چارسو پرس: از مهرماه سال ۱۴۰۰ که محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی شد و حتی از سوی محمدمهدی اسماعیلی - وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی-، اظهارنظرهایی درباره مسائل بحث‌برانگیز میان سینما و صداوسیما مطرح شد که بر حمایت قاطع مدیران سینما از پیگیری مناقشه‌های این دو سازمان به نفع سینما تاکید داشت، اما پس از گذشت حدود هشت ماه به نظر می‌رسد هیچ اتفاق جدی رخ نداده و جلسه‌ها و حتی ایجاد کارگروه سینما و تلویزیون برای شناسایی ظرفیت‌ها و تعاملات جدید، سودی برای سینما نداشته است.
مهمترین موضوع‌هایی که محل بحث و اختلاف میان دو سازمان سینمایی و صداوسیما است، به پخش تیزرهای فیلم‌های سینمایی در حال اکران و به طور کلی اطلاع‌رسانی درباره برنامه اکران سینماها و شبکه نمایش خانگی و ماجرای ساترا (سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی) برمی‌گردد. البته حق پخش فیلم‌های سینمایی در تلویزیون را هم باید به این موارد اضافه کرد.
درباره شبکه نمایش خانگی که از دولت قبل (دوازدهم) به چالشی جدی میان تلویزیون و سینما بدل شد، وزیر ارشاد و رییس سازمان سینمایی در دولت سیزدهم در اظهاراتی صریح بر لزوم بازگشت مدیریت این شبکه به وزارت ارشاد گفتند. محمد خزاعی آبان سال قبل تاکید داشت که «جایگاه نظارتی و شأن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی باید حفظ شود؛ البته تجربه چند ساله هم نشان داده است علاوه بر نارضایتی سینماگران و صنوف، تناقضات و چندگانگی در نظارت‌های کیفی و محتوایی تولیدات این حوزه ایجاد شده است.»
او با بیان اینکه «رونق و پویایی شبکه نمایش خانگی و وی‌اودی‌ها می‌تواند ضمن ایجاد امید و نشاط اجتماعی، به امنیت شغلی و معیشتی اهالی سینما منجر شود» گفته بود: «موضوع نمایش خانگی و پلتفرم‌ها به تصمیم‌های جدید نیاز دارد و جامعه سینمایی امیدوار شده با نگاه ریاست جدید سازمان صدا و سیما و تعامل و احترام آقای جبلی برای سینماگران و هنرمندان، این مطالبه محقق می‌شود. این مطالبه جامعه سینمایی کشور است و در حال پیمودن مسیرها و برگزاری جلسات با مراکز ذیربط هستیم و امیدواریم در مراکز قانونی تصمیم‌گیری این کار به جریان بیفتد.»
این تهیه‌کننده سینما و رییس سازمان سینمایی تصریح کرده بود: «معتقدیم باید صفر تا صد جریان وی‌اودی‌ها (vod) به ارشاد برگردد. ماموریت ساترا، اساسا با سایر ماموریت های سازمان صدا و سیما مغایرت دارد. ماموریت های بزرگ و متعدد صدا و سیما باعث می شود تا این ماموریت مضاعف به درستی پیگیری نشود و تناقضات نظارتی صدا و سیما در پلتفرم ها و تلویزیون گواه این موضوع است. ضمن اینکه تلویزیون در حالی می خواهد در این زمینه نظارت و سیاستگذاری کند که خودش یکی از رقبای این پلتفرم هاست و به خاطر این رقابت و تضاد منافعی که دارد نمی‌تواند کار ارزیابی، نظارت و ارزشیابی محتوایی این بخش را بر عهده داشته باشد. همچنین معتقدیم مصوبه مجلس در این زمینه نیازمند بازنگری و اصلاح است. از نمایندگان محترم مجلس و کمیسیون فرهنگی انتظار داریم به بررسی و بازنگری این موضوع بپردازند و نظارت بر شبکه‌های نمایش خانگی را به وزارت ارشاد بازگردانند.»
