اطلاع‌رسانی درباره تئاترهای روی صحنه کار دشواری نیست اما هنر تئاتر سال‌هاست از داشتن یک تریبون پرمخاطب در این زمینه محروم است. چرا رسانه ملی چندان متوجه هنر تئاتر نیست؟

پایگاه خبری تئاتر: تئاتر در تلویزیون تبلیغ نمی‌شود. دلیل آن هم بسیار ساده است. تهیه‌کننده سینما پول دارد و تیزر می‌دهد ولی گروه تولید تئاتر پول ندارد و نمی‌تواند هزینه پخش یک تیزر را در تلویزیون بدهد. اما در مقابل گاهی خبری از تئاتر در تلویزیون خوانده می‌شود. برای یافت چرایی کمبود تبلیغات تئاتر در تلویزیون با دو دست‌اندرکار رسانه ملی به گفت‌وگو پرداختیم تا موانع و نبود مفاد قانونی برای تبلیغات کالاهای هنری در رسانه ملی را بررسی کنیم.

مدیر اداره تولید خبر: شبکه خبر هفته‌ای سه تا چهار گزارش از تئاتر پخش می‌کند

حمیدرضا مدقق، مدیر اداره تولید خبر شبکه خبر، در‌این‌باره به هنرآنلاین گفت: اخبار مربوط به رویدادهای فرهنگی را همواره مفصل پوشش می‌دهیم. ما هم مثل صفحه فرهنگ و هنر روزنامه‌ها، تلاش می‌کنیم یک بخش از برنامه‌های خود را به پوشش اخبار هنری اختصاص دهیم و تا آن جایی که اولویت‌ها اجازه دهند به تئاتر هم می‌پردازیم.

وی افزود: در این زمینه به دو شکل جمعی و فردی اقدام می‌کنیم. یعنی به صورت روتین نمایش‌ها را معرفی می‌کنیم و اگر هم یک نمایش خوب دیده شده باشد و یا نکته خبری در آن وجود داشته باشد، به صورت انفرادی به سراغ آن رفته و از نمایش مورد نظر گزارش می‌گیریم. این به جز پوشش نشست‌های خبری مربوط به تئاتر است که در برنامه کاری ما وجود دارد.

اما، برخی می‌گویند خبرهای مربوط به تئاتر در ساعت‌های پربیننده پخش نمی‌شود. مدقق در این زمینه توضیح داد: هر گزارش به محض آماده شدن روی آنتن می‌رود. ما شبکه خبر هستیم و موظفیم تمام مدت خبر پخش کنیم. بنابراین ساعت خاصی برای پخش رویدادهای فرهنگی وجود ندارد.

مدقق در پایان سخنش اشاره کرد که شبکه خبر، هر هفته به طور متوسط سه تا چهار خبر از تئاتر را روی آنتن می‌برد. البته این آمار نسبی شامل ایامی مثل نوروز و زمان‌هایی که تئاتر تعطیل است نمی‌شود.

کارهایی انجام می شود اما کافی نیست

درباره لزوم پوشش اخبار و اطلاع‌رسانی هنر تئاتر به سراغ یک استاد ارتباطات رفتیم. دکتر علی اکبر نصرالهی، استاد مدیریت رسانه دانشکده صدا و سیما، از نحوه پوشش رویدادهای فرهنگی در رسانه‌های مختلف بسیار نگران بود. او معتقد بود که هنر و فرهنگ آن طور که باید به مردم اطلاع‌رسانی نمی‌شود.

نصرالهی توضیح داد: سهم تبلیغات کالاهای فرهنگی نسبت به کالای صنعتی در کشور ما بسیار کم است. این کالاها در ساعت‌ها و جاهای نامناسبی هم تبلیغ می‌شود. این موضوع با میزان پولی که صاحبان آن‌ها می‌دهند ارتباط مستقیم دارد. فرهنگی‌ها چون درآمدی ندارند نمی‌توانند پولی بپردازند.

او تحرکات انجام شده در ارتباط با معرفی تازه‌های فرهنگی در سال‌های گذشته و بعد از ابراز نگرانی مقام معظم رهبری در سال 90 خوب اما ناکافی توصیف کرد و گفت: باید علاوه بر افزایش زمان تبلیغات، قالب و ساختار تبلیغات و اطلاع‌رسانی هم به طور کلی متحول شود.

