پایگاه خبری تئاتر: این نمایش با کارگردانی، تهیه کنندگی، بازی و نویسندگی گوگیلمو پاپا (Guglielmo Papa) و امید نیاز تا به حال در کشورهای آلمان و ایتالیا به روی صحنه رفته است، عنوان «تئاتر تحسین شده در بخش بین المللی سی و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر» را در ایران کسب کرده و بعد از اصفهان نیز قرار است دو شب (4 و 5 اردیبهشت ماه) در سالن اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد و سه شب (6،7 و 8) در سالن اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی شیراز به روی صحنه برود. همچنین این نمایش به کشورهای کره جنوبی، آلمان و انگلیس هم دعوت شده است.
تیزیانو پوپولی (Tiziano Popoli) استاد دانشگاه موسیقی بولونیا نیز موسیقی این نمایش را ساخته و بر روی صحنه هم حضور دارد.
عصر سه‌شنبه 26 فروردین ماه عوامل این نمایش میهمان کافه گالری زمان بودند و فرصتی شد که درباره این همکاری مشترک با آن‌ها صحبت کنیم.
سفر به ایران؛ از 1977 تا 2013
گوگلمو پاپا بازیگر و کارگردان ایتالیایی نمایش «1+1» درباره سفرش به ایران گفت: «این اولین بار نیست که به ایران می‌آیم. سال 2011 برای اجرای یک نمایش در فستیوال همدان به ایران آمدم. آنجا امید نیاز را دیدیم. او ما را به اصفهان دعوت کرد. آمدیم و تصمیم گرفتیم که در تابستان دوباره به اصفهان برگردیم».
او ادامه داد: «سفر دوم اتفاق افتاد و بیشتر از 1 ماه و نیم در اصفهان بودم و ورکشاپ برگزار کردم. بعد از آن در سال 2012 همکاری‌های مشترک دیگری با نیاز داشتیم و اجراهایی در آلمان انجام دادیم و سپس نمایش 1+1 را برای جسنواره تئاتر فجر در سال 2013 آماده کردیم».
به گفته پاپا، تیزیانو هم با حضور در فستیوال فجر و برای اجرای نمایش 1+1 به این گروه پیوست. تیزیانو درباره سابقه ذهنی‌اش از ایران گفت: «من اولین بار سال 1977 به ایران آمدم. آن موقع جوان بودم و با یک کوله پشتی، جهان‌گردی می‌کردم. آمدم ایران که بروم افغانستان. آن سفر باعث شد حس خوبی نسبت به ایران نداشته باشم. وقتی گوگیلمو درباره سفر ایران با من حرف زد، خیلی راغب نبودم ولی آمدم و تمام ذهنیتم نسبت به این کشور تغییر کرد».
تفاوت‌های تئاتر ایران و ایتالیا در مجوز است!
گوگیلمو پاپا تحصیلاتش را در رشته موسیقی دانشگاه بولونیا آغاز کرده سپس تغییر رشته داده و در بولونیا و پاریس تئاتر خوانده است. کارش را با تئاتر کودک شروع کرده و به استخدام یک کمپانی بزرگ ایتالیایی که در این زمینه کار می‌کرده، درآمده است. بعد از سال‌ها کار برای این کمپانی، استعفا می‌دهد و شرکت خودش را تاسیس می‌کند تا آن طور که خودش می‌گوید، بتواند به تئاترهای خلاقانه‌تر و متفاوت‌تری که دوست دارد، بپردازد و به سرتاسر جهان سفر کند.
او در 5 سال گذشته با تئاترش به کشورهای مختلف اروپایی، ترکیه، رومانی، آمریکا، کانادا، اندونزی و ... سفر کرده و حالا هم به ایران رسیده است.
گوگیلمو درباره تفاوت‌ها و شباهت‌های تئاتر ایران و ایتالیا گفت: «جواب دادن به این سوال خیلی سخت است. چون وقتی می‌گویید "تئاتر" یک کلمه خیلی بزرگ را گفته‌اید. ما انواع مختلفی از تئاترها را داریم. ما در ایتالیا تئاتر سنتی را داریم که کلاسیک و دیالوگ محور هستند. تئاتر مدرن داریم. و تئاترهای معمولی را داریم. ولی کاری که ما انجام می دهیم تئاترهای مرسوم نیست. ما نمایشنامه‌های شکسپیر و امثالهم را اجرا نمی‌کنیم. تئاترهایی که خودمان خلق کرده‌ایم را اجرا می کنیم».
پاپا گفت: «اگر در مورد تفاوت ها از من بپرسید می گویم ما در ایتالیا مهمترین بخش تئاترها، تئاتر سنتی دیالوگ محور است. و برای کارهای خلاقانه که ما می کنیم کمتر فضا هست. چه در ایران و چه در ایتالیا دیگر دوران شکسپیر سرآمده».
او تاکید کرد: «اما اگر در مورد سیستم بخواهم صحبت کنم. اول این که ما در ایتالیا هستیم ولی در اصل در کل اروپا کار می کنیم. خب سیستم تئاتر در ایران کلاً فرق می کند. مهمترین تفاوت هم این است که شما برای اجرای تئاتر باید اجازه و مجوز داشته باشید. در حالی که در اروپا اصلاً چنین چیزی نیست و تنها مرجعی که به شما اجازه اجرا می‌دهد، بازار مخاطبان هستند. اگر بتوانید راضی‌شان کنید می‌توانید کار کنید اگر نه، شکست می‌خورید».
