پایگاه خبری تئاتر: نخستین نشست از سلسله نشستهای پژوهشی تئاتر در جمهوری اسلامی ایران، عصر شنبه (۲ شهریور) از سوی مرکز مطالعات راهبردی - فرهنگی ژرفا و با همکاری خانه هنرمندان ایران، مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و موسسه فرهنگی روایت در تالار استاد امیرخانی خانهٔ هنرمندان ایران برگزار شد.
این نشست به موضوع «بررسی جایگاه وشان هنرهای نمایشی در نظام مدیریتی کلان کشور» اختصاص داشت که بهروز اثباتی رئیس کارگروه مرکز مطالعات راهبردی - فرهنگی ژرفا ضمن ابراز خشنودی از برگزاری این نشست، به فعالیت این مرکز اشاره کرد و گفت: مرکز مطالعات راهبردی - فرهنگی ژرفا میکوشد مباحث فرهنگی را با دید راهبردی بررسی کند، در واقع به دنبال مسائل اساسی راهبردی در عرصه فرهنگ و هنر است، تا آنها را شناسایی و سپس به وسیله استادان و کارشناسان به آنها بپردازد، تا نقاط قوت را تقویت و نقاط ضعف را رفع نماید، به همین منظور میکوشیم تا به همهٔ ابعاد مختلف عرصه فرهنگ و هنر توجه نماییم
وی در بخش دیگری از سخنان خود برگزاری این نشستها را یکی از روشهای توجه و پرداختن به ابعاد مختلف عرصه فرهنگ و هنر دانست و گفت: روشهای مختلفی برای توجه و واکاوی در عرصه فرهنگ و هنر وجود دارد، که برگزاری چنین نشستهای تخصصی یکی از این روشها است. در این نشست به هنر نمایشی میپردازیم و مسائل بنیادی و کیفی هنر نمایشی را در کنار استادان و کارشناسان آن مورد بررسی و توجه قرار میدهیم.
در ادامه این نشست مجید سرسنگی مدیر عامل خانهٔ هنرمندان ایران که به عنوان نخستین سخنران در این نشست حضور داشت، به اهمیت رابطهٔ بین دو حوزه نظر و عمل اشاره کرد و به واکاوی آن در عرصه هنر نمایشی امروز ما پرداخت و گفت: ابتدا باید به این موضوع بپردازم که در حوزه فرهنگ و هنر، به ویژه هنر نمایشی ما، به نظر میرسد هیچ رابطه و نقطه اتصالی بین حوزه نظر و آنچه که در دانشگاههای کشور ما اتفاق میافتد، با حوزه عمل و مدیریتی ما وجود ندارد، در واقع با وجود همهٔ بررسیها و توجه به مسائل تئوریک در دانشگاهها، باز در سطح عملیاتی در بخش هنرهای نمایشی تغییری نداشتهایم! آیا مکانیسمی برای ارتباط فضا عملی و مدیریتی تئاتر با فضا نظری و تئوری در کشور ما وجود دارد؟ اگر وجود دارد این رابطه چگونه است و با چه کیفیتی عمل میکند و اگر این رابطه اصلاً وجود ندارد، باید این رابطه را به وجود بیاوریم، تا نظریه و مطالعات تئوری ما در بخش مدیریتی هنرهای نمایشی نقش موثر و پررنگی داشته باشد.
مدیر عامل خانهٔ هنرمندان ایران در بخش دیگری از صحبتهای خود به فعالیتهای پژوهشی و آموزشی محیطهای دانشگاهی پرداخت و گفت: مطالعات و پژوهشهایی که امروز در دانشگاههای ما صورت میگیرد، متناسب با وضعیت امروز تئاتر ما نیست. ما در بخشهای مختلف هنرهای نمایشی هزینههای بسیاری میکنیم ولی این هزینهها هیچ کمکی در بهبود وضعیت تئاتر امروز ما نداشته است چراکه ما همچنان نتوانستهایم به لحاظ جریان سازی در تئاتر، عملکرد قابل ملاحظهای داشته باشیم. امروز در دانشگاههای ما تحقیقات بسیاری صورت میگیرد، چاپ کتاب و انتشار مقالههای مختلف در عرصه هنرهای نمایشی بسیار زیاد است، اما آیا سیاست گذاری مشخصی که متناسب با نیازهای حوزه حرفهای تئاتر ما باشد، وجود دارد؟ ما همچنان برای دانشجویان خود کتاب مرجع مناسبی بعد گذشت سالها از انقلاب اسلامی در دانشگاههای خود نداریم، و این موضوع قطعاً فقر و ضعف کارنامه ما را در عرصه هنرهای نمایشی نشان میدهد.
