در کارگاه آموزشی که یونی داهر کارگردان نروژی حاضر در جشنواره تئاتر فجر ویژه بانوان در طبقه هفتم تالار وحدت برگزار کرد هنرجویان ایرانی با هنرمندان نروژی تجربیاتشان را در زمینه تئاتر و اجرای آثار هنریک ایبسن به اشتراک گذاشتند.

پایگاه خبری تئاتر:  در قالب برگزاری کارگاه های آموزشی جشنواره بین المللی تئاتر فجر چهارشنبه 9 بهمن ماه کارگاه آموزشی بازیگری و کارگردانی با حضور یونی داهر کارگردان و مدرس دانشگاه که در ایبسن‌شناسی تخصص دارد، ویژه بانوان در طبقه هفتم تالار وحدت برگزار شد.

یونی داهر یونی یکی از بازیگران معروف نروژ است که درآکادمی دولتی هنرهای نمایشی اسلو آموزش دیده است. وی 12 سال بازیگر تئاتر ملی برگن بوده است و از جمله کارهای بین‌المللی او می‌توان به «ژاندارک - تصور از میان آتش» اشاره کرد.

داهر قرار است نمایش «زنان ایبسن - عقابی در قفس» را پنجشنبه و جمعه در دو روز پایانی جشنواره تئاتر فجر در تماشاخانه ایرانشهر به صحنه ببرد. در این نمایش زنانه 6 شخصیت نمایشنامه‌های هنریک ایبسن به مخاطب معرفی می شوند.

کارگاهی که فقط خانم‌ها در آن حضور داشتند

در این کارگاه آموزشی که فقط بانوان حضور داشتند، یونی داهر به همراه کریس پول نوازنده و مارینتا لوگودست طراح نور نمایش درباره فرهنگ مردم نروژ و علاقه‌ای که این گروه در طول سالهای فعالیتشان به شخصیتهای ایبسن داشته اند، صحبت کردند.

حدود 20 هنرجوی دختر در این کارگاه آموزشی به همراه فریندخت زاهدی استاد دانشگاه و داور جشنواره، نسیم احمدپور کارگردان و نویسنده و سمانه زندی نژاد کارگردان تئاتر حضور داشتند.

در ابتدای کارگاه، داهر با توضیحی درباره تئاتر نروژ و اشاره به اینکه در این کشور علاوه بر داشتن یک تئاتر ملی تئاترهای مستقل هم فعالیت می‌کنند از هنرجویان خواست تا اطلاعاتی درباره نحوه اداره تئاتر در ایران به وی بدهند.

در ادامه برخی از هنرجویان با اشاره به شرایط کار تئاتر در ایران به داهر توضیح دادند که در ایران بیشتر خانواده ها به خاطر سنتی بودن و یا اینکه تئاتر نمی تواند برطرف‌کننده مشکلات اقتصادی یک فرد باشد با ورود فرزندانشان به این رشته مخالفت می‌کنند و معمولا دولت هم از گروه‌های تئاتری برای تولید آثارشان حمایتی نمی‌کند.

شخصیت‌های ایبسن از اجتماع می‌آیند

داهر نیز با اشاره به اینکه در نروژ هم گروه هایی مستقل زیادی فعالیت می کنند، درباره پرداختن به آثار ایبسن توضیح داد: ایبسن نویسنده ای رئالیستی است که شخصیت‌های آثارش بسیار واقعی و برگرفته از شخصیت‌های اجتماع هستند. کاراکترهای ایبسن از عمق زیادی برخوردارند و به نظر می رسد که هنگام بازی در نقش کاراکترهای این نویسنده، بازیگر آینه‌ای مقابل خودش گرفته است. ایبسن یک منتقد اجتماعی است چون به نظر می رسد زمان بازی کردن در نقش‌های او روبروی خود ایستاده اید و این کار بسیار جذاب و در عین حال سخت است.

