اکران فیلم سینمایی «کاناپه»، به کارگردانی کیانوش عیاری، منتفی شد. این خبر را ابراهیم داروغهزاده، معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی، اعلام کرد: ««کاناپه» به دلیل مسئله حجاب اساسا امکان اکران ندارد و پرونده نمایش آن منتفی است
پایگاه خبری تئاتر: سالهاست که جریان فیلمسازی کیانوش عیاری را دنبال میکنیم و هربار او را بهخاطر نبوغش در بهتصویرکشیدن قصههایی که از دغدغههایش نشئت میگیرد تحسین کردهایم. او جزء معدود کارگردانهایی است که در ماجرای رسیدن فیلمهایش به پرده سینما خوشاقبال نبوده و بهزعم عیاری میتوان در سرنوشت آنها ردپایی از سوءتفاهم ایجادشده از طرف مدیران سینما در ارتباط با برخی فیلمهایش را دید. سالهاست که از ساخت «خانه پدری» میگذرد؛ فیلمی که تنها در جشنواره فیلم فجر سیودوم دیده شد و تحسین منتقدان و اهالی رسانه را به دنبال داشت و بعد از آن به محاق توقیف رفت و بعد از مدتها در روزهای چهارم و پنجم دیماه ۱۳۹۳ در گروه هنروتجربه در پردیس سینمایی کوروش تنها در چند سانس محدود به نمایش درآمد و استقبال فراوانی از آن شد، اما پس از آن، اکران فیلم متوقف شد.
گره ازتوقیفدرآمدن این فیلم همچنان باز نشده و کیانوش عیاری بههیچوجه موافق دخلوتصرفی در فیلم برای نمایش عمومی آن نیست. عیاری در آخرین گفتوگویی که در روزنامه «شرق» در ویژهنامه نوروزی با شهرام مکری داشت، در بخشی از صحبتهایش به دو فیلم اخیرش؛ «خانه پدری» و «کاناپه» اشاره کرد و گفت: ««کاناپه» شرایط دشوارتری دارد. درباره «خانه پدری» شرایط بهگونه دیگری است و به نظرم یک سوءتفاهم محض و قطعی درباره این فیلم اتفاق افتاده است. بارها این را گفتهام که اگر بهجای اینکه مهران رجبی در کار سنتی فرش و اینجور چیزها بود که نشان میدهد ارتباطی با بازار دارد، شغل دیگری داشت؛ مثلا آپاراتچی سینمای آن دوران بود یا در اداره پست کار میکرد و مخابراتچی بود، آیا چنین اتهاماتی متوجه فیلم میشد؟ یقین دارم که نمیشد. وجود این شغل تا حد زیادی باعث شد درباره این فیلم موضعگیری شود. از طرفی من عامدانه بهخاطر معنادارشدن فیلم، به سمت شغل مهران رجبی در فیلم نرفتم؛ بلکه از این منظر وارد شدم که فکر کردم این فرد باید شغلی داشته باشد که ریشهدار است و درعینحال اصالت و زیبایی دارد و بتواند خانوادهای را نسلبهنسل دربر بگیرد؛ چراکه این شغل بهگونهای است که سرمایه خانواده محسوب میشود و باید به همین شکل حفظ شود.
