چارسو پرس: از اسفندماه سال گذشته که با تصمیم رئیس سازمان سینمایی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، متولی گروه هنر و تجربه شد تا امروز که در روزهای پایانی تیرماه به سر می‌بریم، تنها اتفاقی که شاهدش بوده‌ایم تغییر لوگوی هنر و تجربه است. اما این فقط ظاهر ماجراست.
تشکیل کارگروه هنر و تجربه و برگزاری جلسات متعدد با حضور فیلمسازان و کارشناسان، بخشی از فعالیت‌های مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، برای شروع دور تازه‌ای از فعالیت‌های گروهی است که سال‌هاست فیلمسازان جوان و علاقه‌مندان به سینمای متفاوت چشم امید به آن بسته‌اند.
مدیران مرکز گسترش، یک‌ماه پیش و در رونمایی از لوگوی تازه هنر و تجربه که رضا عابدینی آن را طراحی کرده، وعده دادند به‌زودی برنامه اکران فیلم‌های این گروه اعلام خواهد شد؛ اتفاقی که احتمالا به‌زودی شاهدش خواهیم بود.
همه می‌خواهند به هنر و تجربه بیایند، شما چطور؟
۷۰ فیلم متقاضی حضور در اکران هنر و تجربه شده‌اند. از این فیلم‌ها تعدادی را فیلم‌های کوتاه و مستند تشکیل می‌دهند. با توجه به اینکه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، متولی هنر و تجربه شده احتمالا در دور تازه فعالیت‌های این گروه، شاهد اکران گسترده فیلم‌های مستند و کوتاه خواهیم بود. فیلم‌هایی هم در اولویت نمایش در هنر و تجربه قرار می‌گیرند که در جشنواره سینما حقیقت حضور موفقیت‌آمیزی داشته‌اند.
اما جز فیلم‌های مستند و کوتاه تعداد قابل توجهی از فیلم‌های بلند هم متقاضی حضور در اکران هنر و تجربه شده‌اند. ازجمله این فیلم‌ها می‌توان به اینها اشاره کرد: «رودررو»، «ماهور»، «روز مرد سوم»، «ایمو»، «بچه‌های توفان»، «تایسون»، «تارا»، «ما که هستیم؟» و «دهکده زرد».
حسین شهابی یکی از کارگردان‌های با تجربه‌ای است که با رودررو متقاضی حضور در اکران هنر و تجربه شده است. فیلمی درباره سینما و علاقه‌مندان بازیگری که شهابی درباره‌اش چنین می‌گوید: «در فیلم من شیوه آموزش بازیگری و مسایلی که جوانان علاقه‌مند به سینما با آن روبه‌رو هستند و گاه مشکلاتی که به آنان تحمیل می‌شود مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این فیلمی است که می‌شود دیدن آن را به تمام کسانی که علاقه‌مند به بازیگری بوده و به‌دنبال ورود به سینمای حرفه‌ای هستند توصیه کرد. به‌نظرم حداقل تأثیر مفید این فیلم بر مشتاقان بازیگری این خواهد بود که بدانند بدون هیچ زمینه آموزشی و تنها صرف داشتن علاقه، شرکت در تست‌های مختلف بازیگری می‌تواند برایشان اغلب با تجربه‌های تلخ همراه باشد.»
حسین شهابی در کنار فریبا خادمی، یکی از نقش‌های اصلی این اثر را ایفا کرده که نخستین تجربه بازیگری او در سینما محسوب می‌شود. سایر بازیگران این فیلم نیز از میان هنرجویان کلاس‌های بازیگری یکی از آموزشگاه‌های سینمایی انتخاب شده‌اند.
ایمو به کارگردانی و تهیه‌کنندگی هاشم مرادی از دیگر فیلم‌های متقاضی حضور در اکران هنر و تجربه، ماجرای یک جوان شهرستانی است که برای کار به کافه دایی‌اش می‌آید.
ایمو یکی از فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه جشنواره فیلم شهر نیز هست و گفته می‌شود بخت زیادی برای اکران در گروه هنر و تجربه دارد. اغلب فیلم‌های متقاضی حضور در گروه هنر و تجربه محصول اواخر دهه ۹۰ هستند.
فیلم‌هایی که به‌علت شیوع کرونا و بحران و رکود حاکم بر اکران، امکان نمایش عمومی نیافتند. یکی از این فیلم‌ها «تارا» به کارگردانی کاوه قهرمان و تهیه‌کنندگی غلامرضا موسوی است که سال ۹۸ جلوی دوربین رفت و در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر هم به نمایش درآمد.
رعنا آزادی‌ور، مهدی پاکدل، نازنین فراهانی، سروش صحت، معصومه بیگی، مجید نوروزی، سعیده آجرلی، مهدی بزرگزاده، مهلا عرب و محمد صفوی بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
هر فیلمی که به هر دلیل نمی‌تواند مورد توجه سینماداران و پخش‌کنندگان قرار گیرد می‌تواند بخت خود را در گروه هنر و تجربه امتحان کند. این قانون نانوشته هنر و تجربه در سال‌های اخیر بوده است. بنابراین گاهی وقت‌ها فیلم‌هایی در این گروه به نمایش درمی‌آمدند که سال‌ها پشت خط اکران مانده بودند.
