علی اصغر دشتی با ارزیابی جشنواره تئاتر فجر، این پرسش را مطرح کرد که دلیل انتخاب و تغییر دبیر جشنواره چه بود.

پایگاه خبری تئاتر: این کارگردان و مدرس تئاتر خواستار دلایل انتخاب و تغییر دبیر جشنواره‌ی تئاتر فجر شد و گفت: حال که از جشنواره عبور کرده‌ایم،‌ از چند نفر توضیح می‌خواهم اول اینکه، آقای آشنا دلایل انتخاب آقای عالی‌زاد را توضیح دهند چون الان حق جامعه تئاتر است که از ایشان بپرسد، پارامترهای انتخاب آقای عالی‌زاد چه بود و من این را به عنوان مخالف یا موافق نمی‌گویم.

او ادامه داد: پرسش بعدی این است که دلایل برکناری عالی زاد چه بود؟ ما توضیحات مبهمی را در نامه‌ی عالی‌زاد خواندیم ولی هیچ مسئولی دیگری در این زمینه توضیحی نداد

دشتی پرسش‌های دیگرش را خطاب به معاون هنری وزارت ارشاد مطرح و اضافه کرد: از آقای مرادخانی هم می‌پرسم آیا نمی‌شد با تصمیم فوری‌تر گرفتن‌، جشنواره‌ای را که پشت سرگذاشتیم‌ به جشنواره بهتری تبدیل کرد؟ آیا نمی‌شد درباره جشنواره زودتر تصمیم گرفت و در بخش‌هایی به داد جشنواره می‌رسیدیم؟! با این حال تلاش می‌کنیم جشنواره این دوره را به حساب سیستم مدیریتی جدید نگذاریم.

او در ادامه به برخی نکات درباره شیوه برخورد قادر آشنا مدیر پیشین اداره کل هنرهای نمایشی در دو مقطع زمانی اشاره کرد و یادآور شد: ایشان مدتی رئیس مرکز بودند و بعد هم دبیر جشنواره تئاتر فجر شدند.‌ شنیده‌ام ایشان به مدلی از اخلاق‌گرایی شهرت داشتند ولی در دو مقطع، رفتاری از ایشان دیدم که شایسته شأن مدیریت نبود و رفتار تهدیدآمیز ایشان با هنرمندان تاثیری سوال‌برانگیز از وی در ذهن من باقی گذاشت.

کارگردان «دن‌کیشوت» توضیح داد: اول، زمانی که در واکنش به بیانیه کانون کارگردانان خانه تئاتر، بخشی از مبالغ دستمزدها را اعلام کردند‌.ایشان می‌توانستند مبالغ قراردادها و فروش همه گروه‌ها در آن سال را اعلام کنند‌ تا نکات بیشتری روشن شود و ببینیم آیا مدیریت هم ضعفی داشته است یا نه! اما ایشان به شکل گزینشی این کار را انجام دادند که گویی برخوردی شخصی بود که شایسته رفتار یک مدیر نیست.

او با اشاره به گفتگوی قادر آشنا در مورد همایون غنی‌زاده اضافه کرد: ایشان به عنوان یک مدیر، در واکنش به حرف‌های همایون غنی‌زاده‌، رفتار تهدید آمیزی داشتند در حالیکه با استناد به مستنداتشان می‌توانستند توضیحی بدهند‌، چون من که مخاطب سخنان هر دو طرف بودم، بیشتر درباره سخنان ایشان تامل کردم.

کارگردان نمایش «دن کیشوت» که حضور پررنگی در بخش‌های مختلف این دوره از جشنواره داشت،در ارزیابی این دوره از جشنواره گفت: اولین ویژگی جشنواره امسال‌، گسترده شدن آن به لحاظ زمان و حجم بود و حال باید دید ضرورت این گستردگی از کجا می‌آید.

او اضافه کرد: آیا این ضرورت به دلیل این است که تعداد آثار با کیفیت بالا آن قدر زیاد است که به ناچار باید جشنواره را بزرگ کرد؟ یا اینکه بزرگتر شدن جشنواره به این دلیل است که تعداد بیشتری از گروه‌های تئاتر را راضی نگه دارد یا به شکلی در پی اضافه کردن فرصت‌های بیشتر به هنرمندان هستیم؟

دشتی با بیان اینکه نمی‌داند این تصمیم‌ از سوی کدام یک از دبیران جشنواره گرفته شده، افزود: به هر حال این پرسش پیش می‌آید گسترش جشنواره ناشی از ضرورتی درونی یا بیرونی است، چرا که پدیده تئاتر در ایران روز به روز چاق‌تر و بزرگتر می‌شود اما درون بیماری دارد و متاسفانه هرچه بزرگتر می‌شود، گنجایش خود را برای بیماری بیشتر می‌کند.

سرپرست گروه تئاتر «دن‌کیشوت» با اشاره به جای خالی بسیاری از هنرمندان شناخته شده تئاتر در دوره‌های اخیر جشنواره تئاتر فجر ادامه داد: همچنان برایم پرسش است آدم‌هایی که ده، پانزده سال گذشته به عنوان چهره‌های تئاتر مطرح هستند‌، چرا برای شرکت تمایل اندکی دارند و حتی جزء تماشاگران آثار جشنواره هم نیستند.

او یادآور شد: خود من هم نسبت به تماشای آثار جشنواره کم میل بودم ولی کوشیدم بر این حس چیره شوم تا بتوانم با واقعیت رو به رو شوم.

