با انتخاب دیرهنگام مجید قناد مدرس، کارگردان، بازیگر و مجری برنامه‌های کودک و نوجوان به‌ عنوان دبیر بیست و ششمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان، نگاهی می‌اندازیم به کارنامه دبیران سیزده دوره گذشته این جشنواره و ویژگی‌هایی که مدیران وقت تئاتر در انتخاب دبیر در نظر داشته و مورد توجه قرار داده‌اند.

پایگاه خبری تئاتر: انبوه مخاطبان تلویزیونی در ایران مجید قناد را به‌عنوان مجری برنامه‌های کودک و نوجوان می‌شناسند. او بازیگر و کارگردان نیز هست و در چند دوره از همین جشنواره نیز به‌عنوان مجری مراسم افتتاحیه و اختتامیه، داور و میهمان ویژه نیز با جشنواره همکاری داشته است. چهره‌ای که گرچه عمده فعالیت اش در شبکه دو سیما بوده، اما ارتباط صمیمانه‌ای نیز با هنرمندان تئاتر کودک و نوجوان دارد. او در سال‌های اخیر دیدن تئاتر را از دست نداده و ارتباط با هنرمندانی که به طور تخصصی به تئاتر کودک می‌پردازند را از تلویزیون تا صحنه حفظ کرده است اما غیر از داوری جشنواره‌ها کمترین فعالیت به‌عنوان هنرمند تئاتر در پرونده کاری اش دیده می‌شود. برنامه‌های «فیتیله»، «جمعه به جمعه، خونه به خونه» از مشهورترین برنامه‌های تلویزیون برای مخاطبان کودک و نوجوان با اجرای این هنرمند هستند با این حال آثاری چون «از مدرسه تا مدرسه» و «نمایش هفته» و فیلم‌های «شهر در دست بچه‌ها»، «همه دختران من»، «بال‌های تاریک» و... را در پرونده کاری دارد. انتخاب این هنرمند به‌عنوان دبیر یک جشنواره بین‌المللی در حوزه تئاتر پیش از آنکه نشان دهد بدنه تئاتر کودک نتوانسته متخصصان شناخته شده‌ای را برای دبیری معرفی کند، نشان می‌دهد که رویکرد اداره کل هنرهای نمایشی و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان پیش از تخصص تئاتری بر بهره‌گیری از چهره‌های مردمی و نام‌های شناخته شده بوده ا ست. آنچه در دوره سیزدهم با انتخاب مصطفی رحماندوست، شاعر و داستان نویس حوزه کودک و نوجوان رخ داد. مصطفی رحماندوست که گفته می‌شود در سال‌های جوانی تجربیات تئاتری و بخصوص تئاتر کودک داشته در سال‌هایی که چهره شناخته شده‌ای در ادبیات و بخصوص ادبیات ویژه این گروه سنی شده بود مسئولیت دبیری را بر عهده گرفت. دوره‌ای دشوار که پس از سه سال تعویق در برگزاری با میزبانی شهر اصفهان برگزار شد. رحماندوست پنج دوره پیوسته، دبیر این رویداد بود. او جشنواره سراسری تئاتر کودک و نوجوان را تحویل گرفت و آن را به رویدادی بین‌المللی تبدیل کرد. جشنواره‌های پانزده و شانزده با حاشیه‌ها و کاستی‌های بیشماری از سوی اصفهان همراه شده و در دوره هفدهم همدان میزبانی این رویداد را بر عهده گرفت. به این ترتیب رحماندوست آخرین دوره دبیری خود را در شهر زادگاهش پشت سر گذاشت. این شاعر و نویسنده در پرونده کاری‌اش گذشته از بیش از صد عنوان کتاب و مجموعه شعر برای کودکان و نوجوانان، کار در بخش متون خطی کتابخانه مجلس، مدیر مرکز نشریات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مدیر برنامه‌ کودک‌ سیما، سردبیر نشریه‌ پویه‌، مدیر مسئول نشریات رشد، مدیر کل دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی، سردبیر رشد دانش‌آموز، سردبیرسروش‌ کودکان و داور جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان (اصفهان)، مدیر کل دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تدریس داستان‌نویسی و ادبیات کودکان و نوجوانان در دانشگاه‌ها، مسئول بخش کتاب‌های خارجی کودکان و نوجوانان در کتابخانه