پایگاه خبری تئاتر: این نویسنده و کارگردان تئاتر که برای دومین سال پیاپی دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر شده، به تازگی فراخوان سی‌وهشتمین دوره این جشنواره را منتشر کرده و در آن "تغییراتی کاربردی" را در "جهت استانداردسازی جشنواره" مدنظر قرار داده است. جدا از این تغییرات یک نکته قابل توجه در فراخوان، زمان برگزاری جشنواره است که همزمان با تاریخ مرسوم جشنواره فیلم فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن) اعلام شده در حالی که سال‌ها قبل به دلیل همین همزمانی تاریخ جشنواره تئاتر به اول تا ۱۲ بهمن تغییر یافت. نادر برهانی مرند درباره تغییرات فراخوان و نیز زمان برگزاری جشنواره گفت: درباره تاریخ جشنواره خیلی صحبت شد و این همزمانی مورد بحث ما هم بود. ما در واقع یا باید جشنواره تئاتر را پیش از جشنواره فیلم برگزار کنیم که با ایام فاطمیه مصادف می‌شود یا اینکه مثل سال گذشته بعد از جشنواره فیلم برگزار کنیم که آن تجربه پس از بررسی‌هایی که کردیم، خوب تشخیص داده نشد، بویژه آنکه به پایان سال نزدیک می‌شویم و شرایط مناسب نیست، به همین دلیل تصمیم بر این شد علیرغم همپوشانی دو جشنواره به استقبال این تاریخ برویم. او افزود: البته این مسئله هم در جلسات ما مطرح شد که به هر حال ممکن است جشنواره تئاتر فجر به لحاظ پوشش رسانه‌ای زیر سایه جشنواره فیلم فجر قرار گیرد ولی دلمان خوش بود و هست به اینکه رسانه‌ها حتی در آن ایام هم سهمی را برای تئاتر فجر قائل می‌شوند. ضمن اینکه ما تاریخ جشنواره را زودتر اعلام کردیم و این امید را داشتیم که دوستان در وزارتخانه برای تاریخ جشنواره فیلم یک فکری کنند. وی درباره رویکرد جدیدش در جشنواره امسال هم گفت: تغییراتی که ایجاد کرده‌ایم خیلی در فراخوان نمود ندارد و ان شاالله در بخش اجرایی جشنواره اگر از پس آن برآییم و بتوانیم پاسخگوی خانواده تئاتر باشیم، خود را نشان خواهد داد. بخشی از این تغییرات حذف دو بخش رقابتی است و البته می‌دانم بخش زیادی از خانواده تئاتر، درست یا نادرست به رقابت علاقه‌مند هستند و این خود یک ماجرا است و اگر بتوانیم آن را اداره کنیم و رضایت دوستان را جلب کنیم خودش یک تغییر عمده است. بخش رقابتی و غیر رقابتی را معمولاً این گونه تلقی می‌کنند که انگار بخش رقابتی مربوط به کارهای قوی و با کیفیت است و بخش غیر رقابتی مربوط به کارهای جنبی است، بر این اساس سعی کردیم در انتخاب‌ها به گونه‌ای عمل کنیم که فقط بخش رقابتی کیفیت نداشته باشند. برهانی‌مرند تاکید کرد: در این باره امیدواریم آسیب‌شناسی‌های انجام شده بیش از آنکه ما را متقاعد کند، خانواده تئاتر را نیز در جهت استانداردسازی جشنواره و اینکه با ما برای این تغییر رویکرد همراهی کنند متقاعد کرده باشد. دبیر جشنواره تئاتر فجر با اشاره به اینکه «یکی از آسیب‌هایی که در طول چند سال گذشته در جشنواره وجود داشته و سال گذشته هم به آن اشاره شد کیفیت جشنواره است»، ادامه داد: حذف این بخش‌ها و کوچک شدن جشنواره باعث می‌شود ما آثار را کیفی‌تر انتخاب کنیم. هرچند با توجه به اینکه رویکرد جشنواره همچنان تولید محور نیست کیفیت آثار، حتی اگر بهترین‌ها انتخاب شود، از طرف جشنواره خیلی نمی‌تواند تضمین کننده باشد چون گاهی شرایط عمومی تئاتر ایجاب می‌کند همه آثار متقاضی، کیفیت خوبی داشته باشند و در نتیجه ما از این آثار خوب، بهترین‌ها را انتخاب می‌کنیم اما گاهی شرایط طوری است که مجبوریم از بین متوسط‌ها اثری را انتخاب کنیم. امیدوارم این اتفاق امسال بیفتد که بنا بر رویکردی که داریم در گزینش‌ها و ترکیب داوران و انواع چیدمان و سلایق به دلیل آنکه نتیجه این گزینش‌ها عموماً ویترین جشنواره می‌شود، به گونه‌ای قابل قبول عمل کنیم. درواقع با توجه به اینکه تجربه دوم من در جایگاه دبیری است، حداقل با خودم عهد کردم که خیلی دقیق باشم و نظارت دقیق‌تری داشته باشم تا خروجی کار قابل دفاع باشد. وی در پاسخ به اینکه با توجه به انتقادهای مختلف، چه برنامه‌ای برای بخش بین‌الملل جشنواره فجر امسال دارد؟ توضیح داد: ما سعی کرده‌ایم با استراتژی عاقلانه‌تری به پیشواز این بخش برویم و بر همین اساس با توجه به شرایط فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشور و جشنواره تصمیم‌های دیگری گرفتیم. امسال مسابقه بین‌الملل نداریم و در نتیجه این الزام که دست کم هفت یا هشت اثر خارجی را برای شرکت در کنار تعدادی اثر ایرانی به مسابقه بین‌الملل حتماً دعوت کنیم از گُرده ما برداشته می‌شود ضمن اینکه در آسیب‌شناسی بعد از جشنواره به موارد دیگری هم درباره این بخش برخورد کردیم که در نهایت تصمیم بر حذف رقابت شد. البته تلاش می‌کنیم با توجه به شرایط اقتصادی حتماً بهترین‌ها را برای بخش بین‌الملل انتخاب کنیم و ممکن است این تعداد، سه یا دو اثر باشد یا شاید هم شرایط طوری شد که ۱۰ نمایش دعوت شدند. من خیلی دوست داشتم چون جشنواره بین‌المللی است تعداد کافی اثر خارجی داشته باشیم اما حالا که جشنواره بخش مسابقه بین‌الملل ندارد تلاش می‌کنیم رویکرد و وجاهت بین‌المللی جشنواره را با داشتند مثلاً شو کیس یا برنامه جنبی تأمین کنیم نه اینکه صرفاً آثاری برای اجرا بیایند که هم ممکن است گران تمام شوند و هم به لحاظ کیفیت چیزی برای ما نداشته باشند. برهانی مرند در پاسخ به اینکه آیا با این تفاسیر با گروه‌های مطرح تئاتر دنیا مذاکره‌ای شده است؟ بیان کرد: وارد گفت‌وگو با گروه‌های بزرگ تئاتر دنیا شده‌ایم اما واقعیت این است که هزینه آن‌ها بسیار گران است و برای مثلاً برای یک کار ممکن است یک میلیارد تومان مجبور به پرداخت هزینه باشیم که بخش زیادی از بودجه جشنواره را می‌گیرد. با این حال تمام تلاش خود را می‌کنیم که با تخفیف و کمک گرفتن از جاهای دیگر به یک گروه نمایشی خوب برسیم. البته به نظرم وجود اجرای خارجی متضمن بین‌المللی بودن جشنواره نیست بلکه یکسری رویکرد یا ایجاد بخش‌های دیگر مثل دعوت از مدیران فستیوال‌ها، ورکشاپ‌های بین‌المللی یا سخنرانی‌ها می‌تواند آن خلأ را فعلاً پر کند. با این حال امیدوارم شرایط اقتصادی به گونه‌ای شود که در بخش تئاتر ملل، کارهای خوب و همخوان با بضاعت مالی ما را بتوانیم داشته باشیم. وی اضافه کرد: ما یکسری برنامه دیگر هم داریم که احساس کردیم اگر الان در فراخوان اشاره نشوند، خیلی اتفاقی نمی‌افتد چون هنوز نمی‌دانیم با تضمین کیفی می‌توانیم آن‌ها را برگزار کنیم یا خیر ولی مطمئناً فراتر از فراخوان، برنامه‌های دیگری هم داریم که شامل آن تغییرات کیفی سازی و استاندارد سازی جشنواره می‌تواند باشد. مثلاً امسال بخش دیگر گونه‌ها را بررسی کرده‌ایم تا از بخش تئاتر خیابانی جدا شود و یکسری اتفاقات جدید در این نوع رویکردهای جشنواره شاخص شوند. البته در بعضی دوره‌ها این اتفاق افتاده و تعدد مکان‌های اجرا و کارهای متفاوت‌تر در بخش دیگر گونه‌ها معنا پیدا کرده، بنابراین رویکرد ما این است که "دیگر گونه‌ها" متفاوت‌تر از سال‌های قبل باشد. برای بخش "به علاوه فجر" هم همین گونه فکر می‌کنم تا فلسفه بنیادین این بخش را کم کم تأمین کنیم چون این ماجرا به راحتی اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه اساساً کمپانی محوری در بخش خصوصی ما اتفاق بیفتد و مراودات بین‌المللی راحت‌تر پیش رود و درک دوستان در بخش خصوصی هم فراتر از ورودی جشنواره شود. برهانی‌مرند در پایان گفت: امیدوارم این بخش "بعلاوه فجر" اگر امسال هم نشد، لااقل در سال‌های بعد به استاندارد خود همانند جشنواره‌های معتبر نزدیک شود.
