ماجرای رقابت جالب مدیران تا شکستن صندلی‌های سینماهای مشهد توسط مردم در دهه

چارسو پرس: رضا گلچین به مناسبت روز ملی سینما درباره فعالیت خود در سینماهای مشهد اظهار کرد: برادر بزرگترم در سال ۱۳۵۰ آپاراتچی سینما آسیا بود و من به وسیله او وارد این کار شدم و تا سال ۱۳۸۰ به عنوان آپاراتچی در سینماهای مختلف مشهد فعالیت کردم. در این ۳۰ سال تقریبا در تمام سینماهای مشهد کار کردم اما شروع فعالیتم در سینما آسیا رقم خورد و پس از به سینما سانترال و آریا رفتم. دلیل اینکه پیش از انقلاب در این سه سینما مشغول بودم نیز این بود که صاحبان‌ آن‌ها ۲ برادر بودند و به صورت چرخشی محل کار ما را در سینماها تغییر می‌دادند اما در سال ۱۳۵۹ که سینماها توسط بنیاد مستضعفان تصرف شد، فعالیت در سینماهای مختلف مشهد از متروپل، کریستال، سعدی، هویزه و شهر فرنگ یا همان آفریقا را تجربه کردم.  

وی با اشاره به سینماهای فعال مشهد در دهه ۵۰ افزود: در آن روزها ۱۲ سینما از جمله سینماهای سانترال، فردوسی، ایران، هما، آسیا، کریستال، متروپل، سعدی، مولن‌روژ، آریا، شهر فرنگ و دیاموند فعالیت می‌کردند که ۹ مورد از آن‌ها در خیابان ارگ و سه سینمای دیگر در خیابان پاسداران، چهارراه دکترا و میدان تقی‌آباد قرار داشت. آن‌ها در مجموع ۹۵۰۰ صندلی داشت و هر کدام از آن‌ها روزی هفت سانس فیلم اکران می‌کردند. در دهه ۵۰ ظرفیت سینماها همیشه تکمیل بود و حتی برای نشستن بر صندلی سینما و تماشای فیلم نزاع صورت می‌گرفت. در آن شرایط برخی ما را که در سینما کار می‌کردیم، واسطه قرار می‌دادند تا جا برایشان نگه‌ داریم یا کمک کنیم تا بتوانند بر یک صندلی بنشینند.  

بلیت‌های ۸ تا ۲۰ ریالی سینما 

این آپاراتچی قدیمی سینماهای مشهد با بیان اینکه علت تکمیل ظرفیت سینماها در آن روزگار تنوع فیلم‌ها بود، تصریح کرد: آن زمان هر سینما فیلم‌های مخصوص خود که ساخته کشورهای مختلف از جمله ایران، ترکیه، هند، آمریکا، ایتالیا و حتی روسیه بود را نشان می‌داد و طبق قرارداد با استودیوهای مختلف هر استودیو فیلم‌های خود را برای یک سالن سینما می‌فرستاد. همچنین قیمت بلیت‌های سینما در آن روزها بسیار ارزان بود. ‌ ارزان‌ترین بلیت سینما در آن دوران را سینمای ایران که اکنون به پاساژ جنت تبدیل شده، به قیمت هشت ریال ارائه می‌داد و بلیت‌های دیگر سینماها به ۱۰، ۱۵ و ۲۰ ریال بر حسب جایگاه اختصاص داده می‌شد.  

گلچین با بیان اینکه سه مدل صندلی در سینماها وجود داشت، خاطرنشان کرد: سه ردیف با صندلی چوبی در ردیف‌های نخست سالن‌های سینما مستقر بود که آن‌ها ۱۰ ریال فروخته می‌شد. پشت آن میله‌ای آهنی وجود داشت که صندلی‌ها را تفکیک می‌کرد و صندلی‌های بهتر سینما که در انتهای سالن وجود داشت، به قیمت ۲۰ ریال فروخته می‌شد. بلیت‌های بالکن سینما نیز چون متوسط بود، ۱۵ ریال فروخته می‌شد.  

وی ادامه داد: سینماهای آریا، شهر فرهنگ و دیاموند که به سینماهای بالا معروف بود، سینماهای درجه یک قدیم بود که صندلی چوبی نداشت، از مبلمان برای بالکن آن استفاده شده بود و دستگاه‌های آپارات و تهویه آن مدرن‌تر بود. قیمت بلیت‌های آن‌ها نیز بر این اساس متفاوت بود، به صورتی که وقتی باقی سینماها با قیمت‌های بین ۱۰ تا ۲۰ ریال بلیت‌های خود را می‌فروختند، بلیت‌ تمام صندلی‌های این سه سینما به قیمت واحد ۴۰ ریال فروخته می‌شد.  