سرسنگی در ادامهٔ سخنان خود به ضرورت داشتن یک نگاه منطقی و جامع به جریان تئاتر در کشور از نقطه آغاز تا به امروز برای پرداختن به همهٔ نقاط قوت و ضعف آن اشاره کرد و گفت: «اگر میخواهیم یک نگاه منطقی و جامع داشته باشیم باید به نقطه آغاز فعالیت تئاتر در این کشور بپردازیم و ابعاد مختلف آن را مورد بررسی قرار دهیم، برای پرداختن به جایگاه تئاتر در دوران انقلاب نیز باید ابتدا به نقطه آغاز فعالیت تئاتر رجوع کنیم و سپس به فعالیتهای آن تا وقوع انقلاب اسلامی ۵۷ و سپس دوران بعد از آن بپردازیم. معنای تئاتر انقلاب با معنای تئاتر بعد از انقلاب متفاوت است، تئاتر دوران بعد از انقلاب ما با مولفههای معنوی و انقلابی ما هیچ رابطهای ندارد و از آنها برخوردار نیست. تئاتر امروز ما به صورت خاص و هنرهای نمایشی ما از مولفههای انقلاب و هشت سال دفاع مقدس استفادهای نکرده است، امروز فعالیتهای ما در عرصه هنرهای نمایشی برای پرداختن به مسائل انقلاب و هشت سال دفاع مقدس سفارشی است، در حالی که این امر با جوهره ارزشهای معنوی و انقلابی ما سازگار نیست، جوهر انقلاب ما سفارشی نیست بلکه پویشی باید باشد، دیدگاه سفارشی برخی از مدیران در عرصه فرهنگ و هنر، به اندیشه دینی ما لطمه بزرگی وارد کرده است، بستر فعالیتهای ما باید دینی باشد، هر چیز غیر دینی در این بستر بیاهمیت است، سیاست گذاری فرهنگی ما باید از این بستر دینی و انقلابی بیرون بیآید، امروز حتی برخی از جشنوارههای ما که عنوان انقلابی دارند، از مولفههای انقلابی و معنوی بیبهره هستند.
رحمت امینی (مدیر هنرهای نمایشی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی) در ادامه این جلسه ضمن تاکید بر این نکته که هنرهای نمایشی در مراتب بالای مدیریتی کشور اهمیت دارد گفت: هنرهای نمایشی از ابتدای انقلاب تا به امروزشان و جایگاه بسیار بالایی در نظر و اندیشه بنیانگذار انقلاب اسلامی و رهبری داشته است، اما در سطوح پایینتر، مدیران ما اهمیتی برای تئاتر آن طور که شایسته است نداشتهاند، چرا برای وزیر آموزش و پروش و یا وزیر علوم تئاتر اهمیت آن چنانی ندارد؟ برای مدیران آموزشی ما عرصه فعالیتهای نمایشی هم چنان بیارزش است و تا زمانی که این دید در سطح مدیران ما وجود داشته باشد، ما همچنان در عرصه هنرهای نمایشی حرفی برای گفتن نخواهیم داشت.
در بخش دیگری از این برنامه دکتر احمد جولایی به ضعف مدیریتی در عرصه فرهنگ و هنر اشاره کرد و گفت: ما ابتدا باید تعریف مناسبی از مدیریت ارائه دهیم سپس با این تعریف مدیران و فعالیتهای آنها را مورد بررسی قرار دهیم، با این تعریف متوجه میشویم که بسیاری از مدیران ما، باور راستینی نسبت به عمل خود ندارند و از آنچه کا باید انجام دهند شناخت کافی و مناسبی ندارند، و این موضوع خود نشان میدهد که ما تا به امروز نتوانستهایم مدیران مناسبی برای عرصه فعالیتهای فرهنگی و هنری خود تربیت کنیم، قطعاً آموزش و پرورش کشور ما نتوانسته است عملکرد خوبی در تربیت افراد مناسب برای پستهای مدیریتی داشته باشد.
در این نشست بهروز اثباتی، مجید سرسنگی، محمد خبری، احمد جولایی، رحمت امینی، حسین مسافر آستانه، رضا صمدپور، قاسم زارع، مهران صمدی، عباس اقسامی، محسن سلیمانی، وحید لک، حامد سقائیان، منوچهر اکبرلو، امیر حسین حریری و... حضور داشتند.