وی با اشاره به اینکه سالهاست روی آثار ایبسن کار می‌کند، عنوان کرد: این نمایش از روز اول کامل نبود و طی سالها تمرین و اجرا به تکامل رسیده است. من ابتدا فقط می دانستم که عاشق کاراکتر نورا در «خانه عروسک» هستم اما بعدا متوجه شدم که تم اصلی نمایشنامه درباره آزادی است و اینکه معنای آزادی چیست؟

تصویر واقعی از زنان در آثار ایبسن

این کارگردان نروژی ادامه داد: از هنریک ایبسن به خاطر نگارش چنین شخصیتهایی بسیار تشکر می کنم. هرچقدر بیشتر روی ایبسن کار می کنم این سوال برایم پیش می آید که ایبسن چطور به این خوبی زنها را می شناخته و می دانسته که آنها از زندگی چه می خواهند. نمایشنامه «خانه عروسک» نقد اجتماعی را مطرح می کند که هر بار که به صحنه می‌رود حرفی برای گفتن دارد. حتی این اثر در نروژ که زنانش مستقل هستند هنوز اثری بسیار قوی به حساب می‌آید.

یکی از هنرجویان این کارگاه با اشاره به اینکه داریوش مهرجویی بر اساس نمایشنامه ایبسن فیلم «سارا» را ساخته است، توضیح داد که در این فیلم مهرجویی شرایط کشور ایران و تلاشی را که زنها برای عبور از سنت و نزدیک شدن به استقلال می‌کنند به تصویر کشیده است.

آزادی روح در مرد و زن فرق ندارد

فریندخت زاهدی نیز در ادامه صحبت‌های بچه های کارگاه درباره ایبسن گفت: ایبسن عنوان کرده است که منظور من از آزادی، آزادی روح انسانهاست و این آزادی روح در مرد و زن به یک اندازه اهمیت دارد.

داهر در بخشی از صحبت‌هایش با اشاره به اینکه برای ارتباط بیشتر با مخاطب و نزدیک شدن آنها به قصه نمایش، «خانه عروسک» را در یک آپارتمان واقعی اجرا کرده است عنوان کرد این تجربه را هیچگاه فراموش نمی کند چون با مخاطب ارتباط بسیار نزدیکی یافته است.

اولین سوال را پیرزنی 70 ساله درباره آزادی پرسید

پول کریس طراح موسیقی نمایش نیز که در کارگاه حضور داشت درباره واکنش های مختلف مخاطبان نمایش «زنان ایبسن - عقابی در قفس» در کشورهای مختلف گفت: در جاهای مختلف دنیا معنای آزادی با هم متفاوت است. در آمریکا معنای آزادی بیشتر شخصی است اما وقتی ما این نمایش را در شوروی سابق هم به صحنه بردیم مفاهیم دیگری از آزادی را با توجه به نظام آن کشور به ذهن مخاطبان متبادر می کرد. حتی این اثر را در پاکستان نیز اجرا کردیم و در آنجا به ما گفتند با توجه به شرایط کشور انتظار نداشته باشیم که زنان در جلسه پرسش و پاسخ نمایش حضور یابند اما بر خلاف انتظار اولین سوال را پیرزنی 70 ساله درباره آزادی از ما پرسید.

زاهدی نیز با اشاره به اینکه مهین اسکویی اولین کارگردانی بوده است که نمایشنامه «خانه عروسک» ایبسن را در ایران به صحنه برده است، گفت: من زمانی که در مورد ایبسن تحقیق می کردم با مهین اسکویی هم صحبت کردم و وی در پاسخ به این پرسش من که چقدر تحت تاثیر جنبش آزادی خواهی زنان این اثر را به صحنه برده است گفت که در اجرای این اثر به دنبال آزادی برای همه بوده نه فقط زنان.

داهر در ادامه کارگاه، لباس مادربزرگش را که متعلق به 100 سال قبل است به هنرجویان نشان داد و عنوان کرد: بعد از فوت مادربزرگم این لباس را پوشیدم و به محض پوشیدن متوجه شدم که این لباس کاملا متناسب با شخصیت‌های ایبسن است.

 نمایش «زنان ایبسن - عقابی در قفس» روزهای پنجشنبه و جمعه 10 و 11 بهمن در سالن استاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر اجرا می‌شود. این نمایش اجرایی تجسمی با حداقل طراحی صحنه است و در آن موسیقی، نور و حرکات فیزیکی با یکدیگر تلفیق شده است.

در این نمایش 6 نفر ازشخصیت‌های زن آثار هنریک ایبسن نمایش داده می‌شوند. مخاطب در عرض یک ساعت شاهد ملاقات یونی داهر باهیلد، هدا، خانم الوینگ، نورا، الیدا وجوردیس است.