چارسو پرس: در روزهای اخیر برخی برنامه های تلویزیونی دچار حاشیه هایی شدند که بسیاری از کارشناسان رسانه و مخاطبان بر این باور بودند که در صورت اجرای صحیح برنامه ها توسط مجری ها یا واکنش صحیح از سوی آنها نسبت به آنچه روی آنتن زنده مطرح شد، شاید این اتفاقات را شاهد نبودیم؛ در برنامه «پایش»، مهمان به دلیل آنچه تغییر مسیر ساختار و محتوای برنامه عنوان کرد و همچنین «مسلط نبودن مجری به موضوع»، به نشانه اعتراض آنتن زنده را بدون خداحافظی از مخاطب در وقت تنفس ترک کرد و گفته های مهمانان برنامه «هفت» و نحوه واکنش بهروز افخمی در مقام مجری کارشناس به آن، انتقاد شدید سینماگران و مخاطبان را به دنبال داشت؛ حاشیه هایی که حالا برخی را به صدا درآورده و خواهان دقت عمل و نظارت بیشتر در اجراهای برنامه های تلویزیونی شده اند و البته عده ای هم در این میان بر این باورند که این قبیل حاشیه سازی ها صرفا با هدف جلب مخاطب بیشتر و به اصطلاح، داغ کردن تنور یک برنامه یا آنتن تلویزیون و حتی معطوف شدن توجه ها به فرد مصاحبه شونده صورت گرفته است.
در گفت وگویی با امیدعلی مسعودی استاد ارتباطات موضوع را به بحث گذاشت شد و از او درباره ضرورت هدایت گری مجری در برنامه های زنده تلویزیون و تسلط بر کنترل مهمانان برنامه های آنتن زنده صحبت کرد.
مسعودی پیرو این بحث ابتدای صحبت هایش را اینگونه آغاز کرد: مصاحبه و گفت و گو یکی از تکنیک هایی است که ما خبرنگاران برای کسب اطلاعات و اخبار از آن استفاده می کنیم و شاید خیلی از اخبار مهم را از طریق همین گفت و گو ها به دست آوریم. از طرفی دیگر هم گاهی مواقع مباحثی مانند بحران های اجتماعی، مسائل اقتصادی و ... وجود دارد و نیاز است که مسئولان و کارشناسان بیایند و افکار عمومی را قانع کنند. وقتی مسوولان بخواهند کاری انجام بدهند اگر مردم همراهی نکنند، پروژه هایشان با شکست مواجه می شود؛ لذا یکی از کارهای مهم رسانه ها اقناع افکار عمومی است. مسوولان نباید در مقابل افکار عمومی بایستند بلکه باید آنها را قانع کنند که اگر این اتفاق بیفتد، با دولت و مسوولان همراهی می کنند.
مجری احترام مهمان را حفظ کند
این مدرس دانشگاه تاکید کرد: رسانه ها نقش بسیار پررنگ و موثری دارند در اینکه به مسئولان کمک کنند تا بتوانند پروژه هایشان را پیش ببرند. تلویزیون هم یکی از همین رسانه هاست که به عنوان مثال می تواند در بحث نارضایتی‌ها و انتقادهای مردمی قبل از اینکه اعتراض به اغتشاش کشیده شود، مردم و نمایندگان آنها را مقابل مسوولان بنشانند تا با هم گفت و گو کنند و مسائل را واکاوی کنند. چنین کارهایی افکار عمومی را قانع می‌کند. افکار عمومی هم گاهی مواقع خواسته‌های مادی ندارند و فقط خواسته های معنوی برایشان مهم است و در همین گفتگوهاست که خواسته‌ها برآورده می‌شوند. حالا در بخش خصوصی سازی که موضوع برنامه «پایش» بوده، سوال افکار عمومی خیلی زیاد است. اگر سوالی در این زمینه پرسیده می شود مجری باید حتماً احترام مهمان را داشته باشد. یک مجری با لحنی ملایم و دوستانه می تواند حتی سخت ترین سوالات را از مهمان بپرسد.
برخی رسانه ها فکر می کنند هرچه می گویند وحی مطلق است
این استاد ارتباطات سپس بر ضرورت حفظ حریم مصاحبه شونده تاکید کرد و گفت: آنچه در یک گفت و گو مهم است این است که ما در مصاحبه هایمان نباید وارد حوزه خصوصی فردی شویم. بالاخره مصاحبه‌شونده حقوق و حریمی دارد که باید رعایت شود اما من متاسفانه در برخی از همکارانمان در مطبوعات، رسانه ها و حتی خبرگزاری ها می بینم به گونه‌ای عمل می‌کنند که انگار رسانه شان هر آنچه که می گوید وحی مطلق است و این درست نیست. ما به این شکل نمی توانیم افکار عمومی را قانع کنیم. اگر هم می‌خواهیم حکمی را صادر کنیم باید زمینه هایش را برای افکار عمومی آماده و بسترسازی کنیم.
دکتر امیدعلی مسعودی
ورود به صداوسیما و رد شدن از دروازه های سخت
امیدعلی مسعودی در عین حال تصریح کرد: نقش مجری در بروز اتفاقاتی مثل قهر کردن مهمان روی آنتن زنده خیلی مهم است. از طرفی هم برخی حواشی دیگر نیز وجود دارد که آن هم مهم است. این موضوع هم ناگفته نماند که به عنوان مثال وقتی می خواهید وارد صداوسیما شوید باید مراحل سختی را پشت سر بگذارید، دروازه های مختلفی را رد کنید تا به مقصد برسید که این خودش خسته کننده است و در هیچ کشور اسلامی دیگری اینطور نیست. فرق صداوسیمای ما با جاهای دیگر این است که شما باید مجانی بروید و صحبت کنید. کسانی که به صداوسیمای ما می آیند مهمان های واقعی صداوسیما هستند و به نظرم قابل تکریم اند.
او ادامه داد: من خودم بارها با عشق و علاقه به سازمان صداوسیما رفته ام و برنامه داشته ام؛ البته این اتفاق برای من پیش نیامده است؛ شاید به این خاطر که من در مقام یک معلم رفته‌ام. برخی کلمات و الفاظ موجب تحریک مصاحبه‌شونده می‌شود؛ بنابراین مجری خیلی مهم است. اولا مجری باید مسلط به موضوع باشد و دوم اینکه مجری باید حتماً این را بفهمد که مصاحبه یعنی بده و بستان و همین امر باعث جذابیت بحث برای افرادی می شود که پای تلویزیون نشسته اند. گاهی حتی حرکت دست موجب توهین است و جو را حساس می کند؛ بنابراین بهترین راه این است که قبل از شروع برنامه مجری و مصاحبه شونده با هم صمیمی صحبت کنند و یخ هایشان را با هم آب کنند. گاهی اوقات مسوولی را از مقابل درب صداوسیما وارد استودیو می‌کنند و خیلی سریع از او سوال می‌پرسند.
مصاحبه بازجویی نیست
امیدعلی مسعودی در پایان سخنانش تصریح کرد: مصاحبه یعنی مصاحبت و همنشینی. چطور وقتی برایمان مهمان می آید اول برایش چای می ریزیم و بعد صمیمی با هم صحبت می کنیم، مصاحبه هم همین است. گاهی اوقات مصاحبه های ما در تلویزیون به سمت اعتراف گیری و بازجویی می رود؛ این در حالی است که مصاحبه بازجویی نیست.
///.
