پایگاه خبری تئاتر: دفتر تئاتر خیابانی مرکزهنرهای نمایشی طی یک سال گذشته و پس از انتصاب شهرام نوشیر به عنوان مدیر، به دلیل آنچه کمبود منابع مالی برای پرداخت به گروه‌ها عنوان شد؛ زیر بار مسئولیت شروع اجرای نمایش‌های خیابانی نرفت و فعالیت گروه‌های علاقه‌مند به این شیوه اجرایی طی یک سال گذشته جز چند مورد به حال تعلیق درآمد. از طرفی آمارهای ارئه شده توسط مسئولان که با تصویر بیرونی در تناقض بود، داد بخشی از هنرمندان را درآورد و این گروه‌ها با ارسال نامه خطاب به علی مرداخانی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد خواستار تغییر مدیر فعلی دفتر تئاترخیابانی شدند. شهرام نوشیر چهارشنبه شب با حضور در برنامه تلویزیونی مجله تئاتر، بار دیگر از عملکرد خود دفاع کرد که با واکنش رئیس کانون تئاتر خیابانی خانه تئاتر و دعوت از او برای مناظره مواجه شد.
سامان خلیلیان که تازگی به عنوان رئیس هئیت مدیره تشکل صنفی کانون نمایشگران خیابانی خانه تئاتر برگزیده شده، در پاسخ به این سوال که چه عاملی موجب ارسال نامهٔ اعتراضی خطاب به معاون هنری شد، اظهار کرد: تا زمانی که مسئله‌ای به نقطه بحرانی نرسیده باشد و صبر افراد لبریز نشود مطمئنا جوشش و اتفاقی شاهد نخواهیم بود. جوشش هم براساس تصمیم لحظه‌ای افراد اتفاق نمی‌افتد، بر همین اساس واکنش بچه‌های تئاتر خیابانی تصمیم لحظه‌ای نبود بلکه مجموعه عملکردهای یک سال اخیر، آن‌ها را به این نتیجه رساند که باید نسبت به وضعیت بوجود آمده اعتراض کنند و صدای خود را به گوش مسئولان برسانند.
وی ادامه داد: بچه‌های تئاتر خیابانی همواره با مشکلات زیادی دست به گریبان بودند و مشکلات تنها به این دوره باز نمی‌گردد. چنانچه اگر کسی عنوان کند در دوران مدیریت مجید امرایی و شهرام کرمی نیز مشکلاتی وجود نداشته و تنها این دوره به هنرمندان فشار وارد شده بداخلاقی کرده است. اما چرا کسی نمی‌پرسد مجید امرایی به چه دلیل از تئاتر خیابانی استعفا کرد؟ در صورتی که مدیران تصمیم به تغییر گرفته بودند آیا نباید دلایل تصمیم به هنرمندان اعلام می‌شد؟ و یا فرد کارآمدتری جای او را می‌گرفت؟ این کمترین خواسته‌ای است که مطرح شده اما بدون پاسخ مانده است.
رئیس کانون نمایشگران تئاتر خیابانی خانه تئاتر، تصریح کرد: از زمانی که شهرام نوشیر به دفتر تئاتر خیابانی مرکزهنرهای نمایشی آمد بیشتر از اجرا آمار و ارقام اعلام می‌شود و به‌رغم اعتراض‌ها شاهد بودیم چند روز قبل در برنامه مجله تئاتر همچنان بر مواضع گذشته و تکراری خود پافشاری کرد. ایشان قبلا عنوان کرده بود ما طی ۶ماه نخست سال ۱۱هزار و ۲۰۰ اجرای تئاتر خیابانی خواهیم داشت اما تا امروز کل گروه‌های تئاترهای خیابانی روی هم رفته ۲۰۰ اجرا هم تجربه نکرده‌اند، براین اساس آمار غلط و خلاف واقع عنوان شده است.
وی افزود: ایشان عنوان می‌کند تئاتر خیابانی در دوره او علمی شده و این در حالی است که من ۱۰ سال است با دانشجویان و مراکز داشگاهی تئاتر سروکار دارم و به هیچ وجه شاهد چنین رویدادی نیستم به شکلی که در جشنواره دانشجویی گذشته ناچار شدیم تا با انتشار بیانیه‌ای نسبت به نزول جایگاه پژوهش و مفاهیم علمی در اجراهای خیابانی هشدار دهیم. همچنین بخش تئاتر خیابانی را از جشنواره تئاتر دانشگاهی گذشته کنار گذاشتیم و جای آن به برگزاری کارگاه‌های آموزشی بسنده کردیم.