ژانر فیلم هر سینما متفاوت بود 

این آپاراتچی قدیمی سینماهای مشهد با اشاره به اینکه هر سینما در مشهد فیلم‌های مختص خود را اکران می‌کرد، بیان کرد: سینماهای خیابان ارگ همیشه فیلم‌های هندی، چینی، تایوانی و...‌ و سه سینمای مدرن فیلم‌های اروپایی پخش می‌کردند. بنابراین مخاطب بر اساس ذائقه خود برای تماشای نوع و ژانر فیلم و هزینه مد نظر انتخاب می‌کرد که به سمت چه سینمایی برود. ‌ رقابت سینماها نیز در آن زمان برای اکران فیلم‌ها جالب بود و گاهی موجب بروز اتفاقات خنده‌دار می‌شد. فیلم‌ها معمولا ساعت ۱۲ بامداد تغییر می‌کرد و مدیران سینما به کارکنان سینما می‌گفتند که به کسی نگویید قرار است چه فیلمی به سینما بیاید و مخفی‌کاری می‌کردند. ‌
 
گلچین با بیان خاطره‌ای از رقابت جالب یک مدیر قدیمی سینما برای اکران فیلم گفت: یک روز که مشغول کار بودیم، مدیر سینمای ما با عجله رسید و گفت که بشکه فیلم را که نگاتیوها در آن قرار داشت را هرچه سریع‌تر از خودرو پایین بیاوریم و بر یک پارچه بنویسیم که فردا نخستین فیلم کاراته تحت عنوان مرد فولادی در مشهد اکران می‌شود. بر این اساس مردم از ساعت هشت صبح فردای آن روز مقابل سینما صف کشیده بودند تا ببینید فیلم کاراته چیست. در آن میان که من متوجه استرس و عجله مدیر سینما برای اکران این فیلم بودم دلیل را از او جویا شدم که گفت دو فیلم کاراته به ایران آمده که یکی از آن‌ها را او و دیگری را یک سینمای دیگر مشهد برای اکران گرفته و او به انباردار استودیو در تهران پول داده‌ تا فیلم آن سینما را یک روز دیرتر از ما تحویلشان دهد تا در تاریخ نخستین سینمایی که در مشهد فیلم کاراته پخش کرده، سینمای ما باشد.  

وقتی آپاراتچی پرده‌های فیلم را اشتباه می‌بست 

وی خاطرنشان کرد: ما که در آپارات سینما فعالیت داشتیم باید کپی فیلم‌ها را آماده می‌کردیم که برای اکران مشکلی نداشته باشد. گاهی فیلم را شب به آپاراتچی تحویل می‌دادند که برای فردا آماده کند و آپاراتچی که خوابش می‌آمد، شماره‌های پرده فیلم را جابجا نصب می‌کرد و مردم وقتی فیلم را تماشا می‌کردند متوجه غیرمنطقی بودن روال داستان می‌شدند. به عنوان مثال وقتی فیلم محمد رسول الله(ص) مصطفی عقاد در سال ۱۳۵۸ در سه سینمای مشهد اکران شد، خبر آمد که در یکی از سینما مردم اعتراض کرده و صندلی‌های سینما را شکسته‌اند. علت را که جویا شدیم گفتند آپاراتچی فیلم را اشتباه بسته و ابتدای فیلم حمزه در فیلم حضور داشته، اواسط فیلم کشته شده اما در ادامه داستان مجدد دیده شده است.  

این آپاراتچی قدیمی سینماهای مشهد اضافه کرد: مردم مشهد در آن روزها استقبال عجیبی از فیلم محمد رسول‌الله(ص) کردند. به این صورت که در سه سینما و هر سینما در هفت سانس با ظرفیت ۲۰۰۰ صندلی این فیلم را اکران می‌کرد اما باز هم جوابگوی مخاطبان نبودیم و مجبور می‌شدیم که نیروی انتظامی را برای ایجاد نظم و امنیت به سینما فرا بخوانیم.  

گلچین با اشاره به اینکه اکثر اوقات زندگی خود را در سینماها گذرانده بیان کرد؛ من تنها کسی بودم که از میان کسانی که در سالن‌های سینما کار می‌کرد، به فیلمسازی هم مشغول بودم و در انجمن سینمای جوانان که در آن زمان سینمای آزاد نام داشت، فیلم هشت میلیمتری تولید می‌کردم و پس از ساعت کاری سینما فیلم‌های خود را بر پرده سینما تماشا می‌کردم. بر این اساس من گاهی به خود می‌آمدم و متوجه می‌شدم که ۲۴ ساعت در روز را در سینما هستم. می‌توان گفت که عمر خود را در سینماهای مشهد گذرانده‌ام.  

///.