چارسو پرس: به نقل از روابط عمومی انجمن شرکت‌های نمایش ویدئوی برخط، دومین همایش صنفی این انجمن چهارم بهمن ماه در خانه هنرمندان برگزار شد. در جریان این نشست ضمن ارائه توضیحاتی از سوی محمدمهدی عسگرپور (دبیر انجمن) در مورد اقدامات صورت گرفته در این نهاد صنفی، اعضای حاضر در جلسه مشکلات و دردسرهایی را که در ماه‌های اخیر با آن‌ها مواجه بوده‌اند مطرح کردند.
گزارش فعالیت‌ها و نظرسنجی از اعضای انجمن
دبیر انجمن در ابتدای سخنان خود با اشاره به اقداماتی که در انجمن بعد از نخستین همایش در اردیبهشت ماه صورت گرفته است، به یک نظرسنجی اشاره کرد که از اعضای انجمن صورت گرفته و در آن از اعضا خواسته شده تا با پاسخ به چهار سئوال، بیان کنند اتفاقات اجتماعی اخیر چه تاثیری برکسب و کار آنان گذاشته است.
او گفت: «براساس ارزیابی صورت گرفته از جزئیات پاسخ‌ها، ۳۰ درصد نتیجه شرایط را برای کار پلتفرم‌ها «کاملا منفی»، ۲۰ درصد «نسبتا منفی»، ۱۰ درصد «اندکی منفی»، ۲۰ درصد «نسبتا مثبت»، ۱۰ درصد «مطلق منفی» و ۱۰ درصد «مطلق مثبت» دانستند. مجموع پاسخ‌ها نشان داد ۳۰ درصد پاسخ‌دهندگان نگاهی نسبتا یا کاملاً مثبت به وضعیت فعلی دارند. نکته استنباط شده از پاسخ‌ها این است که به وضوح شرکت‌هایی که با پخش یا اکران آنلاین محتواها کار داشته‌اند در پیش‌برد کار خود به مشکل جدی بَر خورده‌اند. براساس جواب مدیران اختلال و ایجاد اشکال در اینترنت مهمترین مشکل موجود است و از سوی دیگر آنچه به عنوان نکته مثبت گمانه زده می‌شود، گرایش بیشتر مخاطبان به پیام‌رسان‌ها و یا وی‌اودی‌های داخلی است.»
او تنظیم پیش‌نویس قانون انتظام‌بخشی نمایش ویدئویی برخط یکی از اتفاقات مهم و کاربردی در انجمن دانست که می‌تواند در ادامه به عنوان مرجعی برای تنظیم قوانین در این حوزه مورد استفاده قرار گیرد و یادآور شد که این موضوع در جلسات مختلف مطرح شده است. او گفت: «در این مدت جلساتی که با حوزه‌های حاکمیتی داشتیم کم نبوده و وقتی که آنان از ما دعوت می‌کنند، بحث در مورد کلیت صنعت وی‌اودی‌ها صورت می‌گیرد.»
دبیر انجمن یادآور شد که در این مدت تعداد جلسات هیئت مدیره بیشتر از آنچه بوده که در اساسنامه آمده و از برگزاری مرتب این جلسات خبر داد.
یکی دیگر از موضوعات مطرح شده در جلسه بحث پیوستن انجمن به خانه سینما و اتاق بازرگانی بود که به گفته عسگرپور؛ هر دوی این موارد در دست پیگیری است و رضایت نسبی جلب شده است.
ساترا و نسبت آن با سایر بخش‌های جامعه
یکی از موضوعات مطرح شده در جلسه، بحث ساترا و نقش آن در نظارت بر فعالیت اعضای انجمن بود. عسگرپور در مورد شیوه عملکرد این نهاد گفت: «ساترا منتزع از سایر بخش‌های جامعه نیست. مثلا در ماه‌های اخیر دیده‌ایم که وقتی فردی را ممنوع‌الخروج می‌کنند از قبل به او در سایت یا جایی اعلام نمی‌کنند، اما بعد از زدن مُهر خروج روی پاسپورت فرد مطلع می‌شود که ممنوع‌الخروج است و به دادگاه انقلاب ارجاع می‌دهند. در ادامه همان فرد وقتی به دادگاه انقلاب می‌رود می‌گویند پرونده ندارید و این‌ها در هیچ جایی هم ثبت نمی‌شود. بنابراین می‌بینیم که با چه شکل از سازوکار مواجه هستیم که بیشتر موجب سرگردانی افراد می‌شود.»
