلام کرد که پیکر این هنرمند فقید در آمریکا به خاک سپرده خواهد شد. او در واکنش به پویشهای مردمی برای بازگشت پیکر بیضایی به ایران، تأکید کرد که «پیکر بیضایی آثار و اندیشهی اوست» و از دوستداران وی خواست به جای مطالبهی بازگشت پیکر بیصدا، بر رفع توقیف فیلمها و انتشار کتابهای او تمرکز کنند.
حضور شهرام ناظری در دانشگاه سلجوق ترکیه و سخنان وی مبنی بر تشکر از دولت ترکیه برای حفظ مکتب مولانا، با واکنشهای متفاوتی روبرو شده است. در حالی که ناظری از بیتوجهی مسئولان ایرانی گلهمند است، منتقدان به پارادوکسهای جدی در این ادعا اشاره میکنند. از یک سو، برخورد حاکمیت ترکیه با چهرههایی چون احمد کایا نشاندهنده شکاف عمیق میان شعارهای فرهنگی و واقعیتهای اجتماعی این کشور است و از سوی دیگر، حضور مستمر اشعار مولانا در رگهای هنر ایران نشان از آن دارد که این میراث هرگز به محاق نرفته است.
نمایش «باد زرد ونگوگ» به کارگردانی علیرضا کوشکجلالی، تلاشی است برای احضار وضعیت روانی نقاش بزرگ پستامپرسیونیسم که با وجود بهرهگیری از تکنیکهای بصری همچون ویدئومپینگ و گروههای فرم، در سطح یک تجربه تکراری باقی میماند. این اثر که بر مدار بازی تحسینبرانگیز فرهاد آئیش و حضور متفاوت المیرا دهقانی میچرخد، بیش از آنکه افقی تازه در بازنمایی ذهن رواننژند بگشاید، متکی بر الگوهای تثبیتشده و گاه فرسوده تئاتر دهه گذشته است.
درگذشت بهرام بیضایی در غربت، بیش از آنکه پایان زندگی یک هنرمند باشد، نمادی از سرنوشتِ محتومِ «اندیشه مستقل» در تاریخ معاصر ایران است. بیضایی، پژوهشگر و فیلمسازی که وطن را نه در جغرافیا، بلکه در «زبان» و «اسطوره» جستوجو میکرد، پس از دههها حذف، سانسور و انزوا، سرانجام دور از خاکی که جانمایهی آثارش بود، سر بر بالین عدم نهاد. او با پیوندی کمنظیر میان پژوهشهای تاریخی و خلاقیت مدرن، تئاتر و سینمای ایران را از سطح تقلید به ترازِ هویتطلبی و بازاندیشی انتقادی ارتقا داد.
در پی درگذشت بهرام بیضایی در ۸۷ سالگی، نیکنام حسینپور، مدیر روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعلام کرد که تصمیمگیری درباره محل تشییع و خاکسپاری این هنرمند فقید کاملاً بر عهده خانواده اوست.
نمایش «خوابگرد» به نویسندگی نوید ایزدیار، کارگردانی سیدمحمدصادق سیادت و تهیهکنندگی عرفان بیگدلی بهزودی در تهران روی صحنه میرود. در این اثر، لیلا اوتادی بهعنوان مجری طرح و حسین فلاح در مقام مشاور کارگردان حضور دارند. این نمایش روایتگر داستان جوانی به نام غریب است که در جستوجوی پاسخ پرسشهای گذشته، میان کابوس و واقعیت سرگردان شده است.
محمد شمس لنگرودی، شاعر و پژوهشگر پیشکسوت، بار دیگر در قامت بازیگر نقش اصلی مقابل دوربین سینما رفت. او در فیلم سینمایی «دکه» به کارگردانی سالار طهرانی و تهیهکنندگی مهدی ودادی، ایفاگر نقشی در یک درام اجتماعی ملتهب خواهد بود.
انتشار ویدیوی گفتگوی ترانه علیدوستی با پگاه آهنگرانی در پلتفرم بیبیسی فارسی، با ثبت بیش از ۲۵ میلیون بازدید، به پربینندهترین محتوای اینستاگرام فارسی در سال ۱۴۰۴ تبدیل شد. این حجم از استقبال در حالی رخ داد که دسترسی به این شبکه بدون ابزارهای دور زدن فیلترینگ ممکن نیست.