دشتی در ادامه این گفتگو به طرح این پرسش‌ها پرداخت که آیا حضور کمرنگ تئاتری‌ها در جشنواره فجر به این دلیل است که دیگر با تئاتر سروکار ندارند؟ به خاطر این است که خودشان کار نمی‌کنند،در جدول جشنواره ، اسامی آشنا نمی‌بینند‌ یا از کیفیت کارها مطمئن نیستند؟ اینها پرسش‌هایی است که باید به آنها فکر کنیم.

کارگردان نمایش«تل‌ضحاک» سپس به گسترش بخش‌های مسابقه این دوره از جشنواره‌ی فیلم فجر اشاره کرد و افزود: چه ضرورتی دارد این همه بخش مسابقه داشته باشیم و برای هر اثری‌، راهی برای ورود به مسابقه‌ بیابیم؟! همچنانکه این پرسش مطرح است که این همه جایزه برای چیست؟!

او یادآور شد:اهدای جوایز بخش‌های گوناگون، بیش از90 درصد زمان اختتامیه جشنواره را به خود اختصاص داد. آیا این گسترش به این معناست که این قدر برگزیده در تئاتر داریم که این همه جایزه می‌دهیم؟! یعنی این حجم، نشانگر کیفیت بالای آثار است؟! فراموش نکنیم جایزه دادن یک مسئولیت دارد‌ اما وقتی اهدای جایزه این قدر گسترده می‌شود،‌ لوث می‌شود.

کارگردان نمایش «ملا نصرالدین» با ابراز شگفتی از برخی داوری‌های این دوره از جشنواره تصریح کرد: از داوری‌های یک بخش خیلی متحیرم. چگونه می‌شود برخی از بخش‌ها 14 کاندیدا داشته باشند,در حالی که همان بخش 26 نمایش شرکت کننده دارد؟! یعنی واقعا این همه کیفیت نزدیک به هم داشته‌ایم؟!متوجه مفهوم گسترده‌ این کاندیداهای نمی‌شوم!از سوی دیگر، وقتی این همه کاندیدا اعلام می‌کنیم، به این معناست که بین آنها برنده‌ای وجود دارد‌ و پرسش را از داوران دارم چرا برخی بخش‌ها با وجود این همه کاندیداها،هیچ برگزیده‌ای نداشتند؟!

این مدرس تئاتر تاکید کرد: قبل از انتخاب دبیر بعدی جشنواره، یک بار باید مرور جدی بر دوره‌های گذشته‌ انجام شود ضمن اینکه جشنواره به تدوین آیین‌نامه و مقررات جدید و تعریف حرفه‌ای تازه نیاز دارد. اصولا در سیستم مدیریتی تئاتر نقطه ضعفی هست که با بزرگ کردن جشنواره تئاتر فجر ، خود را پنهان می‌کند.

او با تاکید برلزوم آسیب شناسی جدی جشنواره خاطرنشان کرد: از سیستم مدیریتی جدید انتظار یک آسیب شناسی جدی داریم که سطح جشنواره را به سطحی معقول و حرفه‌ای برساند به جای اینکه از طریق گسترده کردنش‌، آدم‌های بیشتری را راضی نگه دارد.

کارگردان «شازده کوچولو» گفت: برای اجرای این امر، نیازمند قوانین و آیین‌نامه جدید هستیم؛ قوانینی که با تغییر هیچ مدیری عوض نشود. اگر این سخن درست باشد که امسال به دلیل کمبود بودجه، حضور بسیاری از کارهای مدعو را منتفی کرده‌اند، سطح بین‌المللی جشنواره را پایین آورده‌اند.

دشتی متذکر شد: اگر خواهان حضور گروه‌های خوب هستیم، باید دست به انتخاب دبیر دائمی و دبیرخانه دایمی و برنامه‌ریزی سه ساله بزنیم. در این صورت است که می‌توان گفت جشنواره در سطح بین‌المللی عمل می‌کند. جشنواره‌ای که چند ماه قبل از شروعش برنامه‌ریزی می‌کند،‌ جشنواره درجه چندمی است که لاجرم ناچار است آثار درجه چندم را هم دعوت کند.

علی اصغر دشتی گفت: امسال شاهد حضور استانیفسکی بودیم که هنرمند مهمی در دنیاست. حضور این هنرمند در بخش مسابقه بین‌الملل، جای تامل بسیار دارد.

او در بخش دیگری از صحبتش با تقدیری ویژه از گروه تئاتر «آو»برای دعوت از استانیفسکی در این دوره از جشنواره تئاتر فجر، افزود:با آن اقدام، توانستیم شاهد حضور کارگردانی باشیم که فقط اسمش را شنیده بودیم، بویژه اینکه برای حضور او پکیج کاملی شامل اجرای نمایش، برگزاری کارگاه و سمینار برنامه‌ریزی شد و این همان چیزی است که به آن نیاز داریم.

علی اصغر دشتی در پایان به انتقاد از شیوه برپایی کارگاه‌ها و سمینارهای آموزشی جشنواره پرداخت و توضیح داد: امسال چند متخصص در جشنواره حضور داشتند که پکیج‌های کاملی هم برای حضور آنها تدارک دیده شده بود اما متاسفانه چون برای این پکیج‌ها،مخاطبان درستی تعریف نمی‌کنیم، بخش مهمی از محتوای این برنامه‌ها هدر می‌رود. ضمن اینکه بخش‌های آموزشی نیازمند بدنه علمی درست و مترجمان متخصص است اما درچند تا از سخنرانی‌ها اگر خانم دکتر زاهدی نبود،‌ ترجمه مطالب با مشکل روبرو می‌شد.