درآمدزايي و بازگشت سرمايه ميتواند يكي از علل ورود تهيهكنندگان و گاهي سرمايهگذاران ناآشنا به تئاتر باشد؛ اما اين ورود از دیدگاه برخي از كارگردانان تئاتر، ميتواند آسيبهايي را هم براي بدنه تئاتر بهدنبال داشته باشد. رفتن به سمت تئاتر تجاري، پايينآمدن كيفيت نمايشها، تحت سيطره قرارگرفتن گروه نمايشي و حتي كارگردان، خارجشدن تئاتر از مسير فرهنگسازي از جمله اين آسيبهاست.
پایگاه خبری تئاتر: اينكه بازيگري در سينما و تلويزيون چهره بشود و خود پيش از اينها بازيگر تئاتر بوده، حالا بخواهد به خانهاش برگردد، بسيار گيراتر خواهد بود از اينكه بازيگران سينما صرفا براي فروش بيشتر جذب تئاتر شوند. بازيگر تئاتر از جنس تئاتر است و ميتواند در اين بازگشت در مقام تهيهكننده با برآوردهكردن انتظارات مالي حضور مؤثري داشته باشد، چون همچنان بنابر آگاهي و شناخت از هنر تئاتر كه بسيار فرهيخته است، تئاترها به صحنه خواهند آمد و دركل با افزايش اين بازيگران تئاتري اين ماجراي تهيهكنندگي تبديل به جرياني معقولتر و پذيراتر براي فضاي تئاتر خواهد شد.
ستاره اسكندري
ستاره اسکندري که نزديک به دو دهه بهعنوان بازيگر با دکتر علي رفيعي همکاري داشته است، تهيهکنندگي نمايش «خانه برناردا آلبا» را عهدهدار شد.
ستاره اسکندري، بازيگر سينما، تئاتر و تلويزيون، از جمله بازيگران باسابقه تئاتر است که در نمايشهاي «در مصر برف نميبارد»، «رومئو و ژوليت»، «شازدهاحتجاب» و «شکار روباه»، به کارگرداني دکتر علي رفيعي، به ايفاي نقش پرداخته بود.
اسکندري در جديدترين اثر رفيعي با عنوان «خانه برناردا آلبا» در مقام تهيهکننده حضور دارد و البته اين حمايت از كار دكتر رفيعي كه بيش از 50 دهه در تئاتر ايران حضور پررنگ و مؤثر داشته است، ميتواند حركتي شايسته تلقي شود. شايد اين روالي باشد كه بايد همچنان به آن اميدوارانهتر نگريست.
روحالله زنديفرد نيز مدير توليد «خانه برناردا آلبا» و سامانه «ايران نمايش» با مديريت محمدحسين توتونچيان، سرمايهگذار اين اثر نمايشي است.
«خانه برناردا آلبا»، اثر فدريکو گارسيا لورکا، از آذرماه سال جاري در تالار وحدت روي صحنه خواهد رفت.
رامبد جوان
پس از بازيگري و کارگرداني، «رامبد جوان» تهيهکنندگي در تئاتر را در سال 93 تجربه كرد.
او تهيهکنندگي نمايش «مثل شلوار جين آبي» را برعهده گرفت. اين نمايش به نويسندگي و کارگرداني و بازي «احسان گودرزي» در تماشاخانه «آو» اجرا شد. اين اثر در سال 92 نمايش برگزيده چهارمين دوره فستيوال «مونوليو» شد.
احمد مهرانفر
احمد مهرانفر براي نخستينبار تهيهکنندگي نمايش «اديپ افغاني» را در تابستان 97 برعهده گرفت.
تالار مولوي از 30 مرداد امسال، ميزبان نمايش «اديپ افغاني»، نوشته احمد مهرانفر بود. مهرانفر که تابستان امسال را با نمايش «درباره آقاي ف» در دو تماشاخانه پاليز و ايرانشهر سپري کرده بود، در ادامه به سراغ متني از خود رفت که در آن مجتبي پيرزاده و پريسا هاشمپور ايفاي نقش ميکردند.
اين نمايش کارگردان نداشت و سرپرستی گروه برعهده مجتبي جدي است که طراحي صحنه و لباسش را هم عهدهدار بود.
نويد محمدزاده
نويد محمدزاده كه در اين دو، سه سال اخير در بسياري از جشنوارههاي داخلي و خارجي خوش درخشيده و جوايز متعددي را دريافت كرده است، از سال گذشته بهعنوان تهيهكننده در تئاتر دارد فعاليت ميكند.
نمايش «زندگي در تئاتر» به قلم ديويد مامت و ترجمه داريوش مؤدبيان و کارگرداني محمد برهمني، پيشتر در بهار 1393 در سالن استاد انتظامي خانه هنرمندان روي صحنه رفته بود. اين نمايش برگزيده بهترين کارگرداني و بهترين بازيگري مرد و کانديدای طراحي صحنه از شانزدهمين جشنواره تئاتر دانشگاهي ايران است.
اين نمايش با تهيهکنندگي نويد محمدزاده در سالن شماره سه پرديس تئاتر شهرزاد روي صحنه رفت. محمدزاده خود آن روزها در نمايش «پچپچههاي پشت خط نبرد» در شهرزاد بازي ميكرد و درواقع در مقام يك بازيگر تئاتر همچنان بر فعاليت هنرياش صحه ميگذاشت و از آنسو نيز تأكيد ميكرد كه ميتواند بهعنوان كسي كه داراي سرمايه است، به يك وظيفه ديگر در اين هنر فرهيخته بپردازد و بهويژه براي گروههاي جوان كه بيش از ديگران نيازمند حامي هستند، نقش مؤثري را ايفا كند.
