داود فتحعلی‌بیگی: به خواست خودم نرفتم

پایگاه خبری تئاتر: شهرام کرمی _ مدیرکل هنرهای نمایشی _ در جدیدترین حکمی که صادر کرده، داود فتحعلی‌بیگی هنرمند باسابقه تئاتر آئینی و سنتی را از مدیریت کانون نمایش‌های آئینی و سنتی برکنار و یکی از کارمندان جوان (علی‌اصغر راسخ راد) را جایگزین کرده که به گواه رزومه منتشر شده در خبر انتصاب، هیچ سابقه‌ای در حوزه نمایش‌های آئینی و سنتی نداشته و پیش از این مدیر اداره تئاتر بوده است. جایگزینی نیروهای جوان در پست‌های مختلف مدیریتی اگرچه در موارد متعددی قابل دفاع است اما درباره این کانون تخصصی تئاتری به نظر می‌رسد چندان منطق محکمی وجود نداشته بویژه آنکه شنیده شده از طرف چند هنرمند و پژوهشگر قدیمی کانون نمایش‌های آئینی و سنتی پیشنهادهای دیگری برای جایگزینی فتحعلی‌بیگی مطرح شده که البته مورد موافقت مدیر کل قرار نگرفته است. نکته جالب توجه این است که گفته شده علت برکناری فتحعلی‌بیگی بازنشستگی است، در حالی که طبق تأیید خود این هنرمند مدیریت کانون نمایش‌های آئینی و سنتی اصلاً دولتی محسوب نمی‌شود. با این وجود گویا قرار است به زودی حکم دبیری نوزدهمین جشنواره آئینی و سنتی به نام داود فتحعلی بیگی صادر شود. این بازیگر و کارگردان که به گفته خودش در ۳۰ سال گذشته مسئولیت نمایش‌های آئینی و سنتی را در تئاتر برعهده داشته است، در گفت‌وگویی با ایسنا درباره رفتنش از این کانون می‌گوید: «من به خواست خودم کنار نرفتم کمااینکه همچنان در زمینه نمایش‌های آئینی کار می‌کنم و تا زمانی که نفس داشته باشم و ذهنم یاری کند آن را ادامه می‌دهم. کانون هم دُکون دو نبش برای من نبوده که از آن درآمدزایی داشته باشم، فقط چند سالی بود که حق مسئولیت مختصری به من می‌دادند که پول کرایه راهم می‌شد و الان هم به بهانه اینکه بازنشسته‌ها نباید کار کنند از ما عذرخواهی کردند.» او که تاکید می‌کند، «گله‌ای بابت این اتفاق ندارد» درباره اینکه چرا یک فرد باسابقه در این حوزه مثلاً از هیأت مدیره کانون نمایش‌های آئینی و سنتی جایگزینش نشده است؟ ادامه می‌دهد: «به هر حال این‌ها تشکیلات اداری است و ما هم هیأت مدیره رسمی نداریم و بعضی دوستان به عنوان اتاق فکر هستند ولی من تمام این سال‌هایی که کار کردم برای علاقه خودم بود و بدون هیچ خودستایی می‌گویم که ما در این رشته یک مرجع هستیم و من خودم کسانی را دیده و با آن‌ها گفت‌وگو کرده‌ام که الان دیگر نیستند و انتقال این تجربه‌ها و دانش مهم است.» فتحعلی‌بیگی که اشاره می‌کند، پس از سال‌ها داشتن مسئولیت، در شرایطی از کانون نمایش‌های آئینی و سنتی کنار رفته که از خامی گذشته و به پختگی رسیده است، اضافه می‌کند: «در این سال‌ها متأسفانه هیچ چارت سازمانی ویژه‌ای برای این بخش درنظر گرفته نشد و با وجود تلاش‌های زیاد هیچ نهادی حاضر نشد مکان ویژه‌ای به ما دهد تا هم در زمینه آموزش و پژوهش و هم آفرینش کار کنیم؛ علیرغم اینکه من و دوستان دیگرم صاحب تجربه‌هایی هستیم که می‌توانیم رشته دانشگاهی نمایش‌های سنتی را دایر کنیم.» او پس از اشاره به اینکه بعد از انقلاب تعداد واحدهای درسی این حوزه تخصصی در دانشگاه از بیشتر از دو واحد شد، ادامه می‌دهد: «متاسفانه دوستان در دانشگاه تهران برای اصلاح دروس، هفت _ هشت واحدی را که برای نمایش‌های آئینی گذاشته بودند در نهایت کم توجهی و کم لطفی به اسم اصلاح دروس حذف کرده و به دو واحد نمایش ایرانی تقلیل داده‌اند، در حالی که مباحث تئوریک در حوزه نمایش‌های سنتی مدام رو به افزایش است و بسیاری از قصه‌های قدیمی مثل اسکندرنامه، ابومسلم نامه و حاتم نامه چاپ شده که همه جز منابع قدیمی نقالی بوده‌اند. ما به جایی رسیده‌ایم که بیش از ۵۰۰ عنوان مستقل تعزیه داریم. در کجا یک پیشینه نمایشی ۵۰۰ عنوان دارد؟ نمایش‌های تخت حوضی و آئین‌ها و رسوم و بازی‌ها هم که جای خود را دارد. آخر چطور می‌شود این‌ها را در دو واحد درس داد؟» وی همچنین ابراز تأسف می‌کند از اینکه دانشگاه سوره هم در حال حذف کردن واحدها به تبعیت از دانشگاه تهران است. فتحعلی‌بیگی در پایان با تاکید بر اینکه «در تمام دنیا توجه به این آئین‌های سنتی اهمیت زیادی پیدا کرده و ما باید برای انتقال این دانش راه‌های بیشتری داشته باشیم»، از توجه و شناخت خارجی‌ها و حرمت قائل شدن‌شان نسبت به هنرمندان باسابقه نمایش‌های سنتی ایران و شرایط بالعکسی که در اینجا حاکم است می‌گوید و اضافه می‌کند: این همه سال که برای حفظ و اشاعه نمایش‌های سنتی وقت صرف کردم، اگر سراغ کارهای تلویزیونی می‌رفتم قطعاً چند سریال می‌توانستم بسازم ولی همه این‌ها را بخاطر علاقه‌ام انجام دادم.»