چارسو پرس: بیستمین جشنواره بین‌المللی هنرهای اجرایی «هایفست» ارمنستان با شرکت ۸ گروه نمایشی از ایران از ۸ تا ۱۶ مهر ماه سال جاری در کشور ارمنستان برگزار شد از این‌رو به این بهانه گفتگویی با آلبرت بیگ‌جانی دبیر بخش ایران بیستمین جشنواره بین‌المللی هنرهای اجرایی «هایفست» و مدیر روابط بین‌الملل گروه تئاتر عروسکی «دیماک» ترتیب دادیم تا درباره کم و کیف این رویداد و همچنین، حضورهای جهانی نمایش‌های ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر اطلاعات کسب کنیم.
آلبرت بیگ‌جانی دبیر بخش ایران بیستمین جشنواره بین‌المللی هنرهای اجرایی «هایفست» در توضیح جایگاه جشنواره بین‌المللی هنرهای اجرایی «هایفست» ارمنستان در سطح اروپا عنوان کرد: طبق رتبه‌بندی جهانی، «هایفست» در میان کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق که از جایگاه بالایی در تئاتر برخوردار هستند، پس از جشنواره تئاتر ماسک طلایی مسکو مهمترین جشنواره تئاتری این منطقه به شمار می‌رود. آخرین دوره رویداد که قبل از کرونا برگزار شد، جزو ۱۶ جشنواره تئاتری برگزیده اروپا شناخته شد از میان ۱۶۰ جشنواره تئاتری که در سطح اروپا برگزار می‌شود. همچنین، در این منطقه، تنها دارنده استاندارد EFFE جشنواره «هایفست» ارمنستان است.
این کارگردان تئاتر حضور گروه‌های نمایشی ایرانی در جشنواره‌های تئاتری جهانی را اینگونه توصیف کرد: گروه‌های نمایشی ایرانی توانایی و استعداد مثال‌زدنی دارند. متاسفانه، مراودات خوبی نمی‌توانند با رویدادها داشته باشند یا به طور کل، توانایی انجام چنین مراوداتی را ندارند که باعث می‌شود نمایش‌های آن‌ها دیالوگ‌محور با موضوعات بومی باشد؛ اتفاقی که سبب می‌شود آن‌ها نتوانند در جشنواره‌های تئاتری موفقیتی کسب کنند با وجود اینکه هنرمندان بااستعدادی هستند. چون نمایش‌های ایرانی در زمینه تئاتر فیزیکال و برخی دیگر از شیوه‌های تئاتری در مقابل رقیبان قدرت عرض‌اندام آنچنانی ندارند. تنوع جشنواره‌ها طوری هست که باید در همه نوع شیوه‌های اجرایی نمایش در ایران ساخته شود که چنین اتفاقی نمی‌افتد. علی‌رغم همه آنچه که گفته شد، گروه‌های نمایشی ایرانی همه‌جا شناخته شده هستند و جایگاه خودشان را در میان گروه‌های تئاتری دیگر کشورها پیدا کرده‌اند. به طور مثال در جشنواره «هایفست» ارمنستان برخی تماشاگران فقط برای تماشای آثار ایرانی در رویداد حاضر می‌شوند.
او راجع به حضور گروه‌های نمایشی ایرانی در جشنواره «هایفست» از شرکت بیش از ۱۳۰ نمایش از ایران در این رویداد در ۱۵ سال گذشته خبر داد و گفت: بیش از ۱۳۰ نمایش از ایران در ۱۵ سال گذشته جشنواره «هایفست» شرکت داشته‌اند که بیش از ۵۰ نمایش راه‌یافته را آثاری از گروه‌های نمایشی شهرستانی در ایران تشکیل می‌دادند، بنابراین تهرانی یا شهرستانی بودن گروه‌های نمایشی تاثیری در انتخاب آثار نداشته بلکه مهم کیفیت بوده است.
موسس گروه تئاتر عروسکی «دیماک» متغیرهای انتخاب آثار در جشنواره‌های بین‌المللی را بدین صورت شرح داد: در انتخاب آثار، کیفیت حرف اول را می‌زند هرچند تنها گزینه نیست. هر جشنواره‌ای سیاست‌های خاص خودش را دارد که شامل سیاست‌های ژئوپلیتیک، مالی و غیره می‌شود و از دیگر متغیرها در انتخاب آثار هستند. ممکن است یک اثر با وجود بهتر بودن به علت اینکه تعداد اعضای گروه نمایشی آن‌ها زیاد است، نتواند در یک رویداد شرکت کند و دیگر احتمالاتی که وجود دارد و بنابر شرایط، هر جشنواره نسبت به آن‌ها تصمیم به انتخاب می‌گیرد.
وی در توصیف اینکه تئاتر ایران از لحاظ شیوه اجرایی در سطح جهان با چه عنوانی شناخته می‌شود، بیان کرد: تئاتر ایران در سطح دنیا با شیوه اجرایی تئاتر مدرن شناخته شده است. تئاتر مدرن ایران از لحاظ شیوه اجرایی کیفیت عالی ندارد هرچند متنوع هستند و بازیگران می‌توانند محدودیت‌های نمایشنامه را از میان بردارند که از نقاط قوت تئاتر ایران به حساب می‌آید. موضوعی که باعث ترغیب تماشاگران به تماشای نمایش‌های ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی می‌شود.
این هنرمند تئاتری وضعیت تئاتر کشور را اینگونه ارزیابی کرد: ایران از نظر اقتصادی دوران گذار را طی می‌کند و تئاتر نیز از این قضیه مستثنی نیست. تئاتر باید در دوران گذار سیاست‌هایی را در پیش بگیرد که همچنان بتواند سر پا بماند. تئاتر ایران در حال حاضر از سطحی‌نگری رنج می‌برد و با ساخت آثار مخاطب‌پسند روی آورده است که با توجه به شرایط، طبیعی و اشکالی به آن وارد نیست. دلیل این وضعیت حمایت نشدن تئاتر از سوی دولت است که دارد منجر به از دست دادن امکان ساخت و اجرا رفتن نمایش‌های عمیق و بامحتوا می‌شود. با این وجود، تئاتر همچنان دارد در مسیر پیشرفت از لحاظ شیوه اجرایی قدم برمی‌دارد.
آلبرت بیگ‌جانی در سخنان پایانی پیشنهادی به گروه‌های نمایشی ارائه کرد: من به گروه‌های نمایشی که تمایل دارند در جشنواره‌های بین‌المللی شرکت کنند، پیشنهاد می‌دهم که از زمان انتخاب نمایشنامه و بازیگران، برای این موضوع برنامه‌ریزی داشته باشند.
منبع: خبرگزاری صبا