می‌خواستیم فراتر از مرزها کار کنیم
گوگیلمو پاپا درباره دلیل انتخاب 1+1 گفت: «در اصل 1+1 نتیجه جلسه‌ای است که با امید داشتیم. ما دو نفر با هم دیدار داشتیم. البته ایده کار کردن فراتر از مرزها چیزی بود که همیشه در ذهنم بود. بنابراین به امید پیشنهاد همکاری دادم. از اول می‌دانستیم که چه کار خواهیم کرد. قدم به قدم درباره موضوع و اجراها به جزئیات رسیدم».
خلق یک کار بین المللی قاعدتاً به شرایطی از جمله شناخت ذائقه مخاطبان بین المللی احتیاج دارد. گوگیلمو درباره این مسئله و این که برای شناخت بهتر مخاطبان ایرانی چه کرده، گفت: «نه. روش کار ما این نیست که تئاتر را برای مخاطبان بسازیم. از اول به این که سلیقه مخاطبان ایرانی یا ایتالیایی جیست فکر نمی کنیم. می خواستیم تئاتری کار کنیم که برای همه، چه ایرانی، ایتالیایی یا هر جای دیگری، خوب باشد. فکر می کنیم این برای همه مناسب است. به هر حال تفاوت‌های فرهنگی هست. مثلاً در ایتالیا معمولاً ما به رقابت فکر نمی‌کنیم. نه فقط در تئاتر کودکان که در هر گونه تئاتری. اما در ایران این طوری نیست. ما کاری را که به معتقدیم و می خواهیم انجام می‌دهیم».
او درباره ویژگی‌های تئاتر 1+1 گفت: «اولین این که تئاتر ما دیالوگ ندارد. بدون کلمه کار می کنیم. داستان با حضور یک موزیسین روی صحنه آغاز می‌شود. یک داستان سرراست و راحت دارد که درباره نیازهای اولیه انسان صحبت می‌کند».
موسیقی در این نمایش یک کاراکتر است
تیزیانو پوپولی، موزیسین، آهنگساز و نوازنده پیانو است. تحصیلاتش را در رشته موسیقی شروع کرده، فارغ التحصیل رشته پیانو است و حالا مدرس موسیقی الکترونیک و پیانو در دانشگاه بولونیا است. باکارگردانان معروف اروپایی زیادی هم تا به حال کار کرده و به فعالیت در زمینه ساوند اسکیپز علاقه دارد.
او درباره همکاری‌اش در پروژه مشترک گروه نان و عروسک شرق و لاسوسیتا دلاسیوتا گفت: «معمولاً این طوری است که کارگردان همه چیز را برنامه ریزی می‌کند و بعد که همه چیز آماده شد تازه نوبت به موسیقی‌ش می رسد و آخر سر از موزیسین می‌خواهند که برای نمایش موسیقی بسازد. یعنی موسیقی در آخرین مرحله خلق تئاتر ایجاد می‌شود».
او ادامه داد: «در این مورد ما این روند را تغییر دادیم. ما ترجیح می دادیم که پروسه خلق در یک زمان صورت بگیرد. ریتم‌های مختلفی برای صحنه‌های مختلف ساختیم. و نمایش بر اساس ریتم موسیقی جلو می رود. گوگلمو دوست داشت موسیقی در این نمایش از هیچ شروع شود و در آخر به یک صدای طبیعی تبدیل شود. بنابراین ما تعاملات مختلفی طراحی کردیم. من تنها پیانو می نوازم ولی خب از صدای پرندگان و حشرات و این ها هم استفاده کردیم».
گوگیلمو نیز اضافه کرد: «وقتی شما دارید خلقی انجام می دهیم، قاعدتاً متن از پیش نوشته شده ای ندارید. یعنی قدم به قدم وقتی دارید خلق انجام می دهید، دارید اتمسفری را ایجاد می کنید که قوی خواهد بود. موسیقی با صدای صوت همراه می شود. موسیقی بخشی از خلق را برعهده دارد. موسیقی ما یک ساندتراکی که در لحظه آخر به اثر اضافه شده باشد نیست. موسیقی برای من یک کاراکتر است در این نمایش. یک چیز پشت صحنه‌ای است».
نمایشی فقط با یک دیالوگ
امید نیاز، که سابقه اجراهای بین‌المللی زیادی دارد، درباره نمایش 1+1 گفت: «کار مشترک کردن بین دو کشور کار ساده‌ای نیست. زمانی را برای فهمیدن همدیگر اختصاص دادیم. امیدوارم علی رغم این که از طرف هیچ ارگانی حمایت نشده این تئاتر با استقبال رو به رو شود. ما دروغ نمی گوییم و چیزی که دوست داریم و اعتقاد داریم را به روی صحنه آورده ایم. خوشحالم که دارم برای مردم اصفهان این کار را اجرا کنیم. چون من عاشق شهرم هستم».
او درباره انتخاب این موضوع برای کار مشترک ایتالیا و ایران توضیح داد: «موضوع اصلی این شعر ست: بیا تا قدر همدیگر بدانیم که تا ناگه ز یکدیگر نمانیم. و جالب است که یک ایتالیایی یک شعر ایرانی را که هر دو بهش معتقدیم را با زبان فارسی روی صحنه می خواند و این تنها دیالوگ این تئاتر است».
به گفته نیاز، برای طراحی صحنه این نمایش سعی شده با ساده ترین ابزار معنایی را نشان بدهند و با شلوغ کردن صحنه و تکنولوژی زیاد این کار را انجام نداده اند. بلکه با ساده ترین وسیله ها خواسته اند معنا را انتقال بدهند.
