آیا «بدون تاریخ، بدون امضا» شانسی دربرابر «روما» در اسکار دارد؟

پایگاه خبری تئاتر: کشور شیلی سال گذشته با فیلم «یک زن شگفت‌انگیز» (۲۰۱۷) به کارگردانی «سباستین لیو» با رقبایی مانند «در جسم و روح» (مجارستان)، «توهین» (لبنان)، «بی‌عشق» (روسیه)، «مربع» (سوئد) وارد میدان شد و در نهایت اسکار بهترین فیلم خارجی را ربود. فیلم «نفس» به کارگردانی نرگس آبیار هم که به نمایندگی از ایران به آکادمی معرفی شده بود، راهی به فهرست ۹ فیلم یک مرحله مانده به آخر نیافت تا امیدهای سینمای ایران برای درخشش دوباره در اسکار از بین برود. واکنش به تحریمی‌های اسکار آخرین بار که فیلمی از ایران به مرحله نهایی اسکار رسید مربوط به دوره هشتاد و نهم است. از بین «ایستاده در غبار» (محمد حسین مهدویان)، «دختر» (سیدرضا میرکریمی)، «لانتوری» (رضا درمیشیان)، «ناهید» (آیدا پناهنده) و «فروشنده» (اصغر فرهادی) در نهایت فیلم فرهادی به اسکار معرفی شد و تا برنده شدن این تندیس طلایی ارزشمند هم پیش رفت. هیات انتخاب فیلم ایرانی، این بار، برای رقابت در رشته اسکار بهترین فیلم خارجی طی بیانیه‌ای فیلم «بدون تاریخ، بدون امضاء» به کارگردانی «وحید جلیلوند» را برای نمایندگی سینمای ایران در نود و یکمین دوره اسکار برگزیده است. هیئت انتخاب در بیانیه خود حتی به تحریمی‌ها هم واکنش نشان داده و نوشته است: «هیات انتخاب فیلم نماینده ایران، ضمن احترام به نظر گروهی که از سر خیرخواهی و غیرت دینی و ملی، خواهان تحریم اسکار و عدم معرفی فیلم به آکادمی هستند، بر این باور است که آکادمی نهادی غیر دولتی و متعلق به آحاد سینماگران آمریکا است. در این نهاد علاوه بر سینماگران آمریکا، سینماگران اروپایی، لاتین تبارها، آفریقایی‌ها و سینماگران آسیایی از جمله تعداد قابل توجهی از سینماگران پرافتخار ایرانی عضویت دارند. سینمای آمریکا و به ویژه اعضای آکادمی در وجه غالب خود، در کنار اکثریت مطلق مطبوعات و رسانه‌های آمریکایی از جمله کانون‌های موثر مخالفت، نقد و افشاگری علیه دولت عوام‌گرای ترامپ، و سیاست‌های نژادپرستانه و یک جانبه‌گرایانه او هستند.» آنها در ادامه می‌نویسند: «اعضاء هیات در تعامل مثال زدنی سازمان سینمایی، خانه سینما و بنیاد سینمایی فارابی که میزبانی این جلسات را به روش معمول به عهده داشت، پس از بازخوانی تاریخچه، مقررات، فیلم‌های معرفی شده سایر کشورها، سوابق نامزدی‌های اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان و عوامل موثر در کسب موفقیت در این جشن بزرگ سینمایی، به دقت فهرست صد و ده فیلم اکران شده در مدت مقرر را مورد بررسی قرار دادند و برخی از عناوین را مجددا مورد بازبینی قرار دادند. در نهایت، با بررسی فیلم‌هایی که بازتاب دهنده طیف‌های مختلف سینمای ایران بود، با اتکاء به قابلیت‌های انکارناپذیر، سوابق تاثیرگذار در مجامع جهانی، بازخوردهای مثبت بین‌المللی و برخورداری از پخش‌کننده‌ای که در زمان اکران در ایالات متحده، مساعی خود را به خوبی جهت دیده شدن فیلم به انجام رسانده است، فیلم «بدون تاریخ، بدون امضاء» به کارگردانی «وحید جلیلوند» را برای نمایندگی سینمای ایران در نود و یکمین دوره اسکار برگزیدند.» اعضای هیات معرفی فیلم ایرانی هم (به ترتیب حروف الفبا): محمد آلادپوش، امین تارخ، فرهاد توحیدی، رامین حیدری فاروقی، محمد مهدی عسگرپور، رائد فریدزاده، آتوسا قلمفرسایی و قاسم قلی پور بودند. آلفونسو کوارون و سینمای پرقدرت مکزیک یکی از مهم‌ترین شانس‌های کسب تندیس طلایی اسکار فیلم خارجی ۲۰۱۹ فیلم «روما» به کارگردانی «آلفونسو کوارون» مکزیکی است. این فیلم برنده شیر طلای بهترین فیلم جشنواره ونیز امسال شده است. نماینده ایران باید با چنین فیلمی رقابت کند که این موضوع نشان از ضعف سینمای ایران در دو سال گذشته دارد. فیلم «روما» که ابتدا قرار بود در جشنواره کن امسال رونمایی شود به سبب اختلافات میان جشنواره کن و کمپانی «نتفلیکس» در نهایت در جشنواره ونیز برای نخستین بار به روی پرده رفت و پس از آن نیز در جشنواره تلوراید و تورنتو نیز نمایش داده شد که تحسین منتقدان را برانگیخته است. مسیری که فیلم «روما» طی کرده است سال گذشته «گیلرمو دل‌تورو» هموطنش رفت تا به اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی اسکار هم رسید. در سال‌های اخیر سه فیلمساز مکزیکی توانسته‌اند هالیوود را تسخیر کنند. «ایناریتو»، «دل‌تورو» و «کوارون» سه هنرمند مطرح مکزیکی هستند که در صدر سینمای هالیوود و جهان ایستاده‌اند. دل‌تورو در کارنامه‌اش مدام بین فیلم‌های ژانر وحشت و فانتزی اسپانیایی‌زبان مانند «ستون فقرات شیطان» (۲۰۰۱) و فیلم‌های علمی-تخیلی متعلق به جریان اصلی سینمایی هالیوود مثل «پاسفیک ریم» (۲۰۱۳) در رفت و آمد بوده است. الخاندرو گونزالس ایناریتو، برنده اسکار کارگردانی برای فیلم‌های «بازگشته» و «بردمن» و همچنین اسکار بهترین فیلم و فیلمنامه برای «بردمن» است. بین سه کارگردان مکزیکی، ایناریتو از لحاظ تعداد جوایز رکورددار است. بیشتر از آن دو نفر دیگر فیلم‌های منتقدپسند و هنری ساخته و فیلم‌ساز محبوب محافل جدی سینما بوده است. او اولین کارگردان مکزیکی بود که نامزد جایزه اسکار بهترین کارگردانی شد. البته اولین کارگردان مکزیکی که توانست این جایزه را نصیب خودش کند، آلفونسو کوارون بود. امسال کوارون اگر این جایزه را ببرد دیگر باید اذعان کنیم که سینمای مکزیک یکی از پر افتخارترین‌ها پیشتازهای جهان است. «کوارون» ساخت فیلم پر هزینه و پر فروش «هری پاتر و زندانی آزکابان» و همچنین درام علمی‌-تخیلی برنده اسکار، یعنی «جاذبه» را هم در کارنامه خود دارد. او در گفت‌وگویی عنوان کرده که فیلم «روما» تا حد زیادی بر اساس زندگی‌نامه خودش است. در واقع، روایت بزرگ‌شدن او در منطقه «روما» در حومه شهر مکزیکوسیتی است. ۵۰ کشور به اسکار رفتند تا روز گذشته، ۵۰ کشور نمایندگان خود را در شاخه بهترین فیلم خارجی نودویکمین دوره جوایز سینمایی اسکار معرفی کرده‌اند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به ایران (بدونن تاریخ بدون امضاء)، شیلی (ناگهان سپیده دم)، جمهوری چک (زمستان پرواز می‌کند)، عراق (سفر)، یونان (پولیکسِنی)،‌ مصر (یوم‌الدین)، روسیه (سوبیبور)، آلمان (هرگز روی برنگردان)، فلسطین (شکار ارواح)، سوئد (مرز)،ترکیه (درخت گلابی وحشی)، بلژیک (دختر)، ژاپن (دزدان فروشگاه)، بریتانیا (من یک جادوگر نیستم)، بلاروس (قوی بلورین)، استونی (یا بگیرش یا ولش کن)، رومانی (مهم نیست اگر به عنوان بربرها در تاریخ شناخته شویم)، اسلواکی (مترجم) و سوئیس (الدورادو) و ونزوئلا (خانواده)، اتریش(ولدیم والتز)،‌ اکوادور (پسر انسان)، فنلاند (یوتنایزر)، کوزوو (ازدواج)، نروژ (مردم چی میگن)، سنگاپور (پسران بوفالو)، کرواسی (مامور هشتم)، لتونی (ایوارس سلسکیس)، کلمبیا (پرندگان عبوری)، اوکراین (دونباس)، قهرمانان (اسپانیا) وپاراگوئه (وارثین) اشاره کرد. سال گذشته، ۹۲ کشور نمایندگان خود را برای شرکت در شاخه بهترین فیلم خارجی جوایز اسکار معرفی کردند و رکورد تعداد معرفی فیلم در این بخش شکسته شد.