او ادامه داد:«ساترا همانند تلویزیون است و این یک ساختار است که هرکسی در آن قرار بگیرد همین مدیر و آدم می‌شود و فرقی نمی‌کند مشخصا چه فردی با چه دانش و سابقه‌ای این مسئولیت را عهده‌دار شده باشد. نکته مثبت این است که عُقلایی وجود دارند که بر این باورند فعالیت پلتفرم‌ها کارکردهایی مجموعا مثبت دارد و همین‌ها به یاری صنعت می‌آیند. ما باید در هر بخشی سراغ این‌ها برویم.»
علی سرتیپی: مشکلات در ماه‌های اخیر بسیار بوده است
علی سرتیپی مدیرعامل فیلم‌نت و رئیس هیئت مدیره انجمن درباره شرایطی که پلتفرم‌ها در ماه‌های اخیر از سر گذرانده‌اند گفت: «در چند وقت اخیر مشکلات بسیار بود. با توجه به مشکلاتی که بر سر اینترنت آمده، دردسرها بیشتر شده است. در عین حال برای کاهش مشکلات جهت عرضه و تولید محتوا، همه تلاش می‌کنیم به سمت آیین‌نامه ویژه خود پلتفرم‌ها برویم. ما هم سعی می‌کنیم صنف را نگه داریم و هم بتوانیم آیین‌نامه‌ای درست کنیم که براساس آن حرکت کنیم.»
او ادامه داد: «ما برای ساخت کارهای ایرانی به شدت مشکل داریم و نمی‌دانیم کاری که امروز می‌سازیم فردا امکان نمایش دارد یا نه. آنقدر حساسیت روی بازیگران به وجود آمده است که اصلا معلوم نیست در آینده چه شود. هرچه جلوتر می‌رویم می‌بینیم که چقدر بی‌قانون هستیم و بهتر است بتوانیم تنظیم آیین‌نامه را پیش ببریم. در مورد کار ما آنقدر آرا و نظر وجود دارد که این ما را گیج کرده است.»
شکوری: چارچوب ضوابط تولید مشخص باشد
محمدجواد شکوری مقدم، مدیرعامل پلتفرم فیلیمو و عضو هیئت مدیره با اشاره به اینکه شرکت‌ها و پلتفرم‌های مختلف هر یک در مواجهه با ساترا تجربه‌های متفاوت داشته‌اند که مطرح کردن این تجربیات و به اشتراک گذاشتن آن می‌تواند برای سایرین مفید باشد، گفت: «این یک واقعیت است که باید چارچوب ضوابط تولید برای تمامی پلتفرم‌ها مشخص باشد تا فعالان این عرصه بتوانند براساس این ضوابط مشخص کار خود را پیش ببرند.»
او همچنین با اشاره به قانون انتظام‌بخشی که به عنوان متنی پیشنهادی در انجمن تنظیم شده است، گفت: «آنچه که در قانون انتظام‌بخشی ارائه شد این است که جایگاه ساترا نباید این‌گونه که فعلا دیده می‌شود مطلق باشد، مشابه چیزی که در صداوسیما دیده می‌شود. همچنین این نهاد باید بتواند شرایط تولید را بهتر فراهم کند. در مورد ساترا ما این مرحله را هم شاهد بودیم که می‌خواستند پست‌های اینستاگرامی ما را هم چک کنند، واقعیت چنین است که به نظر می‌رسد عقب رفتن در مقابل چنین بخش‌هایی فقط منجر به پیش‌روی آن‌ها می‌شود و شاید بهتر است کار درست صورت بگیرد و مقاومت شود.»
صراف: تولید محتوا در نبود قانون و پشتیبانی‌ها، به مشکل برخورده است
محمد صراف، مدیرعامل پلتفرم دوربین و خزانه‌دار هیئت مدیره در ادامه سخنان سرتیپی گفت: «یکی از معضلات این صنعت نبود آیین‌نامه مشخص است و همین موجب می‌شود نقش ساترا سخت‌گیرانه‌تر شود. با اینکه در دنیا می‌بینیم بودجه تولید محتوا رو به افزایش است و هر سال حوزه تولید بودجه بیشتری جذب می‌کند، اما ما در زمینه تولید محتوا، بدون آیین‌نامه و قانون و پشتیبانی ساترا به مشکل برخورده‌ایم. وقتی ساترا گلوگاه را فشرده است و جایی حامی نیست، شرکت‌ها مجبورند به هر حال راه خود را بروند و نهادهادی دیگر که جایگاهی در این حوزه ندارند جلو بیایند و دخالت کنند. رهبری شعار «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» را مطرح کرده‌اند و حالا می‌بینیم که بسیاری نهادها مانع ایجاد می‌کنند. امیدواریم مجموعه ساترا دست حمایتی را پیش بیاورد.»
