عربستان سعودی به بزرگ‌ترین بازار صادراتی سینمای مصر تبدیل شد

چارسو پرس: گزارشی که توسط Cairo Film Connection در جریان Cairo Industry Days (۱۶ تا ۲۰ نوامبر) منتشر شده، تصویری جامع از وضعیت جدید صنعت سینمای مصر ارائه می‌دهد؛ صنعتی که در سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری بر درآمدهای خارجی تکیه کرده است.
در این میان، بخش نمایش و تولید رو‌به‌رشد عربستان نقشی کلیدی در صادرات فیلم‌های مصری ایفا می‌کند.

سینمای مصر که باسابقه‌ترین و بزرگ‌ترین صنعت فیلم‌سازی جهان عرب به شمار می‌رود، همواره فراز و نشیب‌هایی در بازارهای بین‌المللی داشته اما اکنون موفقیت خارجی آن از بازار داخلی پیشی گرفته است. به‌ویژه برای تعداد محدودی از فیلم‌های خاص.

۹ فیلم از ۱۰ فیلم برتر صادراتی مصر، بیشترین فروش خود را در عربستان داشته‌اند

بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴، سعودی به منبع اصلی فروش گیشه برای ۹ اثر از ۱۰ فیلم صادراتی برتر مصر تبدیل شده است.
همچنین ۲۷٪ از ۶۵ فیلم پرفروش تاریخ گیشه عربستان را فیلم‌های مصری تشکیل می‌دهند.

فیلم‌هایی که خارج از مصر بسیار فراتر از داخل فروختند

چند فیلم مصری توانسته‌اند درآمدی چندین برابر بازار داخلی در خارج از کشور کسب کنند، از جمله:

• «بحبک» (I Love You) با بازی تامر حسنی
  درآمد در مصر: ۲.۸ میلیون دلار
  درآمد خارجی: ۲۲.۹ میلیون دلار — یک موفقیت چشمگیر در غرب آسیا

• «اولاد رزق ۳: ناک‌اوت» (۲۰۲۴)
  داخل: ۶.۱ میلیون دلار
  خارج: ۲۲.۳ میلیون دلار

• «وقفه رجالة» (۲۰۲۱)
  داخل: ۱.۷ میلیون دلار
  خارج: ۱۸.۳ میلیون دلار

سلطه فیلم‌های مصری بر گیشه سعودی در سال ۲۰۲۴

در سال ۲۰۲۴، فیلم‌های مصری در بازار سعودی رتبه سوم سهم بازار را پس از فیلم‌های آمریکایی و هندی کسب کردند.
همان سال:

• ۳۳ فیلم مصری در عربستان اکران شدند

• مجموع فروش: بیش از ۵۳ میلیون دلار

• این رقم بیش از دو برابر فروش داخلی تمام فیلم‌های مصری (۲۳.۵ میلیون دلار) است

مزیت‌های مالیاتی؛ انگیزه‌ای برای فیلم‌های مشترک مصر و عربستان

کوپرو‌داکشن‌های مصر و عربستان از تخفیف‌های مالیاتی ویژه بر درآمد گیشه سعودی بهره‌مند می‌شوند.
از نمونه‌های اخیر می‌توان به تریلر «پرواز ۴۰۴» ساخته هانی خلیفه اشاره کرد که نماینده رسمی مصر برای رقابت اسکار ۹۷ است.

چرا درآمد دلاری گیشه مصر کاهش یافته است؟

یکی از عوامل افزایش اهمیت صادرات، افت ارزش دلاری گیشه داخلی است:

• ۲۰۱۹: ۵۹.۶ میلیون دلار

• پیش‌بینی ۲۰۲۵: ۳۶ میلیون دلار

این کاهش در حالی رخ داده که درآمد گیشه به ارز داخلی دو برابر شده — نتیجه تورم دورقمی از ۲۰۲۲ به بعد.

بازگشت آهسته سینمارفتن در مصر پس از همه‌گیری

• تعداد بلیت‌فروشی در ۲۰۲۴: ۱۲ میلیون نفر

• پیش‌بینی ۲۰۲۵: ۱۳.۸ میلیون نفر
  این رقم تقریباً به سطح پیش از کرونا نزدیک می‌شود.