عضو خانه تئاتر با تاکید بر اینکه سال‌های زیادی است برای اضافه شدن دو واحد درسی تئاتر خیابانی در دانشگاه پافشاری می‌کند، بیان کرد: هنگامی که آقای نوشیر از علمی شدن فضای تئاتر خیابانی صحبت می‌کند باید نمونه و خروجی ارائه دهد، اما همه می‌دانیم چنین چیزی وجود خارجی ندارد. ایشان باید کتاب‌های منتشر شده در جهت علمی شدن تئاتر خیابانی و کارگاه‌هایی که با حضور اساتید داخلی و خارجی برگزار شده را به اطلاع همه برساند تا چگونگی علمی شدن این شیوه نمایشی در کشور روشن شود.
خلیلیان همچنین به آمار ارائه شده در مورد اجراهای فروردین ماه امسال اشاره کرد و گفت: آمارهای ارائه شده نیز نشان دهنده رویکرد غلط از سوی مسئولان است. به عنوان نمونه بیان می‌شود که در مناطق مرزی اجراهای خیابانی اتفاق افتاده در حالی که من اصالتا اهل منظقه مرزی مهران هستم و فروردین ماه که برای دیدار با خانواده خود به آنجا سفر کرده بودم به هیچ وجه شاهد اجرای نمایش نبودم. اگر چنین چیزی هم اتفاق افتاده باشد سوال این است که اجرای تئاتر خیابانی در تپه‌هایی که خودرو به زحمت از آن‌ها بالا می‌رود چه سودی برای چه کسی خواهد داشت؟
وی به پوتین سربازی همراه شهرام نوشیر در برنامه مجله تئاتر اشاره کرد و افزود: رویکرد تبلیغاتی از این دست در ارائه آمار و ارقام نیز اتفاق می‌افتد و برای نخستین مرتبه نیست که شاهد چنین شیوه‌ای هستیم. چرا با استفاده از نام شهدا و جبهه‌های دفاع مقدس خانواده شهدا را جریحه‌دار می‌کنیم؟
مدیرکانون نمایشگران تئاترخیابانی خانه تئا‌ترهمچنین به پرداخت بدهی مرکزهنرهای نمایشی هنگام مدیریت شهرام نوشیر اشاره کرد و گفت: ایشان در برنامه تلویزیونی عنوان می‌کند به خاطر حضور و پی‌گیری‌های او مطالبات هنرمندان پرداخت شد، در حالیکه چنین چیزی اصلا صحت ندارد و بدهی دولت در زمان هر مدیر دیگر هم که بود باید پرداخت می‌شد.
وی تصریح کرد: بر این نکته پافشاری می‌کنم که ما با فرد مشکل نداریم، بلکه تنها دغدغه تئاتر خیابانی مطرح است. چون اعتقاد دارم تئاتر خیابانی حتی می‌تواند تاثیرگذاری بیشتری نسبت به اجراهای صحنه‌ای داشته باشد.
خلیلیان همچنین به غیبت اساتید برجسته تئاتر در دفتر خیابانی تئاترخیابانی مرکزهنرهای نمایشی اشاره کرد و اظهار داشت: چرا افرادی مانند دکتر قطب‌الدین صادقی و دیگر پیشکسوتان که از نظر دانشگاهی و اجرایی تجربه سال‌ها فعالیت در این حوزه را دارند برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی دعوت نمی‌شوند؟ چون نگاه مالکانه و تمامیت خواهانه وجود دارد که موجب می‌شود این افراد رغبتی برای حضور و همکاری نداشته باشند.
وی همچنین به ابلاغ اسامی مسئولان ۹ دپارتمان تئاتر خیابانی توسط مدیر مرکزهنرهای نمایشی اشاره کرد و ادامه داد: این ابلاغ‌ها به دلیل اعتماد آقای آشنا به مدیر دفتر تئاتر خیابانی اتفاق افتاده و شناخت کافی از صلاحیت افراد به کارگرفته شده در این دپارتمان‌ها وجود ندارد. مجموعه همین رویکرد‌ها و پشتیبانی‌ها موجب شد هنرمندان تئاتر خیابانی نامه خود را به جای مدیرکل مرکزهنرهای نمایشی خطاب به علی مرادخانی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بنویسند.
