اعلام فیلم‌های ایدفا ۲۰۲۵؛ حضور چهار مستند ساز ایرانی در رقابت اصلی

مستند بلند «شگرد» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی جعفر صادقی، به بخش رسمی Girona Film Festival در کشور اسپانیا راه یافت.

مستند بلند «رویاباف و قاضی» ساخته حسام اسلامی، پس از حضور موفق در جشنواره‌های معتبری چون ایدفا (IDFA) و هات‌داکس (Hot Docs)، اولین اکران خود را به صورت آنلاین و از روز چهارشنبه ۱۴ آبان‌ماه ساعت ۱۷ آغاز می‌کند.

مستند نیمه‌بلند «رویای روژین» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی سروه علی ویسی، به سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کینو (Kinofest) روسیه راه یافت.

در مراسم بزرگداشت زنده‌یاد ناصر تقوایی و پس از نمایش مستند «پیش» (ساخته سال ۱۳۷۶)، مهوش شیخ‌الاسلامی و فرهاد ورهرام به تمجید از جزئی‌نگری و نظم این فیلمساز فقید پرداختند. مهوش شیخ‌الاسلامی از متانت و دقت تقوایی در پشت صحنه «دایی‌جان ناپلئون» سخن گفت و فرهاد ورهرام او را «بزرگ‌ترین عکاس ایران» نامید

فیلم مستند کوتاه «عاتقه» به کارگردانی مسعود دهنوی و محصول بنیاد فرهنگی روایت فتح، در ادامه موفقیت‌های بین‌المللی خود، موفق به کسب جایزه‌ی ویژه هیئت داوران از هجدهمین جشنواره بین‌المللی حقوق بشر «ENTRETODOS» برزیل شد.

مستند سینمایی «آواز باد» به کارگردانی سودابه بیضایی، بازیگر شناخته‌شده سینما، پس از اکران موفق در گروه هنر و تجربه و حضور در جشنواره‌های جهانی چون «داکا» و «زنان بیروت»، نمایش خود را در پلتفرم «هاشور» آغاز کرد. این فیلم داستان جست‌وجوی خویش توسط دختر جوانی به نام پگاه و آشنایی او با استاد طاهر یارویسی، نوازنده برجسته تنبور است.

مستند بلند «اوزاک یوللر» (راه‌های دور) به کارگردانی سارا خاکی و محمدرضا عینی، موفق به کسب جایزه معتبر نتپک (NETPAC) چهل و یکمین جشنواره فیلم ورشو شد. این فیلم که پیش‌تر برنده جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره ساندنس شده، روایتگر داستان زنی مدافع حقوق دیگران است که با موتور، در انتخابات روستایی دورافتاده در ایران رأی اهالی را جلب می‌کند.

هیمن خالدی، کارگردان مستند «بال‌های آوازخوان» و برنده جایزه بهترین فیلم بخش آسیا از جشنواره بوسان، به دلیل امتناع سفارت سوییس از صدور ویزا نتوانست در این جشنواره حضور یابد. همچنین پرونده ویزای انگلستان او نیز کنسل شد و این مستند بدون حضور عوامل در بخش رقابتی مستند گریرسون جشنواره لندن به نمایش درآمد.

فیلم مستند بلند «۳۲ متر» به کارگردانی مرتضی اتابکی و محصول مشترک ایران، ترکیه و قطر، برای اولین نمایش جهانی خود در جشنواره IDFA ۲۰۲۵ انتخاب شد. این فیلم که روایتی انسانی از تلاش گروهی از زنان در جنوب ترکیه است، در بخش Luminous نمایش داده می‌شود و نامزد دریافت جایزه فیپرِشی و بهترین فیلم اول نیز هست.

تولید مستند «نارکیس» به کارگردانی زینب کریمی و تهیه‌کنندگی فاطمه احمدی، همزمان با روز جهانی نابینایان (روز عصای سفید) به پایان رسید و آماده حضور در جشنواره «سینماحقیقت» شد.

مستند «مشت‌زنی در رینگ ترجمه» به کارگردانی حنیف شهپرراد و تهیه‌کنندگی آریان عطارپور، با محوریت زندگی و آثار ذبیح‌الله منصوری، نویسنده و مترجم مشهور ایرانی، در مرحله تصحیح رنگ و صداگذاری قرار دارد. در این مستند بیوگرافی که بر اساس مصاحبه‌های اسماعیل جمشیدی روزنامه‌نگار ساخته شده، رضا بهبودی در نقش منصوری و امین قنبری در نقش جمشیدی به ایفای نقش پرداخته‌اند.

