پایگاه خبری تئاتر: تعریف سمتی به عنوان «دبیر علمی جشنواره تئاتر دانشگاهی» و انتصاب رحمت امینی به این عنوان، از اواخر اسفند سال گذشته سبب شد نام این جشنواره در یک ماه گذشته بیش از پیش، بر سر زبان‌ها بیفتد و دانشجویان تئاتر و بخشی از جامعه تئاتری که دغدغه تئاتر دانشگاهی و جشنواره آن را دارند، در این مدت در این باره مطالب گوناگونی را بیان کرده‌اند.
مژگان خالقی هم از جمله استادانی است که در سال‌های نه چندان دور به عنوان دانشجو در جشنواره تئاتر دانشگاهی شرکت داشته و اتفاقا دانشجوی پر شر و شوری هم بوده و حالا از جایگاه استاد دانشگاه به این جشنواره می‌نگرد. هرچند او در جای جای سخنان خود، دوره دانشجویی خویش را به یاد می‌آورد.
او در گفتگو با ایسنا بخشی از مشکلات همیشگی جشنواره تئاتر دانشگاهی را تشریح و یادآوری می‌کند که این جشنواره همواره تحت فشار بوده ولی این فشار در دوره‌هایی بیشتر بر آن تحمیل شده است.
خالقی همچنین تاکید دارد که مساله اخیر جشنواره، فراتر از اشخاص است و صِرف انتقاد از رحمت امینی برای پذیرش عنوان دبیر علمی جشنواره، کوچک کردن مسائل جشنواره تئاتر دانشگاهی است بلکه مساله اصلی پرسشگری از وزارت علوم است که چرا با تعریف یک عنوان تازه می‌کوشد نظارت خود را بر این جشنواره بیش از پیش گسترش دهد.
مژگان خالقی جشنواره تئاتر دانشگاهی را همچون پیکری بی‌جان توصیف می‌کند که اجزای آن تکه تکه شده و دیگر چیزی از آن باقی نمانده است.
او که بشدت خواهان پاسخگویی وزارت علوم در این زمینه است، یادآوری می‌کند: وزارت علوم نه امسال بلکه سالیان است که به این جشنواره نگاه طفیلی دارد و فقط از سر رفع تکلیف آن را برگزار می‌کند و در دوره‌های گوناگون هر زمان که توانسته در آن دخالت کرده است.
این مدرس تئاتر تاکید می‌کند: بحث من فراتر از اشخاص است. اگر تنها مشکل جشنواره را حضور دکتر رحمت امینی به عنوان دبیر علمی بدانیم، بحث اصلی را کوچک کرده‌ایم. در حالیکه وزارت علوم سالیان پیش هم تلاش کرد کسانی را از خود این وزارتخانه به جشنواره دانشگاهی تحمیل کند.
خالقی دوره‌ای را یادآوری می‌کند که دانشجو و در مجمع کانون‌های دانشگاهی فعال بوده و اتفاقا در آن دوره هم اسلامی، مدیر کل فرهنگی وزارت علوم تلاش داشته شخصی را از این وزارتخانه به عنوان دبیر جشنواره منصوب کند. اما تلاش این معاون با تحصن دانشجویان و فشاری که تحمیل کردند، سبب پیشگیری از آن اتفاق شد.
او می‌گوید: خوب به یاد دارم که روی صحنه رفتم و از دانشجویان خواستم در مقابل این اتفاق غیرقانونی بایستند. جالب است که صدا و نور سالن را قطع کردند ولی ما حق خود را گرفتیم و بدین ترتیب در آن دوره هم یک دانشجو دبیر جشنواره تئاتر دانشگاهی شد.
این فعال دانشگاهی خاطرنشان می‌کند: بحث روشن است و کاملا مساله نظارت مطرح است چراکه جشنواره تئاتر دانشگاهی هنوز به جشنواره‌ای تبدیل نشده که به شکل مرسوم تحت نظارت آقایان باشد بلکه هنوز با طراوت است و همچنان گام‌هایی خلاقانه، متفاوت، معترض و جسور برمی‌دارد و از آنجاکه این نسل تازه، صدای جدیدی با خود می‌آورد، وزارت علوم دوباره دچار همان ترس عجیب و غریب خود شده و با تعریف یک عنوان جدید، می‌کوشد این ترس را برطرف کند.