اتفاقا پیش از اینکه فیلم «خانه پدری» در جشنواره فیلم فجر دیده شود، سکانسی در فیلم بود که شمشیری در زمین فرو میرود که از اسباب تعزیه بود. من این پلان را دوباره قبل از اینکه فیلم به جشنواره ارائه شود، فیلمبرداری کردم. خودم حس کردم میتواند بار منفی زیادی داشته باشد و اینبار شمشیری معمولی در زمین فرو میرود. بعد از دیدهشدن فیلم دیالوگهای عجیبی درباره این سکانس شنیدم؛ ازجمله اینکه آقای پژمانفر تعبیری اشتباه از این سکانس داشت. این حرف 10 روز قبل از آغاز جشنواره گفته شد و باعث شد فیلم نابود شود. کسی که به دنبال بهانه باشد، میتواند در بسیاری از فیلمها چنین موردی را پیدا کند. فیلم «خانه پدری» قربانی یک سوءتفاهم است و بس. این را با قاطعیت میگویم. یک سوءتفاهم که بر اساس تنگنظری است؛ اما «کاناپه» داستان دیگری دارد و فیلمی است که از قبل به شش نفر خانمی که قصد داشتند در این فیلم بازی کنند، گفتم فکر نکنید با این فیلم به عرش خواهید رسید. این فیلم به احتمال بسیار زیاد توقیف خواهد بود و شما اصلا دیده نمیشوید. باوجوداین از سه هزارو 250 نفری که در پنج روز به دفتر آقای ساداتیان برای تست آمدند، از هر صد نفر، 90 نفر میپذیرفتند که موهايشان را بزنند. خیلی برایم جالب بود که بر اساس چه چشماندازی تن به این کار میدهند؟ فیلم «کاناپه» ساخته شد و بهخاطر دلواپسان احتمالی که فردایی نامعلوم نگویند عیاری کلک زد و با موهای خود بازیگران فیلمبرداری شد، از همه مراحل تراشیدن سر این خانمها و پوستیژگذاشتن آنها فیلمبرداری کردیم. به نظرم توقیف این فیلم از عجیبترین کارهایی است که میشد انجام داد. به مرور ثابت خواهد شد که فیلم «کاناپه» یک ضرورت تاریخی است. نهفقط برای سینمای ایران؛ بلکه برای جامعه ایران. برای اینکه جامعه باید این سمت برود که بیآنکه توهینی به ارزشها شود، مقداری گشودگی درباره این جریان اتفاق بیفتد. از سوی دیگر این فیلم پیشنهادی برای سینمای ایران است؛ نه جامعه. متأسفانه این ضرورت تاریخی را با قدرتی که دارند، سعی میکنند نادیده بگیرند. این فیلم مستحق توقیف نیست».
عیاری از بعد از ساخت «کاناپه» در بسیاری از گفتوگوهایش اعلام کرد که با این شرایط هرگز فیلمی نخواهد ساخت که زن در خلوت یا در کنار محارمش حجاب داشته باشد یا زنها باید از فیلمهایش حذف شوند که این خیلی عجیب است و تقریبا نزدیک به غیرممکن یا اینکه خانمها در فیلمهایش در اماکن عمومی دیده شوند.
او در بخش دیگری از گفتوگویش با «شرق» درباره اینکه برخی تصور میکنند با ساخت سریال برای تلویزیون تصمیمش درباره شرایط فیلمسازیاش عوض شده است، گفت: «روش فیلمسازی من بعد از «کاناپه» به اینگونه است. از طرفی عدهای منتظر دیدن سریال «87 متر» هستند که پس اینجا آیا حجاب رعایت خواهد شد یا خیر؟ سالها پیش قراردادی با تلویزیون داشتم و در حال اجرای آن هستم. قطعا در هر کاری که مربوط به خودم است، این موضوع را پیگیری میکنم؛ اما در کاری که متعلق به یک سازمان دولتی است، ناچارم از این ماجرا فاصله بگیرم. این نشانه دورویی فیلمساز نیست. این یک ضرورت مقبول است و باید این افتراق را پذیرفت».
مدتهاست که پرونده اکران فیلمهای توقیفی باز شده و در این مدت سعی شده با نمایش برخی از این فیلمها علاوهبر احترام به خواسته مخاطب و سینماگرانی که سالها سرمایه و نتیجه تولید هنری اثرشان در محاق توقیف مانده است، شرایط مطلوبتری حاصل شود. بعد از نمایش برخی از فیلمهای توقیفی، بسیاری از سینماگران و اهالی سینما از بیخطربودن نمایش این فیلمها و احترام به سلیقه مخاطب نوشتند و یادآوری کردند که نمایش ایندسته از آثار اتفاق جنجالبرانگیز و خطرناکی برای سینما نخواهد بود. بااینحال هنوز هم برخی از آثار سینمایی در بلاتکلیفی رسیدن به اکران ماندهاند. باید دید در آینده چه تصمیمی برای آنها اتخاذ خواهد شد؟
https://teater.ir/news/15590