او با اشاره به نوع مواجهه مدیریت ساترا با موضوع تولید محتوا گفت: «وقتی ساترا قانون مدون ندارد، هیچ مدیری در ساترا نمی‌تواند امضا کند. همچنین نبود آیین‌نامه موجب می‌شود آن کسی که طرح را بازبینی می‌کند براساس سلیقه خود نظر دهد و موضوع گاه شخصی می‌شود. اگر آن‌ها براساس قانون کارشان را می‌کردند در برخی موارد که شاهد بوده‌ایم نیاز به خبرسازی و به خط کردن رسانه‌ها نبود.»
نعناکار: بهتر است موضع فعالان وی‌اودی نسبت به نهادهای ناظر یکی باشد
محمدجعفر نعناکار مدیرعامل پلتفرم آیو و نایب رئیس هیئت مدیره در مورد تعامل هیئت مدیره با نهادهای مرتبط گفت: «من به نمایندگی از انجمن با نمایندگان مجلس که ارتباط با حوزه کار ما دارند در تماس هستم و در جریان این تماس‌ها مطرح کرده‌ام که وی‌اودی‌ها و آی‌پی‌تی‌وی‌ها اقتصاد دیجیال‌اند. بحث حقوقی مربوط به پلتفرم‌ها که می‌تواند در انجمن بررسی شود، بحث جدی است. بهتر است موضع ما و اعضای انجمن نسبت به نهادها از جمله ساترا یکی باشد، وجود یک خط مشی که منجر می‌شود همگی برای پاسخگویی موضعی یکسان داشته باشیم مهم است. تمکین گروهی و ایستادن گروهی دیگر در مقابل یک نهاد درست نیست، باید همفکری شود.»
نعناکار تاکید کرد: «آیین‌نامه‌هایی که ساترا دارد به این پیشینه مرتبط می‌شود که خود صداوسیما اساسنامه ندارد و سال‌هاست که می‌خواهند برایش اساسنامه نوشته شود، اما نوشته نشده است. نباید این نکته فراموش شود که به لحاظ حقوقی و قانونی هر آیین‌نامه‌ای که بخواهد تدوین ، سپس تصویب و در نهایت ابلاغ شود باید رفرنس قانونی داشته باشد. اگر این فرایند اتفاق نیفتد، آیین‌نامه وجهه‌ی قانونی ندارد. اگر خود ما نسبت به این حوزه مسلط باشیم و نسبت به این اعتراض کنیم قابلیت ابطال برخی آیین‌نامه‌های ناصحیح ابلاغ شده در حوزه کاری‌مان در دیوان را خواهیم داشت. »
رسول‌اف: مسئولان باید در مورد قطعی اینترنت به دلیل کنکور پاسخگو باشند
سعید رسول‌اف مدیرعامل چارخونه و عضو هیئت مدیره با اشاره به تجربه‌ای که در زمینه عرضه بازی‌ها داشته‌اند، گفت: «در زمینه اپ‌استور تجربه‌ای داشتیم که به ما گفته می‌شد فلان بازی را برداریم. ما را صدا می‌کردند و می‌گفتند کافه‌بازار گفته تا فردا برمی‌دارند و ما هم پیرو این گفته، بازی را حذف می‌کردیم، اما از جایی خود ما شرکت‌ها شروع به صحبت کردیم و متوجه شدیم وسط کشیدن پای شرکت‌های دیگر فقط شیوه‌ای است که آنان برای قانع کردن ما پیش گرفته‌اند. این تجربه را اشاره کردم تا بگویم بد نیست اعضا، هیئت مدیره و انجمن را در جریان وضعیت‌های مشابه قرار دهند تا جلوی چنین بازی‌هایی گرفته شود.»