در این راستا او ابراز امیدواری کرده بود که با گفتگوهای جدی- در حال انجام در پاییز سال ۱۴۰۰ - در سطح وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و برخی مسئولان و متولیان ارشد و نیز با حسن نظر و درایت ریاست سازمان صداوسیما این معضل هر چه زودتر حل‌وفصل شود، اما نه تنها هنوز اتفاقی نیفتاده بلکه سخت‌گیری‌های ساترا در صدور مجوز برای ساخت و پخش سریال‌هایی که سینمایی‌ها در حال تولید دارند، کار را به جایی رساند که گفته می شود دست‌اندرکاران برخی برنامه های شبکه خانگی در اقدامی اعتراضی، شبانه و بدون مجوز در پلتفرم پخش شدند.
علاوه براین‌ها از آنجا که جلسه‌های مدیران سینما با مسئولان صداوسیما به نتیجه‌ای مشخص نرسیده و دست‌کم خبری از آن منتشر نشده است، از مدتی قبل کارزاری از سوی جمعی از اهالی سینما و فعالان شبکه نمایش خانگی با انتشار نامه‌ای خطاب به رییس جمهوری به راه افتاده که بیش از ۴۳۰۰ نفر تاکنون آن را امضا کرده‌اند.
البته نکته جالب در مورد شبکه نمایش خانگی این است که پیمان جبلی در اولین دیدار و جلسه رسمی خود با تعدادی از سینماگران که بیشتر تهیه‌کننده بودند و در مهرماه سال ۱۴۰۰ برگزار شد، شنوای همین مشکلات بود و سینماگران حاضر با طرح برخی دغدغه‌های خود به وضعیت شبکه نمایش خانگی هم در کنار مسائلی مثل تیزر و تبلیغات و حق پخش اشاره کرده بودند ولی مبحث شبکه نمایش خانگی به طور کامل از خبری که توسط صداوسیما منتشر شد، حذف شده بود. این اتفاق سبب اعتراض ابوالحسن داودی - کارگردان سینما- شد که به ایسنا گفته بود، در این جلسه مسائل مثل رعایت حق عادلانه رایت آثار سینمایی و همکاری منصفانه در تبلیغات مطرح و قرار بر پیگیری آنها شد، اما مهمترین موضوعی که در این دیدار درباره آن بحث شد واگذاری صدور مجوزها در شبکه نمایش خانگی از ساترا و یا هر نهاد دیگری با قیمومیت تلویزیون به وزارت ارشاد بود.
اما بجز ماجرای شبکه نمایش خانگی که بلاتکلیف مانده، دغدغه دیگر این روزهای سینما که جدی‌تر شده، تیزرهای فیلم‌های سینمایی در حال اکران است که تلویزیون به سختی به پخش آنها رضایت می‌دهد.
این اتفاق تازه نیست و سال قبل هم سعید خانی - مدیر دفتر پخش «خانه فیلم» که مسئولیت اکران دو فیلم «قهرمان» و «دینامیت» را برعهده داشت -گفته بود، «متاسفانه مدت‌هاست که تلویزیون به فیلم‌های سینمایی تیزر نمی‌دهد و اساساً ارتباط خوبی با سینما ندارد. ما برای «دینامیت» تیزر دادیم ولی پخش نکردند و گفتند از نظر آنها محصول ارزشمندی نبوده تا بخواهند تیزر رایگان بدهند. در دوران کرونا، صدا و سیما شمشیر را از رو برای سینما بست. قبلا آنها فیلمی را می‌دیدند و به لحاظ تأثیرگذاری و فرهنگی بودن تعدادی تیزر رایگان می‌دادند که کف آن ۵۰ تیزر بود و برای فیلم‌های مثلا دفاع مقدسی حدود ۵۰۰ تیزر، اما گاهی هم جوری رفتار کرده‌اند که انگار منت بر سر سینما می‌گذارند.»
اگرچه فیلم «دینامیت» را صدا و سیمایی‌ها نپسندیدند اما علی سرتیپی - مدیرعامل فیلمیران و پخش کننده فیلم «درخت گردو» - هم می‌گفت که «تیزرهای داده شده برای پخش این فیلم را به تلویزیون دادند ولی تعداد قابل توجهی پخش نکردند و فقط در چند روز اول اکران، تیزر پخش شد که برای فیلم هیچ فایده‌ای نداشت.»
در یک سال گذشته شاید تنها فیلمی را که می‌توان به یاد آورد صدا و سیما از آن حمایت ویژه کرده، «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی‌فر است که به نظر می‌رسد صرفا موضوع دفاع مقدسی فیلم، دلیل اصلی این حمایت نباشد بلکه تبلیغ فیلم با زیرنویس و پخش تیزر و خبر در باکس‌های مختلف به این دلیل بود که «موقعیت مهدی» محصول خود صدا و سیماست!