این هنرمند تصریح کرد: روند این اعتماد به حدی است که شما کلید واژه «اجازه سهم خواهی نمی‌دهم» را در مصاحبه مدیرکل مرکزهنرهای نمایشی می‌بینید که قبلا توسط مدیر فعلی دفتر تئاتر خیاباتی مطرح شده بود. اما کسی نمی‌پرسد مگر بضاعت تئاتر ایران، آن هم تئاتر خیابانی چقدر است که کسی سهمی بخواهد؟
عضو کانون نمایشگران تئاتر خیابانی خانه تئاتر با تاکید بر اینکه فعالیت‌های برای برنامه‌ریزی اجرای آثار توسط گروه پس از برقراری رابطه با برخی نهاد‌ها آغاز شده؛ بیان کرد: گروه‌های عضو خانه تئاتر فعالیت‌های خود را پس از هماهنگی با ارگان‌ها شروع می‌کنند و ما ضمن رایزنی خواهان همکاری با تمام گروه‌های علاقه‌مند هستیم. تئاتر تنها محلی است که چه بودم و چه کردم در آن معنا ندارد و حرف بدون عمل پشیزی نمی‌ارزد. این‌جا عرصه عمل است و قضاوت در خصوص توانمندی افراد و مدیران روی صحنه و در خروجی اجرا‌ها مشخص می‌شود.
وی توضیح داد: طی یک سال گذشته تنها ۱۷ گروه موفق به اجرا شدند و برخلاف وعده‌های داده شده تئاتر خیابانی همچنان تامین اعتبار نشده است. اجرا دادن به گروه‌ها بدن در اختیار داشتن منابع مالی برای تسویه حساب با هنرمندان دقیقا همان انتقادی است که در مورد تصمیم مدیریت قبلی مطرح می‌شد.
این کارگردان همچنین در ارتباط با تحریم بخش خیابانی جشنواره‌های مریوان و فجر اظهار کرد: ما اعلام کردیم تعدادی از گروه‌ها در اعتراض به این وضع از جشنواره انصراف می‌دهند و شرکت نخواهند کرد. بعد آقایان در حمایت از خود لیستی منتشر کردند که جالب است عده زیادی از اسامی منتشر شده اصلا اطلاعی از مسئله نداشتند و بعد که متوجه شدند اعلام انصراف کردند. نکته جالب اینکه یکی از مسئولان دپارتمان‌های تعیین شده نیز در میان افراد تازه منصرف به چشم می‌خورد.
خلیلیان همچنین بر اهمیت ارتقاء جایگاه تئاتر خیابانی نزد تمام فعالان تاکید کرد و ضمن دعوت از مسئولان برای مناظره درخصوص مشکلات به وجود آمده در سخنی با دبیر جشنواره تئاتر فجر گفت: چه دلیلی وجود دارد انتخاب کننده گروه‌های حاضر در بخش خیابانی جشنواره تئاتر فجر، دفتر تئاتر خیابانی باشد؟ در حالیکه طبق اساسنامه خانه تئاتر هم می‌تواند آثار را برای اجرا انتخاب و پیشنهاد کند.
وی با بیان اینکه‌شان و جایگاه تئاتر بسیار اولی‌تر از چیزی است که امروز شاهد آن هستیم، اظهار کرد: تئاتر خیابانی می‌تواند در جهت تمام برنامه‌ریزی‌های ارگان‌های مختلف کشور برای آینده عمل کند و در پیشبرد اهداف بلندمدت فرهنگی و آموزشی کاربرد بسیار تاثیرگذاری دارد که حاضرم گفته‌های خود را ثابت کنم. مهم‌ترین نکته اینکه با توجه به مشکلات تئاتر کشور در زمینه زیرساخت متناسب با متقاضی اجرای نمایش، این شیوه نیازی به سالن ندارد. تئاتر خیابانی با طیف گسترده‌ای از مخاطبان در مکان‌های عمومی سطح شهر ارتباط برقرار می‌کند که خود ظرفیت بسیار مناسبی برای برنامه‌ریزی‌های فرهنگی مختلف به وجود می‌آورد. این ظرفیت‌ها می‌تواند مورد توجه نهادهایی همچون شهرداری تهران و بنیاد‌ها و ارگان‌ها گوناگون قرار بگیرد تا با عقد قرارداد با گروه‌ها برای اجرای متناسب با پیام و هدفی که در نظر دارند عمل کند.
خلیلیان در پایان ضمن پاسخ به این سوال که آیا کشمکش‌های به وجود آمد موجب تضعیف هرچه بیشتر تئاتر خیابانی نخواهد شد، گفت: قطعا در این میان تئاتر ضرر خواهد کرد اما هنرمندان علاقه‌ای نداشتند این شرایط پیش بیاید بلکه از سوی مدیران شکل گرفته است. قاعدتا وقتی بلوا به وجود می‌آید این سیاست‌گذاران و مسئولان دولتی هستند که باید برای رفع مشکل تکاپوی بیشتری داشته باشند، چون اصولا به همین علت حقوق دریافت می‌کنند. من امیدوارم آقای نوشیر یک برنامه‌ریزی کاربردی و قابل اجرا برای فروکش کردن اعتراض‌ها داشته باشد.