این عضو هیئت مدیره با اشاره به قطعی اینترنت به دلیل برگزاری کنکور گفت: «در دو سه هفته اخیر فرصت نشد واکنش نشان دهیم، اما موضوع مهمی اتفاق افتاد، برای برگزاری کنکور در دو روز اینترنت قطع شد. قطعی اینترنت این همه کسب و کار را مختل کرد، باید از وزیر ارتباطات سئوال شود که چرا چینن کاری صورت گرفته است؟»
رسول‌اف همچنین با اشاره به پیگیری عضویت انجمن در اتاق بازرگانی گفت: «ما به دنبال این هستیم که در اتاق بازرگانی عضویت انجمن را داشته باشیم و حلقه‌های مکمل را می‌توانیم آنجا بیابیم.»
نوروزی: در مقطعی قرار بود خود پلتفرم مسئول محتوای عرضه شده باشد
سعید نوروزی بازرس انجمن در مورد نقشی که خود صاحبان پلتفرم‌ها در پذیرش مسئولیت محتوای عرضه شده می‌توانند برعهده بگیرند، گفت: «در دوره‌ای ما خودمان قرار بود به عنوان مدیرمسئول نقش داشته باشیم و مسئولیت محتوا را بعد از انتشار برعهده بگیریم اما بعد از رفتن آقای سیاهکلی وضعیت تغییر کرد. حتی در بحث تیزر هم کار ما ممیزی می‌شود به ما ایراد گرفته‌اند.»
شهبازی: نقدینگی به سمت تولیدات سرازیر شود
سعید شهبازی از مدیران پلتفرم فیلم‌ناب با صنعت شمرده فعالیت در عرصه وی‌اودی گفت: «ما حس می‌کنیم کارمان به نوعی صنعت است و حوزه‌های اقتصادی باید درگیر کار ما شوند. بحث نقدینگی که باعث تورم می‌شود می‌تواند سمت ما هدایت شود؛ انجمن می‌تواند در این زمینه شواراهای اقتصادی و وزارت صمت را به این سو هدایت کند.»
او ادامه داد: «مشخصا می‌توان گفت که نگاه ساترا به این فضا نگاه دولتی است. به نظر می‌رسد بین ساترا و انجمن باید جلساتی گذاشته شود و تعاملات مناسبی صورت بگیرد.»
او از فرآیند شفاهی رد کردن متن‌ها به عنوان معضلی یاد کرد که پلتفرم‌ها با ساترا مواجه هستند تاکید کرد: «بحث رد کردن متن‌ها و طرح، به شکل مکتوب و نوشته شده اصلا از سوی ساترا پذیرفته نمی‌شود و آنان ترجیح می‌دهند طرح‌ها را شفاهی رد کنند.»
آذری‌پور: قراردادهای ما برای اکران متوقف شد
فرزاد آذری‌پور، مدیرعامل پلتفرم هاشور درباره ارتباطی که با ساترا پیش از این داشته‌اند، گفت: «در جلسات ساترا ساعت‌ها وقت ما گرفته می‌شد و آیین‌نامه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گرفتند که در نهایت زمان انتشار آن‌ها متوجه می‌شدیم از قبل نوشته و آماده شده بودند و حضور ما گویی فقط برای ثبت عکس بود.»
او با اشاره به وضعیتی که پلتفرم‌ها در ماه‌های اخیر داشته‌اند، گفت: «قرارداد برای اکران متوقف می‌شود. هر فعالیتی که می‌کردیم زیر ضرب بود و قراردادهای ما دچار مشکل شد و همه کسانی که در این حوزه فعالیت دارند با مشکل مواجه شده‌اند.»
تجربه‌ای از کسب مجوزِ ساترا
رامین موسوی به نمایندگی از پلتفرم آپرا مساله‌ی تداوم نداشتن اعتبار مجوزهای ساترا را مورد نقد قرارداد و گفت: «ما برای تولید اثری مجوز پروانه مالکیت را گرفتیم اما در ادامه دیتای سایت ساترا پاک شد. با وجود آنکه ما برگه‌ای داشتیم که روی آن نوشته شده بود مجوز کار ما است اما ساترا زمان فیلمبرداری ما بهانه آورد که شما اصلا مجوز ندارید. هنوز هم تکلیف اینکه نتیجه کار ما چه می‌شود؛ مشخص نیست؛ چنین برخوردهایی فقط برای ما نبوده و قطعا پلتفرم‌های دیگر را هم با مشکل مواجه کرده است.»