چه کسانی بیشترین مخاطبان سینما را در مصر تشکیل می‌دهند؟

بزرگ‌ترین گروه مخاطبان:

• ۱۸ تا ۲۹ سال

• ۲۰٪ از کل جمعیت

• ۴۲.۷٪ از نیروی کار

فیلم‌های مصری سهم بزرگی از گیشه می‌گیرند

فیلم‌های مصری حدود ۲۰٪ از کل اکران‌ها را تشکیل می‌دهند اما:

• ۷۰٪ از کل گیشه را تصاحب می‌کنند

• سهم فیلم‌های آمریکایی در ۲۰۲۵ حدود ۲۸.۵٪ خواهد بود

فیلم‌های کمدی و اکشن با بودجه بالا معمولاً در مصر پرفروش‌ترین‌ها هستند.
در ۲۰۲۵، دو فیلم هالیوودی — F1 و The Conjuring: Last Rites — برای اولین‌بار پس از چند سال وارد فهرست ۱۰ فیلم پرفروش شدند.

موفقیت فیلم‌های کم‌هزینه و هنری

علاقه تماشاگران دیگر محدود به فیلم‌های پرهزینه نیست.
مثال بارز:

• «سيكو سيكو» ساخته عمر المهندس
  فروش در مصر: ۴ میلیون دلار
  فروش در عربستان: ۴.۲ میلیون دلار
  این فیلم اکنون دومین فیلم موفق تاریخ سینمای مصر است.

در حوزه هنری نیز توجه در حال افزایش است:

• «در جست‌وجوی پناه برای آقای رمبو» (۲۰۲۴) ساخته خالد منصور
  فروش: ۳۴۱ هزار دلار
  پرفروش‌ترین اکران آرت‌هاوس تاریخ مصر

توزیع‌کنندگان برتر و ورود بازیگران جدید

• Synergy سال‌ها رهبر پخش در مصر بود

• اما در ۲۰۲۵ Misr International Films جای آن را گرفت

• مدیر سابق Synergy، احمد بداوی، شرکت جدیدی با نام Film Square تأسیس کرده که رو به رشد است

• United Motion Pictures مهم‌ترین پخش‌کننده فیلم‌های خارجی است و به‌واسطه موفقیت F1 از رقبا پیشی گرفته

• UVF — وابسته به شبکه عربی ART — نیز در حال تبدیل شدن به یک بازیگر کلیدی در تأمین مالی و پخش فیلم‌های میان‌بودجه مصری است؛ با تمرکز ویژه بر بازار عربستان و کشورهای خلیج

نقش Cairo Film Connection در رشد سینمای عرب

گزارش CFC همچنین نگاهی جامع به ۱۰ دوره نخست Cairo Film Connection دارد؛ بازاری که با ارائه پلتفرم ارائه پروژه‌ها، منتورینگ و حمایت‌های مالی و غیرنقدی، به فیلم‌سازان عرب کمک کرده تا پروژه‌های خود را تکمیل و به جشنواره‌های بزرگ جهانی برسانند.

نمونه‌های برجسته:

• «چهار دختر» (۲۰۲۳) از کوثر بن هنیه – نامزد اسکار بهترین مستند

• «إن شاءالله ولد» (۲۰۲۳) از امجد الرشید – با نخستین نمایش در جشنواره کن

• «عائشة» (۲۰۲۴) ساخته مهدی برصاوی – نخستین نمایش در جشنواره ونیز

سوالات متداول (FAQ) سئویی

۱. چرا عربستان سعودی به مهم‌ترین بازار فیلم‌های مصری تبدیل شده است؟

به‌دلیل گسترش سالن‌های سینمایی در عربستان، رشد سریع بازار نمایش، و قدرت خرید بالا، فیلم‌های مصری اکنون بیشترین درآمد خارجی خود را از این کشور کسب می‌کنند.

۲. کدام فیلم مصری بیشترین موفقیت خارجی را داشته است؟

فیلم «بحبک» با درآمد ۲۲.۹ میلیون دلاری در خارج از کشور، یکی از موفق‌ترین صادرات سینمای مصر در سال‌های اخیر بوده است.

۳. درآمد گیشه داخلی مصر چرا کمتر به نظر می‌رسد؟

به‌دلیل کاهش ارزش پول ملی، درآمد دلاری کاهش یافته، در حالی که فروش واقعی به ارز داخلی تقریباً دو برابر شده است.

۴. کدام ژانرها در مصر پرفروش‌تر هستند؟

کمدی‌های پرهزینه، اکشن و فیلم‌های ماجراجویی معمولاً بیشترین سهم از گیشه مصر را به خود اختصاص می‌دهند.

۵. آیا سینمای هنری در مصر مخاطب دارد؟

بله، علاقه به فیلم‌های آرت‌هاوس رو به افزایش است؛ نمونه بارز آن «در جست‌وجوی پناه برای آقای رمبو» است که پرفروش‌ترین فیلم هنری تاریخ مصر شده است.