آیین رونمایی از فیلم مستند «شرقی» ساخته مسعود طاهری با حضور شخصیت های برجسته و اندیشمندان ژاپنی از طرف سفارت و رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ژاپن برگزار شد.
حشمتی افزود: ایزوتسو از منظر و دیدگاه زبان شناسی، آیات قرآن را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد، بر وحیانی بودن این آیات و وجود پیامبر مهربانی و رحمت تأکید دارد، حکمت و عرفان اسلامی را متعالی و ممتاز می داند، پس از سفرهای متعدد، به ایران می‌رسد و با حکمای بزرگ ایرانی روبرو می شود و برخورد او و حکمای ایرانی مانند برخورد دو ابر با بارهای متفاوت است که حاصلش باران رحمت برای همه می شود و پیامدهای این باران رحمت برای هر دو جامعه علمی ایران و ژاپن هنوز پابرجاست.
در ادامه بخش اول این برنامه، از پوستر فیلم مستند شرقی با حضور شخصیت های برجسته شرکت کننده در این برنامه رونمایی شد و فیلم برای بیش از دو ساعت و برای اولین بار در ژاپن به نمایش در آمد.
نویسنده، تهیه کننده و کارگردان این فیلم نیز گفت: مستند «شرقی»، داستان فراز و نشیب های زندگی یک شرقی و یک ژاپنی علاقه مند به یادگیری زبان است که این فراز و نشیب‌ها کم‌کم فلسفه او را شکل داده و توانست در سرانجام زندگی خود این فلسفه را با عنوان فلسفه شرقی به طور مدون به جهانیان و دنیای فکر و اندیشه ارائه کند.
طاهری ادامه داد: اما فلسفه او مانند فلسفه برخی تئوری‌پردازان و گاه فیلسوفان عصر حاضر نه زندگی و سرنوشت جمعی را به جبر و قهر و البته به اختیار زیر و رو کرد، نه باعث بردگی جمعی شد، نه ایده جنگ در پس خود داشت که باعث جنگ میان گروهی با گروهی یا ملتی با ملتی دیگر شود.
وی تاکید کرد: پیشنهاد این فیلسوف، جمع شدن عده‌ای پراکنده با عنوان آسیایی‌ها بود که بتوانند بر اساس سنت‌ها و ارزش‌های متکثر خود زیر لوای فلسفه، عرفان و در نهایت اندیشه‌ای شرقی گرد هم آیند تا غم و رنجی که در سالهای نه چندان دور برخی متحمل آن شدند و برخی هنوز در حال تحمل آن هستند و برخی دیگر در منظومه نظم جهانی در نوبت تحمل آن هستند فائق آیند و بتوانند با تشکیل یک تمدن آسیایی واحد براساس وحدت وجودی که در همه این سنت‌ها و فرهنگ‌ها موجود است به یک جامعه آرمانی براساس سنت و هویت خود برسند.
طاهری با بیان اینکه ایده ایزوتسو با تفکر و اندیشه دنیای سلطه‌گر بر همه جهان نه تنها منافاتی عمیق دارد بلکه در جدال با آن قرار می‌گیرد، گفت: بنابراین برای تفکر سلطه‌گر و غالب بر دنیای حاضر بهتر آن است صدایی از تفکر و ایده توشیهیکو ایزوتسو به کوش کسی نرسد و به صورت جدی و عملی بایکوت شود، مگر اینکه قرار باشد در برخی کرسی‌های ایزوله فلسفی و اسلام‌شناسی در مراکزی شبیه آزمایشگاه‌ها بحث‌هایی در مورد این آرا و افکار انجام شود.
کارگردان فیلم مستند شرقی با تشریح دلایل و اقدامات مرتبط با ساخت این فیلم افزود: با وجود اینکه کشور من امروز زیر بار هجمه هایی جدی از طرف دنیای سلطه قرار دارد و چهره ای جنگ طلب از ایران ارائه می شود و اینکه ممکن است مردم کشورم با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم کنند اما فیلمی در مدح ایزوتسو در همین کشور ساخته شده است، فیلمی با معیارهای ساخت و تراز جهانی و نه محلی، فیلمی که نمی‌توان محتوای آن را چه خوب و چه بد منکر شد و به صورت سلبی یا ایجابی باید به آنان پاسخ داد.
وی در ارتباط با جایگاه پروفسور ایزوتسو افزود: وی در ایران و همچنین برخی دیگر از کشورهای خاورمیانه در میان قشر نخبه و روشنفکر بسیار محبوب است، از این رو شاید بتوانم بگویم که ایزوتسو در منصفانه ترین حالت می‌تواند بزرگترین سرمایه و در بدبینانه ترین حالت می‌تواند بزرگترین سرمایه فرهنگی ژاپن در این کشورها به شمار آید، اما این فرد هنوز در میان مردم؛ چه خاورمیانه و چه حتی ژاپن همچنان ناشناخته است.
این مستندساز از حاضران در این مراسم درخواست کرد تا برای شناساندن ایزوتسو در جهان معاصر تلاش کنند و گفت: این فیلم بخشی از این رسالت را بر دوش گرفته هر چند به جز حمایت در حد وسع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، حمایت درخور توجهی از طرف نهاد و یا سازمان ژاپنی یا بین المللی انجام نگرفت.
پایان بخش این برنامه سخنرانی پروفسور ماتسوموتو از اساتید برجسته دانشگاه و آخرین بازمانده از شاگردان ایزوتسو، ضمن تشکر از کارگردان مجموعه به دلیل ساخت این مستند ارزشمند در خصوص جایگاه و شخصیت ایزوتسو مطالبی ارائه کرد.
توشیهیکو ایزوتسو، اندیشمند، فیلسوف، اسلام شناس و قرآن پژوه ژاپنی است که توجه ویژه‌ای به سنت‌های شرقی اعم از عرفانی، فلسفی و آیین‌های شرقی مانند اسلام، تائوئیسم و بودیسم داشت که در نهایت به مطرح کردن فلسفه اصلیش یعنی فلسفه شرقی شد که بخش بزرگی از فیلم «شرقی» به شکل‌گیری پایه‌ها و نقد همین فلسفه اختصاص دارد.
در این فیلم بیش از 60 تن از افراد و شخصیت‌های برجسته در مورد زندگی، آثار و افکار این شخصیت علمی ژاپنی به اظهار نظر پرداخته‌اند که از جمله آنها می‌توان به سیدحسین نصر، هرمان لندولت، مهدی محقق، مرحوم توشیو کورودا، آکیرا ماتسوموتو، راهب بزرگ کوسی موری موتو، پیر لوری، ویسنوسکی، خوان خوزه لوپز و داریوش شایگان اشاره کرد.
https://teater.ir/news/13932