در فهرست فعلی متقاضی حضور در اکران هنر و تجربه هم چنین آثاری به چشم می‌خورد. یکی از این فیلم‌ها، ماهور ساخته مجید نیامراد، طراح صحنه و لباس باسابقه سینمای ایران است؛ فیلمی که سال ۹۶ به تهیه‌کنندگی اصغر پورهاجریان ساخته شد و جزو فیلم‌هایی است که سال‌ها در نوبت نمایش عمومی مانده است.
در فیلم ماهور که بخش‌هایی از آن در کشور اوکراین فیلمبرداری شده بازیگرانی چون همایون ارشادی، گوهر خیراندیش، لاله اسکندری، روزبه حصاری، سوگل خلیق، مارال فرجاد، کاوه سماک‌باشی، تیرداد کیایی، روزبه‌خودسیانی، ولادلن پرتنیکو، اولگ کشانووسکی، گنادی پودگورنی، سوتلانا سوپیلنیاک و ایرینا سوتولنکو و در این فیلم سینمایی ایفای نقش کرده‌اند.
«بچه‌های توفان» ساخته صادق صادق دقیقی هم یکی دیگر از فیلم‌هایی است که سال‌ها از تولیدش می‌گذرد ولی هنوز امکان اکران عمومی نیافته است. بچه‌های توفان با نام قبلی «چهل کچل» در سال ۹۵ ساخته شد؛ فیلمی که مشکلات حقوقی ناشی از شکایت یک فیلمنامه‌نویس، موانعی برای حضورش در جشنواره‌ها هم ایجاد کرد.
این فیلم با شکایت یکی از فیلمنامه نویسان مبنی بر شباهت داستان فیلم به فیلمنامه‌هایش تا مدت‌ها اکران نشد و فرصت حضور در جشنواره‌های خارجی را هم از دست داد. در نهایت مطابق با اعلام خانه سینما در ارتباط با داستان فیلم مقرر شد مبلغ ۳۰میلیون تومان به فردی که مدعی شباهت فیلمنامه‌اش با قصه «چهل کچل» شده داده شود تا قضیه تمام شود.
این در حالی است که صادق دقیقی معتقد است قصه فیلمش برگرفته از یک باور محلی و برداشت از یک داستان کهن است که هر شخصی می‌تواند سراغ آن قصه برود و از آن استفاده کند. در کارنامه این کارگردان فیلم‌های «بزرگ مرد کوچک» (۱۳۹۰)، «تا آمدن احمد» (۱۳۹۳) و «مرده خور» (۱۳۹۸) به چشم می‌خورد.
بچه‌های توفان یکی از فیلم‌های حاضر در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر بود. در این فیلم که توسط پروانه مرزبان تهیه شده بازیگرانی همچون پژمان بازغی، رضا ناجی، مریم بوبانی، سوگل طهماسبی، ونوس حسن‌کانلی، پرهام دلدار و... ایفای نقش کرده‌اند.
مکث
چهارسو مقر اصلی هنر و تجربه
یکی از انتقادهایی که معمولا فیلمسازان نسبت به عملکرد گروه هنر و تجربه وارد می‌کنند شیوه اکران فیلم‌هاست. اینکه برای فیلم‌های هنر و تجربه سینمایی وجود ندارد که به‌صورت متمرکز و نه در سانس‌های پراکنده به نمایش آثار حاضر در این گروه بپردازد.
به‌نظر می‌رسد برای دور تازه فعالیت‌های هنر و تجربه، این مسئله مورد توجه مدیران مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی قرار گرفته است. اختصاص پردیس چهارسو به فیلم‌های هنر و تجربه‌احتمالا رضایت فیلمسازان و علاقه‌مندان سینما را به همراه خواهد داشت.
پردیس چارسو، مقر اصلی نمایش‌های هنر و تجربه خواهد بود و سینماهایی در مشهد، سنندج، اصفهان، شیراز و... به ناوگان نمایشی هنر و تجربه پیوند خواهند خورد. با توجه به همکاری مرکز گسترش با یکی از پلتفرم‌ها برای نمایش آثار مستند مرکز، گویا قرار است بخشی از برنامه نمایشی هنر و تجربه در این پلتفرم ادامه یابد و همه‌چیز به اکران فیزیکی ختم نشود.
در ماه‌های اخیر تعطیلی هنر و تجربه، موج انتقادها را به سمت سازمان سینمایی و مرکز گسترش روانه کرده است. مرکز چند هفته‌ای است تلاش کرده با از سرگیری نمایش مستندها در اکران حقیقت، فضا را مدیریت کند. باید دید نمایش فیلم‌های هنر و تجربه می‌تواند منتقدان را راضی کند؟
