نمایش «ملا محمد جان» کاری هنرمندان افغانستانی مقیم ایران در سومین جشنواره تئاتر شهر باعث شد مخاطبان بسیاری و با شور و حال خاصی به فرهنگسرای خاوران بیایند.

پایگاه خبری تئاتر:  روز گذشته نمایش «ملامحمد جان» به کارگردانی عماد رسولی و در غالب سومین جشنواره تئاتر شهر در سالن شهید آوینی فرهنگسرای خاوران روی صحنه رفت.

مهاجران افغانستانی مقیم تهران در اجرای اول نمایش تمام صندلی‌ها را پُر کردند و تعدادی نیز ایستاده نمایش را تماشا کردند. مخاطبان نوبت دوم اجرا نیز حضور پر شور و به مراتب بیشتری نسبت به اجرای نخست داشتند به طوری که خروج مخاطبان اجرای اول از درب سالن به دلیل ازدحام جمعیت سخت بود. رسولی در این نمایش دست روی ترانه معروف «ملامحمد جان» گذاشته بود، روایتی از عاشقانه عایشه و ملامحمدجان است که در عهد فرمانروایی تیموریان در هرات زندگی می‌کردند. دوران تیموری عصر شکوفایی هنر در هرات بود و مدارس متعددی در این شهر تاسیس شد و شاگردان در این مدارس به تحصیل علوم و فنون مختلفه می‌پرداختند. یکی از این مدارس، مدرسه‌ای بود در نزدیکی سرحدیده در شمال شهر هرات و به جوار زیارت ملاحسین واعظ کاشفی. یکی از طلاب مدرسه به نام ملامحمدجان همه روزه از محل سرحدیره تا چشمه قلمفور که نزدیک زیارت مولانا عبدالرحمن جامی است پیاده طی می‌نمود و صرف و نحو حفظ می‌کرد، ساعتی در کنار چشمه می آسود و شکرانه بجای می آورد. یکی از روزها جمعی از دختران سرحدیره با عایشه که دختر یکی از افسران مقرب دربار تیموریان بود به غرض گرفتن آب از چشمه قلمفور می‌رفتند و ملا همان جا با عایشه روبرو شد.

نمایش‌نامه‌ای که حاجی‌احمد عطایی نوشته بود ساختار چندان منظم و محکمی نداشت، از طرف دیگر نویسنده در نگارش دیالوگ‌های کمی ابتدایی عمل کرده بود، البته به غیر از بازیگران نقش‌های عایشه، ملامحمد، پدر و مادر عایش و نقش روح زن دیگر بازیگران به شدت ضعف بازی داشتند و باعث دور شدن مخاطب از موضوع اصلی نمایش شدند. البته چنین اثری که در آن موسیقی و اجرای سرود به صورت زنده صورت گرفته است نیازمند تمرین بیشتر است و می‌توان امیدوار بود تا در اگر نمایش به مرحله اجرای عموم برسد شاهد اثری قدرتمند تر باشیم.

«ملا محمد جان» تلاشی خوب از سوی هنرمندان افغانستانی مقیم ایران است که می‌تواند به مرور زمان باعث اجرای آثار به مراتب بهتر و پیشروتر باشد، به شرط آنکه هنرمندان افغانستانی کارگاه‌های آموزشی و تمرینات خود را افزایش دهند و به جز هنرمندانی چون حمید پورآذری، قربان نجفی، حمید اصغری تتماج و... زیر نظر اساتیدی دیگر نیز آموزش ببینند.

موسسه فرهنگی هنری هلیا فیلم، مجری طرح این نمایش است، بیش از آنکه از این موسسه به دلیل حمایت از هنرمندان افغانستانی تقدیر کنیم، باید گفت که اگر موسسه هلیا فیلم بخواهد از سال تاسیس خود، یعنی سال 79 گذر کند نیازمند این است که بیش از گذشته فعال و به روز باشد، چراکه اگر در نمایش «ملا محمد جان» ضعفی وجود دارد، می‌تواند یکی از دلایل آن را ضعف در نحوه آموزش و عدم حرفه‌ای بودن‌ آموزش‌های موسسه فرهنگی هنری «هلیا فیلم» دانست.

به دور از همه مسائل باید گفت تمام مباحث مطرح شده یک طرف، حضور پر شور افغانستانی‌های مقیم ایران و مخاطبان ایرانی که نشان دهنده علاقه‌ آن‌ها به اجرای چنین آثار نمایشی است در طرف دیگر. این اتفاق خوبی برای نزدیکی ملت ایران وافغانستان بود و در این میان مدیران شهرداری تهران به ویژه حجت‌الاسلام شهاب مرادی جهت حمایت و آموزش جوانان افغانستانی که بدون هیچ چشم‌داشتی به دنبال بروز هنر خود هستند به شدت می‌توانند ایفای نقش کنند. و چه بستری بهتر از بستر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران که به جز فرهنگسرای بهمن دیگر مکان‌های وابسته به آن و مدیریت این سازمان و شهرام کرمی، مدیر مرکز هنرهای نمایشی این سازمان همواره همکای خوبی با هنرمندان افغانستانی داشته‌اند.

جشنواره تئاتر شهر امسال رنگ و بوی خاصی به خود دارد، ابتدا اینکه بخشی با عنوان باران(نمایش‌های دینی) را دارد که برخاسته ازروحیه شخص شهاب مرادی و شهرام کرمی است، چراکه چنین اتفاقی در فضای فعلی تئاتر به شدت احساس می‌شد و بیش از اینکه نام آن‌ را یک بخش تئاتری بنامیم باید بگوییم این اتفاق تحقق یک دغدغه فرهنگی است. بخش دیگر هم حمایت از هنرمندان جوان است، و اتفاق ویژه برای مسئولان برگزاری جشنواره هنرمند ایرانی و افغانستانی تفاوتی نکرده است.