آن تهيهكنندگي انگار كه مورد رضايت نويد محمدزاده واقع شد، چون نمايش پرمخاطب «زندگي در تئاتر» با بيش از ۷۰ اجرا تماشاگران تئاتر را جذب خود كرد، بنابراين امسال هم دو كار ديگر را در مقام تهيهكننده مورد حمايت قرار داد.
«پا»، نمايش برگزيده نخستين جشنواره تئاتر شهرزاد، از ۱۴ مرداد در پرديس تئاتر شهرزاد اجرا شد. نمايش «پا»، به کارگرداني آرمين حمديپور، از شيراز که در نخستين جشنواره تئاتر شهرزاد بهعنوان نمايش برگزيده انتخاب شد، با تهيهكنندگي نويد محمدزاده امكان حضور در تهران را يافت.
نگين تهمتن، پويان فريدوني، فرزاد نامور، حانيه رضايي و رعنا شبانکاره در اين نمايش به ايفاي نقش پرداختند.
همچنين نمايش «عند از مطالبه» به کارگرداني سامان خليليان و تهيهکنندگي نويد محمدزاده از 25 مهر در پرديس تئاتر شهرزاد اجرا شده است. اين نمايش امسال در شهريورماه در تالار قشقايي نيز اجرا شد.
طبق برنامهريزيهاي انجامشده قرار است اين نمايش 30 شب در پرديس تئاتر شهرزاد اجرا شود. اين نمايش مضموني اجتماعي دارد و به موضوع آسيبشناسي جنگ ميپردازد، تهيهکنندگي اين نمايش بر عهده نويد محمدزاده و نويسندگي آن بر عهده مرتضي شاهکرم است.
اين اثر روايتگر قصه جماعتي است که چشمانتظار رسيدن خبري هستند؛ اين خبر ميتواند زندگي آنان را دستخوش تغييرات عمدهاي کند. چشمبهراهي برای اين اتفاق همه را براي سريعتر رسیدن به مقصودشان در يک رقابت محترمانه و سبقت از يکديگر قرار داده است.
پروا آقاجاني، ابتسام بغلاني، جواد پولادي، آتيه جاويد، حسام خليلنژاد، محمد زوار بيريا، مرتضي شاهکرم، الهه شهپرست، احمد صميمي، سلمان فرخنده و سيدعلي موسويان بازيگراني هستند که در اين نمايش به ايفاي نقش ميپردازند.
پيامد
حضور بازيگران تئاتري كه در دنياي تصوير صاحب نام و نشان شدهاند، میتواند بیانکننده این باشد که حالا آنقدري سرمايه دارند كه بتوانند در تئاتر حضور پررنگي داشته باشند.
در سالهاي اخير مسير تئاتر براي ورود به گردونه درآمدزايي و گيشه هموار شده و اين امر باعث شده بسياري از نمايشهاي روي صحنه، بتوانند علاوه بر اينکه از عهده هزينههاي توليد و گروه برمیآيند، درآمدزايي نيز داشته باشند.
همين درآمدزايي و بازگشت سرمايه ميتواند يكي از علل ورود تهيهكنندگان و گاهي سرمايهگذاران ناآشنا به تئاتر باشد؛ اما اين ورود از دیدگاه برخي از كارگردانان تئاتر، ميتواند آسيبهايي را هم براي بدنه تئاتر بهدنبال داشته باشد. رفتن به سمت تئاتر تجاري، پايينآمدن كيفيت نمايشها، تحت سيطره قرارگرفتن گروه نمايشي و حتي كارگردان، خارجشدن تئاتر از مسير فرهنگسازي از جمله اين آسيبهاست.
اين گروه منتقد اعتقاد دارند كه مديران تئاتري بايد جلوي ورود تهيهكنندگاني را كه در اين عرصه مهارتي ندارند بگيرند. اين در حالي است كه مدير مركز هنرهاي نمايشي ورود كل نهاد اجتماعي تئاتر و صنوف تئاتري را در اين موضوع ضروري خوانده و معتقد است تهيهكننده تئاتر براي رشد اقتصادي و حتي كيفي نمايشها مؤثر است، اما به شرطي كه تهيهكننده آشنا به تئاتر و بخشي از گروه نمايشي باشد؛ بنابراين بازيگران تئاتري بهتر از هر كسي ميتوانند در مقام تهيهكننده فعاليت كنند چون ميدانند كه در تئاتر نبايد بيش از حد بر وجوه تجارياش تأكيد كنند و اين هنر در صورت تجاريشدن از حالت فرهيختگي و توليد انديشه تهي خواهد شد.
تهيهکننده نقش مهمي را در صنعت سينما، تئاتر، راديو و تلويزيون دارد. بهعنوان يک تهيهکننده کار اصلي شما با بخش عملي و تجاري پروژه در ارتباط است و مسئول تهيه و تدارک ابزار و شرايط مورد نياز برای کارگردان و بازيگران هستيد و کارگردان و بازيگران به جنبههاي خلاقانه و هنري کار ميپردازند. اما كسي كه خود بازيگر تئاتر است و از مفهوم حقيقي کارش آگاهی دارد، ميداند كه نميتوان هر چيزي را بر تئاتر تحميل كرد و بايد در كل اصالتهاي تئاتري را در رودررويي با مخاطب حقيقياش كه براي لذت معنوي پا به تماشاخانهها ميگذارد، در نظر گرفت نه اينكه تكسويه به هواي درآمدزايي و سودآوري هر چيز غيرمنتظرهاي را به گروههاي تئاتري تحميل كرد.
https://teater.ir/news/15712