وارد پنجمین ماه از سال ۱۴۰۱ شدیم ولی هنوز خبری از فراخوان چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیست؛ جشنواره‌ای که بهمن هر سال برگزار می‌شود.

چارسو پرس: زمان در عرصه مدیریت تئاتر ایران معنا و مفهومی خاص و ویژه دارد. به همین خاطر اکثر برنامه‌ریزی‌ها در مدیریت تئاتر ایران همچون مسابقات فوتبال در دقیقه ۹۰ انجام می‌شود زیرا نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت نیست؛ که البته اگر بتوان آن‌ها را برنامه‌ریزی دانست.

گویا مدیریت تئاتر ایران در برنامه‌ریزی به فرمولی ویژه و خاص دست پیدا کرده که بر اساس آن در فرصتی کوتاه می‌توان برنامه‌ریزی کرد و آن را انجام داد؛ این فرمول می‌تواند برای سایر کشورهای صاحب تئاتر راهگشا باشد.

در تقویم تئاتر ایران چندین رویداد تئاتری وجود دارد که برگزاری آن‌ها در صدر شعارهای مدیران تئاتری قرار دارد زیرا بهترین راه برای ارائه بیلان کاری به لحاظ آماری و همچنین ایراد سخنانی در مدح و تأثیرگذاری تئاتر است ولی افسوس که هیچ برنامه‌ای برای همین رویدادها وجود ندارد.

از هر کدام از مدیران و دست‌اندرکاران تئاتر بپرسید از جشنواره تئاتر فجر به عنوان مهمترین رویداد تئاتر ایران نام می‌برند اما این مهمترین رویداد نیز فقط در سخن و ارائه آمار دارای اهمیت است نه در عمل و برنامه‌ریزی.

جشنواره‌ای که در بهمن هر سال برگزار می‌شود، نیازمند زمانی کافی برای برنامه‌ریزی و تدارک در بخش‌های مختلف اجرایی برای برگزاری است اما در تئاتر ایران این زمان کافی نهایتاً ۵ تا ۶ ماه و حتی کمتر در نظر گرفته می‌شود. به همین خاطر در اکثر دوره‌ها سطح کیفی برگزاری جشنواره در خور شأن تئاتر ایران و نام مهمترین رویداد تئاتری ایران نیست.

زمانی مدیریت تئاتر ایران بر این باور بود که با پایان برگزاری جشنواره تئاتر فجر بلافاصله باید دبیر دوره آینده معرفی شود؛ یا دبیر دوره قبل ابقا یا دبیری جدید معرفی شود تا در فرصتی نهایتاً ۱۰ ماهه برنامه‌ریزی دوره جدید را انجام دهد.

اما در اکثر موارد نه تنها در پایان جشنواره بلکه چند ماه پس از آن دبیر دوره جدید جشنواره تئاتر فجر انتخاب و معرفی شده است.

دوره جدید مدیریت تئاتر نیز از این امر مستثنی نیست و با تغییر مدیرکل هنرهای نمایشی در آخرین روزهای سال ۱۴۰۰، این بهانه دست داد تا انتخاب دبیر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز با چند ماه تأخیر نسبت به پایان جشنواره چهلم انجام شود.

در تاریخ ۱۶ خرداد سال جاری، کوروش زارعی به عنوان دبیر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر انتخاب و معرفی شد.

۵۰ روز از انتصاب دبیر جشنواره چهل و یکم تئاتر فجر گذشته و وارد ماه پنجم از سال ۱۴۰۱ شده‌ایم و هنرمندان و فعالان تئاتر ایران باید همچنان منتظر بمانند تا مشخص شود این دوره از جشنواره با چه سلیقه و ترکیبی برگزار خواهد شد.

هنوز خبری از فراخوان جشنواره چهل و یکم نیست و هنرمندان عرصه تئاتر نمی‌دانند در این دوره از جشنواره با چه شکل و شمایلی از تصمیم‌گیری و سیاستگذاری مواجه می‌شوند. هنوز مشخص نیست که قرار است چه بخش‌هایی در جشنواره باشند و چه بخش‌هایی از جشنواره حذف شده‌اند و هنرمندان با چه شرایطی می‌توانند متقاضی حضور در دوره چهل و یکم جشنواره تئاتر فجر باشند.

گویا تفکر مدیریت تئاتر ایران مبنی بر تمرین نکردن گروه‌های تئاتری پیش از دریافت مجوز، به دبیرخانه چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر نیز سرایت کرده و گروه‌های تئاتری قادر هستند در مدت زمانی کوتاه خود را برای مرحله بازبینی جشنواره آماده و سپس راهی جشنواره شوند، بخش بین‌الملل جشنواره و گروه‌های خارجی هم که هیچ.

مشخص نیست چرا در تئاتر ایران مدیران مدام به فکر اختراع چرخ هستند و هیچ ثباتی در روند مدیریت و بخش‌های مختلف آن وجود ندارد که بحث مدیریت جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز از این امر مستثنی نیست.


منبع: خبرگزاری مهر
نویسنده: فریبرز دارایی