این استاد دانشگاه، ضمن تاکید بر این نکته که اطلاع‌رسانی باید به صورت غیر مستقیم باشد، بخشی از مشکل را مربوط به رسانه‌های مکتوب دانسته و توضیح داد: نقش مطبوعات در اطلاع‌رسانی رویدادهای فرهنگی بسیار کمرنگ است. همه مسوول هستند. آژانس‌های تبلیغاتی، شهرداری، سازمان اتوبوسرانی، همه باید همکاری کنند تا مردم از یک رویداد فرهنگی مطلع شوند. حتی از دیوار مدرسه و دانشگاه هم باید به بهترین شکل استفاده کرد. چه کسی تاکنون در این کشور با پول کم یا حتی به صورت رایگان حاضر شده یک اثر هنری ارزشمند را تبلیغ کند؟

نصرالهی تصریح کرد: گاهی حتی فیلم‌هایی که دیدنشان مضر است چون پول دارند به راحتی در سطح گسترده تبلیغ می‌شوند در مقابل آثار ارزشمند سینمایی و تئاتری هم هستند که تبلیغ نمی‌شوند.

او با بیان این نکته که باید تمام آثار هنری ارزشمند در کشور مجال تبلیغ بیابند تصریح کرد: روی نام سازمان تبلیغات اسلامی تاکید می‌کنم. همچنین صدا و سیما، شهرداری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم باید به صورت مداوم مردم را در جریان اخبار هنری قرار دهند. هنرمند همین که یک اثر خوب هنری تولید کرده است، بیشتر مسوولیت خود را انجام داده است و باقی بر عهده متولیان امر است که مردم را از آن اثر مطلع کنند.

مجلس برای تبلیغ تئاتر قانون تصویب کند

وی ادامه داد: اصلا آژانس‌های تبلیغاتی لازم است بخشی از درآمد خود را به تبلیغ برای هنر اختصاص دهند. چرا یک تئاتر خوب نباید تبلیغ شود؟ این می‌تواند زکات سازمانی یک موسسه تبلیغاتی باشد که برخی از کالاها را نیز بدون پول تبلیغ کند.

او به لزوم تصویب قانون در این زمینه در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد و گفت: مثلا می‌توان دستگاه‌ها را قانونا موظف کرد یک بخشی از درآمدشان را صرف تبلیغ گروه‌های تئاتر و سایر هنرها کنند زیرا واقعا کارهای خوب به مردم معرفی نمی‌شوند تا آن‌ها هم بروند و از آن استفاده کنند.

رسانه ملی ما، دچار نوعی تبلیغ‌گریزی است. یعنی اصرار وجود دارد که در برنامه‌های روتین، از تبلیغ هرگونه کالا و خدماتی اجتناب شود. صرف نظر از شرکت‌هایی که مثلا اسپانسر یک فیلم و یا برنامه تلویزیونی می‌شوند، کارگردان‌ها برای اجتناب از این که برچسب حمایت از کالا و جریان خاصی به آن‌ها بخورد، سالهاست از نام بردن یک اثر هنری و یا نشان دادن مارک یک خوراکی اجتناب می‌کنند.

تبلیغ‌گریزی در رسانه ملی

نصرالهی درباره میزان بازدارندگی این روحیه و تاثیر آن روی تبلیغ مستقیم تئاتر و سایر هنرها گفت: تبلیغ باید چارچوب خود را مشخص کند. اگر آیین‌نامه‌ای وجود داشته باشد که قلمرو تبلیغ را مشخص کند، این سو‌تفاهم‌ها به وجود نمی‌آید. مقررات سازمانی باید به روشنی بگویند که خط قرمزشان چیست تا برنامه‌سازان هم حد و مرز خودشان را بشناسند و مطابق آن عمل کنند. اگر یک تئاتر فاخر تولید شده باشد، چرا باید برخی دستگاه‌ها بر سر اطلاع‌رسانی درباره آن مانع بگذارند؟ علاوه بر آن ما رادیو تلویزیون محلی داریم. رسانه‌های بین‌المللی داریم که می‌توانیم از ظرفیت آن‌ها برای اطلاع‌رسانی استفاده کنیم.

نصرالهی در پایان ابراز امیدواری کرد با رفع نواقص موجود در زمینه قانون، در آینده شاهد این باشیم که هر کس در هر نقطه‌ای از کشور از ارایه هر اثر هنری در کشور مطلع شود و به راحتی اثر مورد علاقه خود را انتخاب کرده و بداند چگونه، از کجا و با چه هزینه‌ای می‌تواند آن را تهیه کند.