ملی را نیز دارد. شهرام کرمی، کارگردان و نمایشنامه نویس از جمله نام‌هایی است که در فهرست دبیران جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان قرار دارد. او نیز پنج دوره این رویداد بین‌المللی را برگزار کرده است. دوره‌های 18، 19، 20 و پس از آن دوره‌های 22 و 23 با دبیری شهرام کرمی برگزار شده‌اند. او درحالی مسئولیت این جشنواره را بر عهده گرفت که یکی از مدیران خوشنام تئاتر بود. مدیر تالار هنر، کانون تخصصی تئاتر خیابانی و بعد کانون تخصصی تئاتر کودک و نوجوان، مدیر تئاتر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، دبیری جشنواره‌های تئاتر این سازمان و فعالیت پیوسته‌اش در زمینه کارگردانی و نمایشنامه‌نویسی نشان می‌داد مدیران وقت تئاتر از مرحله تکیه بر نام و شهرت افراد گذشته و تخصص تئاتری، تجربه مدیریت و سلامت سابقه را مد نظر قرار داده‌اند. کرمی که از یک سال گذشته به‌عنوان مدیرکل هنرهای نمایشی، مدیریت تئاتر ایران را بر عهده دارد، نگارش24 نمایشنامه‌ چاپ‌شده، 22 پروژه‌ اجرایی به‌عنوان نویسنده و کارگردان و 17 جایزه و تقدیر از جشنواره‌های مختلف، تدریس در دانشگاه‌های ایران، کردستان عراق و افغانستان، داوری جشنواره‌ها، دبیر اجرایی جشنواره‌ بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان، دبیر شش دوره جشنواره‌ تئاتر شهر، مدیریت پردیس تئاتر تهران را نیز در کارنامه فعالیت خود دارد. بدون شک همدان زادگاه جشنواره تئاتر کودک و نوجوان محسوب می‌شود و 9 دوره اول این جشنواره را به‌صورت استانی و سراسری برگزار کرده است. بازگشت میزبانی این رویداد به همدان زمینه سپردن مسئولیت برگزاری آن را به این شهر ایجاد کرد به‌طوری که در زمان دبیری شهرام کرمی دبیرخانه جشنواره به‌طور همزمان در تهران وهمدان شکل گرفته و مسئولیت‌های مشابه دوگانه در پیکره این رویداد تعریف شد. اتفاقی که بسرعت ساختار یکپارچه جشنواره را دستخوش تغییرات کرده و استان میزبان را به یکی از قطب‌های تأثیر‌گذار در تصمیم گیری‌های مربوط به جشنواره تبدیل کرد. او در بیستمین دوره جشنواره تئاتر کودک با اظهار خستگی از دبیری این جشنواره کناره‌گیری کرد تا پیام دهکردی بیست و یکمین دوره را برگزار کند. پیام دهکردی کارگردان و بازیگر شناخته شده سینما، تئاتر و تلویزیون و مدرس تئاتر، البته بدون تجربه برگزاری جشنواره بین‌المللی و مدیریت سیستم دولتی یک دوره دبیری را در حالی پشت سر گذاشت که نقش پررنگ همدان در تصمیم گیری‌ها و امور اجرایی، چالش‌هایی را برایش به همراه داشت. او که جوانترین دبیر جشنواره تئاتر کودک و نوجوان تاکنون محسوب می‌شود از جمله بازیگران موفق عرصه تئاتر، سینا و تلویزیون است که فن بیان و بازیگری تدریس می‌کند. جایزه بهترین بازیگر در بیست و دومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، جایزه فعال‌ترین بازیگر تئاتر در روز جهانی تئاتر (۲۰۰۴)، نامزد بهترین بازیگر در بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، نامزد بهترین بازیگر در جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی سنتی در سال ۱۳۸۲، بهترین بازیگر مرد سال به انتخاب خانه تئاتر و کانون ملی منتقدان در سال ۱۳۸۶ را همراه با بازی در قریب به 30 اثر نمایشی و کارگردانی آثار متعدد در پرونده کاری دارد. دوره‌های بیست و دوم و بیست‌وسوم جشنواره دوباره به شهرام کرمی سپرده شد که رضایت عموم هنرمندان، برگزار‌کنندگان و مدیران را به‌دست آورده بود.