خالقی توضیح می‌دهد: وقتی اسمی را تولید می‌کنیم و به آن معنایی می‌دهیم، درواقع آن معنا اصالت پیدا می‌کند. بنابراین مساله ما، پذیرش این سمت تازه از سوی دکتر رحمت امینی نیست زیرا با کنار رفتن ایشان هم این سمت همچنان وجود دارد. پس مساله این است که جایگاهی جدید در جشنواره تئاتر دانشگاهی تعریف شده که فراتر از فرد است و وزارت علوم صد در صد باید در این زمینه پاسخگو باشد و این حق‌خواهی و پرسشگری باید از این وزارتخانه صوت بگیرد.
این بازیگر و کارگردان تئاتر با انتقاد از گسترش دخالت‌های وزارت علوم در جشنواره تئاتر دانشگاهی می‌گوید: باید سیستمی را که هر روز فربه‌تر می‌شود، به چالش کشید چراکه اساس رشد و سازمان یافتگی بر مبنای چالش است ولی ما هرگز نمی‌توانیم ایجاد پرسش کنیم چون به مسئولان این وزارتخانه دسترسی نداریم. بنابراین باید بحث را فراتر از افراد برد.
او که بعد از پذیرش این سمت از سوی رحمت امینی با او گفتگو کرده است، ادامه می‌دهد: از ایشان پرسیدم چرا در جایگاه مشاور قرار نگرفته‌اند که پاسخ داد اگر در جایگاه مشاور قرار می‌گرفتم، اقدام عملی نمی‌توانستم بکنم و پاسخ دیگر ایشان بود که دست به هیچ عملی نمی‌زنم تا اساسنامه تغییر نکند و کانون‌ها به شکل اولیه خود برنگردد.
خالقی با این حال معتقد است که امینی خود نیز به تعریف دبیری علمی آگاهی چندانی ندارد.
او همچنین باور دارد که اگر سمت دبیری علمی جشنواره یا هر سمتی از این دست به هر استادی پیشنهاد می‌شد، آن استاد می‌پذیرفت چون جشنواره تئاتر دانشگاهی به دلیل تازگی، خلاقانه بودن و جایگاه بالایی که دارد، بسیار وسوسه انگیز است.
خالقی که سال‌هاست با این جشنواره سر و کار دارد، تاکید می‌کند: مساله اصلی جشنواره، این است که در این شکل فرسایشی، روند رشد جشنواره تئاتر دانشگاهی مدام کم و کمتر می‌شود و در واقع هم اکنون این جشنواره فقط به یک طفیلی تبدیل شده و جایگاه واقعی خود را از دست داده و دانشجویان هم کم‌انگیزه‌تر شده‌اند.
او با اشاره به تفاوت رویکرد دانشجویان در دوره دانشجویی خودش و دانشجویان نسل جدید اضافه می‌کند: سال‌هاست با دانشجویان سر و کار دارم. آنان به جشنواره تئاتر دانشگاهی فقط به عنوان فضایی برای دیده شدن نگاه می‌کنند در حالیکه در دوره ما این جشنواره یک تریبون هم بود و صدای ما از طریق آن شنیده می‌شد و ما احساس فردیت می‌کردیم. الان همه چیز اخته شده و هیچ سیستم و سازمانی به جز وزارت علوم مقصر نیست و این چنین است که مدام تاکید می‌کنم این وزارتخانه باید پاسخگو باشد و اصلا نمی‌توان از این مطالبه، کوتاه آمد.
مژگان خالقی سخنان خود را این گونه به پایان می‌برد: سال‌ها از دوره دانشجویی ما گذشته. نسل عوض شده و می‌کوشند دوباره این جشنواره را تحت فشار بگذارند. درواقع این اهرم فشار همیشه وجود داشته ولی آقایان با خود می‌اندیشند چه زمانی می‌توانند فشار بیشتری تحمیل کنند و حالا یکی از همان مقاطع تاریخی است که می‌خواهند حداکثر فشار را به دانشجویان تحمیل کنند. بنابراین از آن سو باید واکنش‌های ما خیلی پرقدرت باشد و اجازه ندهیم این فشار مضاعف بر پیکر بی‌جان تئاتر دانشگاهی تحمیل شود.
منبع: خبرگزاری ایسنا
نویسنده: ندا آل طیب