مستند «یل» با عنوان بین‌المللی «Yal-championship Untold» به کارگردانی امیراردلان زنجانی برای نمایش در سی‌وهفتمین جشنواره فیلم جی‌رونا (Girona Film Festival) اسپانیا انتخاب شد.

علی اسلامی، هنرمند و فیلم‌ساز ایرانی‌ـ‌هلندی، برنده‌ی نخستین جایزه «وندی گاتمن» جشنواره بین‌المللی مستند آمستردام (ایدفا) شد. این جایزه که به ارزش ۴۰ هزار یورو و در یادبود مدیر فقید بنیاد آموزش و فرهنگ هلند تأسیس شده است، به هنرمندانی اعطا می‌شود که در عرصه مستند یا رسانه‌های واقعیت مجازی (VR) با دیدگاهی نوآورانه فعالیت می‌کنند.

مستند بلند «کتیبه شیرین گیان» به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی کیوان مهرگان، در نخستین حضور بین‌المللی خود به بخش مستند سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم خیرونا در اسپانیا راه یافت. این مستند به سرگذشت ترانه مشهور کردی «شیرین گیان» می‌پردازد. جشنواره خیرونا یک رویداد سالانه است که بر حمایت از استعدادها و آثار مستقل با ارزش هنری و انسانی تمرکز دارد.

مستند «ستار الکلاسیکو» ساخته هادی شریعتی، که پیش‌تر جایزه بهترین مستند ورزشی را از چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های ورزشی ایران دریافت کرده بود، در تازه‌ترین حضور بین‌المللی خود به بخش مسابقه چهل و سومین جشنواره فیلم‌های ورزشی میلان راه یافت. این جشنواره از ۱۵ تا ۱۹ مهرماه در شهر میلان ایتالیا برگزار می‌شود.

مستند کوتاه «حبیب الله» به کارگردانی عدنان زندی و تهیه‌کنندگی گلناز حسینی و سینا ایوبی، موفق به کسب جایزه بهترین فیلم مستند از نهمین دوره جشنواره بین‌المللی Filmamed در ترکیه شد. این جایزه با عنوان «بوم شناسی: از ریشه تا فردا - باغ‌های هوسل»، به فیلمی اهدا شد که زندگی یک خواننده پیشکسوت فولکلور کُرد منطقه لیلاخ و چالش‌های او با افزایش سن را به تصویر می‌کشد.

مستند «هولاین در ایران» به کارگردانی هادی آفریده و تهیه‌کنندگی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، موفق به کسب جایزه Screen Tourism (گردشگری تصویری) از جشنواره بین‌المللی Travel Film Awards اسپانیا شد. این مستند که به بررسی سفر و آثار معماری هانس هولاین در ایران (به ویژه موزه آبگینه تهران) می‌پردازد، علاوه بر تندیس و دیپلم افتخار جشنواره، دعوتنامه‌ای نیز برای حضور کارگردان در کنگره فیلم و گردشگری اسپانیا ۲۰۲۶ دریافت کرد.

مستند «کارت قرمز» ساخته مهناز افضلی (بازیگر و مستندساز) که حدود ۲۰ سال پیش درباره پرونده جنجالی قتل لاله، همسر ناصر محمدخانی و اعدام شهلا جاهد (همسر موقت محمدخانی) ساخته شد، بالاخره پس از سال‌ها عدم صدور مجوز، یکشنبه ۶ مهرماه در عمارت «روبرو» به نمایش درآمد. افضلی در نشست پس از نمایش، ضمن رد ساخت فیلم به درخواست شهلا جاهد، هدف خود را "کارت قرمز به یک تفکر و فرهنگ" در جامعه دانست و نه صرفاً تمرکز بر بی‌گناهی متهم.

ستاد اطلاع‌رسانی چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، اسامی ۲۲ فیلم مستند پذیرفته شده در بخش ملی این رویداد را اعلام کرد. این جشنواره که با رویکرد «خِردمحوری و اندیشه‌ورزی» و به دبیری بهروز شعیبی برگزار می‌شود، از ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۴ در پردیس سینمایی ایران‌مال تهران میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.