سال ۲۰۲۵ برای صنعت سرگرمی جهان، سالِ «تغییر پارادایم» بود. در حالی که بحرانهای اقتصادی و اخراجهای گسترده در استودیوهایی چون دیزنی و پارامونت ادامه داشت، پدیدههای جدیدی چون تیلی نوروود (اولین بازیگر هوش مصنوعی) و موفقیت خیرهکننده فیلمهایی چون «سوپرمن» جیمز گان، خون تازهای در رگهای گیشه تزریق کردند. این گزارش مروری است بر ۲۵ لحظه حیاتی؛ از جنجالهای تبلیغاتی سیدنی سوینی و ازدواج تجملاتی جف بزوس تا پایان دراماتیک برنامههای آخر شبی و کوچ بزرگ تولیدات سینمایی از لسآنجلس به لندن.
مرکز هنری باربیکن لندن از ۴ تا ۲۶ فوریه ۲۰۲۶ (نیمه بهمن تا اوایل اسفند ۱۴۰۴)، میزبان برنامه ویژه «شاهکارهای موج نوی سینمای ایران» خواهد بود.
جرج کلونی، بازیگر و کارگردان سرشناس آمریکایی، به همراه همسرش امل و فرزندانشان، رسماً تابعیت کشور فرانسه را دریافت کردند. کلونی که اکنون دارای تابعیت دوگانه (آمریکا-فرانسه) است، دلیل اصلی این تصمیم را قوانین حمایتی فرانسه از حریم خصوصی کودکان عنوان کرد که مانع از کمین عکاسان پاپاراتزی مقابل مدارس و خانهها میشود.
نقشه قدرت در سینمای انیمیشن جهان بازنویسی شد. انیمیشن چینی «نژا ۲» (Ne Zha 2) با عبور از مرز ۲ میلیارد دلار، نه تنها جایگاه «درون و بیرون ۲» را تصاحب کرد، بلکه به رتبه پنجم پرفروشترین فیلمهای تاریخ سینما (در تمامی ژانرها) صادر شد. همزمان، استودیوی والت دیزنی با انیمیشن «زوتوپیا ۲» رکورد سریعترین فروش میلیاردی تاریخ را تنها در ۱۷ روز شکست.
امگاه یکشنبه ۷ دیماه، تماشاگران و هنرمندان تئاتر ایران در آیینی خودجوش و باشکوه، سالن انتظار تئاتر شهر را به محراب سوگ بهرام بیضایی تبدیل کردند. در این شبِ غمناک، تمامی اجراهای تالارهای اصلی، چهارسو، سایه و قشقایی با یک دقیقه سکوت آغاز شد و نوای ویولنسل بهرنگ معتمدی در کنار پرترههای ماندگار استاد، یادآور جاودانگی مردی شد که زادروز و هجرتش را در ۵ دیماه به هم پیوند زد.
محمود دولتآبادی، نویسنده صاحبنام ایرانی، با انتشار یادداشتی سوزناک به درگذشت بهرام بیضایی واکنش نشان داد.
فیلمبرداری فیلم سینمایی «سمفونی باران» به نویسندگی، کارگردانی و تهیهکنندگی علیرضا امینی، با پیوستن علیرضا کمالی به جمع بازیگران، وارد فاز دوم تولید شد.
زهره بهروزینیا، کارگردان نمایش «بازی بزرگ»، در گفتگو با ایسنا از غلبه حواشی بر متن در تئاتر امروز انتقاد کرد. وی با بیان اینکه رقابت برای جذب مخاطب، تئاتر را به سمت استفاده از چهرههای غیرتئاتری و تیزرهای تبلیغاتی تجملی سوق داده، تأکید کرد که ماهیت اصیل این هنر هزارساله در حال کمرنگ شدن است.
فیلم کوتاه «میان کاجها» به نویسندگی و کارگردانی حسن نجمآبادی و تهیهکنندگی فریبا عرب، پس از اتمام مراحل فیلمبرداری در شهرستان سیاهکل، وارد مرحله تدوین شد.
بیست و سومین جلسه شورای صنفی نمایش با تصویب پایان اکران فیلمهای «قسطنطنیه» و «گوزنهای اتوبان»، تاریخ اکران سه پروژه جدید را رسماً اعلام کرد. بر این اساس، فیلمهای کمدی «ماجراجویی در جزیره جمیزباند» به کارگردانی بهمن گودرزی و «جهیزیه» به کارگردانی امین قوامی از سهشنبه ۹ دیماه روی پرده میروند.