مریم کاظمی نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما که دو دوره اخیر جشنواره را دبیری کرد باید تنها دبیر زن این جشنواره نام برد. مدیریت تئاتر وقت با اعتماد به بانوان هنرمند و مدیر دبیری دو رویداد بزرگ تئاتر عروسکی و تئاتر کودک را به بانوان هنرمندی سپرد که علاوه بر اقبال عمومی در بین متخصصان فن، آثار متعدد در حوزه‌های تخصصی جشنواره را تولید و با موفقیت به نمایش گذاشته بودند.کاظمی که از سال 66 به طور مستمر در تئاتر حضور داشته و سرپرست گروه تئاتر مستقل است از دهه 70 با کارگردانی و اجرای نمایش‌های ویژه مخاطبان کودک و نوجوان، فعالیت اش در صنف خانه تئاتر، عضویت در هیأت مدیره انجمن بازیگران خانه تئاتر، عضویت در هیأت مدیره انجمن کارگردانان خانه تئاتر، نماینده انجمن بازیگران در شورای داوری خانه تئاتر، عضویت در انجمن بازیگران سینمای ایران، تدریس در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و... سابقه‌ای درخشان از مدیریت تشکل تئاتری و هنری مستقل از ساختار دولتی را به همراه داشت. بازی در بیش از 60 اثر نمایشی در تئاتر، تلویزیون و سینما، کارگردانی بیش از 20 نمایش و جوایز متعدد از جشنواره‌های سینمایی و تئاتری از جمله فعالیت‌های این هنرمند بوده‌اند.مریم کاظمی که دو دوره پیاپی دبیری را بر عهده داشت در روزهای پایانی بیست و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان در مصاحبه‌ای با خبرگزاری مهر از عدم تمایل اش به دبیری این رویداد خبر می‌دهد.او دربخش‌هایی از این مصاحبه چالش‌هایی را بیان می‌کند که کمتر از سوی دبیران گذشته مطرح شده‌اند. می‌گوید: «علت اینکه من دیگر مایل نیستم بار دیگر دبیر باشم اختصارا این است که برای جشنواره به‌زعم خویش ایده‌های اصولی و واقعگرا و کاربردی داشته و دارم تا بتواند به تئاتر کودک و نوجوان نیرو و قدرت تزریق کند ولی تغییر نیاز به زمینه‌سازی در طول زمان دارد، یعنی ثبات برنامه‌ریزی و مدیریت ریسک.» و ادامه داد: «تغییرات ساختاری و بنیادین باید آسیب‌شناسی و تجربه شود تا کم کم تبدیل به اصل قابل قبول شود. مشکل این است، یک یا ۲ دوره دبیری جشنواره به طور اتفاقی و ناگهانی خود بزرگ‌ترین آسیب است. وقتی نیمی از سال سپری می‌شود و هیچ‌کس نمی‌داند تکلیف یک جشنواره بین‌المللی چیست و دبیر آن کیست یعنی اینکه زودتر دست را باخته‌ایم. این‌گونه کار کردن برای من وسوسه برانگیز و جذاب نیست و هدفی در آن نمی‌بینم که انرژی مبارزه با مشکلات را در خود و ستاد اجرایی بچینم. اگر قرار باشد دبیر ماشین امضا و مجری توصیه‌ها و سلیقه‌های فراوان باشد و نیازی به هیچ ایده هنری نداشته باشد می‌توان از بین کارمندان، او را انتخاب کرد و مأموریت اداری به آنها سپرد.» حال باید دید مجید قناد در افق جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک چگونه عمل خواهد کرد و آیا به اهدافی که در حکم شهرام کرمی برای او تعریف شده؛ «برای نیل به آینده روشن، ... حضور و سرمایه پراشتیاق این هنر یعنی تماشاگران و توجه به قوه خلاق و آفرینشگری و نبوغ هنرمندان بتوان صحنه فراخ بازی و اندیشه را گسترش داد. بچه‌های مهر این سرزمین امانت الهی هستند که باید با آغوش باز تجسم امید و روزهای پرشوق زندگی را بر صحنه زنده زندگی شاهد باشند. روزهای نشاط و پویایی و باور روشن که دنیای هنر و جهان نمایش این امکان را ایجاد می‌کند.» و با توجه به اینکه هنوز اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بدون مدیرکل و با حکم سرپرستی اداره می‌شود دست خواهد یافت؟