از آنجا که وضعیت این روزهای اکران سینما مناسب نیست، بسیاری از سینماگران معتقدند اطلاع‌رسانی برای فیلم‌ها و حتی فعالیت سینماها در رسانه ملی با توجه به گستردگی آن تاثیر زیادی در بازگشت رونق به سینما دارد که از زمان بازگشایی در دوران کرونا هنوز نتوانسته جان بگیرد، اما گویا قرار نیست کمکی از سوی این رسانه شود و اخیرا کاظم دانشی - کارگردان فیلم «علف‌زار» - در یادداشتی خطاب به پیمان جبلی با انتشار پروانه نمایش فیلمش نوشت: «احتراما آن صندلی که نشسته‌اید ملک پدریتان نیست، جهت اطلاع خواستم عرض کنم آرم و نشانی که در تصویر پروانه نمایش فیلم «علف‌زار» می‌بینید آرم و نشان جمهوری اسلامی ایران می‌باشد، جسارتا ما این مجوز را از اسرائیل یا هیچ کشور دیگری دریافت نکرده‌ایم، ما هم ایرانی هستیم، بنده هم یک جوان ایرانی هستم مثل مدیران جوانتان که تازه منصوب فرموده‌اید تا رویه را عوض کنند و هیچ کاری نکرده‌اند، اگر قرآن خدا غلط نمی‌شود تیزرهای فیلم ما رو از شبکه‌های کثیرالانتشار خود پخش کنید. ما «علف‌زار» را با خون دل ساخته‌ایم، برایش عمر و هزینه گذاشته‌ایم، این جوانان فعال در حوزه سینما به دردتان می‌خورند، چه کسی گفته شما بیشتر از ما درد فرهنگ را می‌فهمید؟! دنیا و آدم‌هایش فقط اطرافیان شما نیستند… لطفا مبذول فرمایید.»
حبیب اسماعیلی هم که فیلم کودک و نوجوان «والدین امانتی» را روی پرده دارد، با انتقاد از این عدم همکاری و حمایت یاداوری کرد که وقتی شبکه ماهواره‌ای جم تیزر فیلم‌های ایرانی را پخش می‌کرد، در جذب مخاطب موثر بود ولی صدا و سیما حاضر به حمایت از سینما نیست.
و در هفته های گذشته نیز رضا درمیشیان که آخرین ساخته اش «مجبوریم» بر پرده سینماهاست از عدم پخش تیزر فیلمش از تلویزیون انتقاد کرد و نوشت: «غربت در وطن یعنی همین که تلویزیون میهنت که نام ملی را یدک می‌کشد اجازه پخش تبلیغ فیلمت ، «مجبوریم» را نمی‌دهد.»
داریوش مهرجویی هم که این روزها لامینور را بر پرده سینماها دارد، تاکید کرد که رفتار تلویزیون با سینما شرم آور است.
این کارگردان با انتقاد از برخورد سازمان صداو سیما در خصوص عدم اختصاص تیزر و تبلیغات تلویزیونی به «لامینور» گفت: رفتار تلویزیون با سینما بسیار شرم‌آور است. آنها مجوزهای صادر شده از ارشاد را قبول ندارند و شورای بازبینی‌شان می‌نشینند دوباره فیلم‌ها را می‌بیند و بر اساس سلیقه، شعور و درک خودشان تصمیم می‌گیرند تیزر پخش شود یا نشود، یا چه تعداد پخش شود. مگر در این مملکت برای یک فیلم باید از چند جا مجوز گرفت؟ این خیلی دردناک است که چند نفر برای یک ملت تعیین تکلیف می‌کنند که معلوم نیست با چه میزان تحصیلات و شناختی شده‌اند مسئول فرهنگی مملکت!»
با این تفاسیر و در شرایطی که فیلم‌های جدیدِ اخیرا اکران شده، فروش اسفناکی داشته‌اند باید خیلی جدی پرسید که مدیران و مسئولان سینما در کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه دستاورد عملی از جلسه، گفت‌وگو و احیانا تعامل با مدیران صدا و سیما به نفع سینما داشته‌اند؟ لطفا شفاف‌سازی کنند!
منبع: خبرگزاری ایسنا
