چارسو پرس: حمید بهمنی؛ کارگردان سینمای ایران؛ در آستانه برگزاری نخستین جشنواره بینالمللی فیلم «حوا» درباره بازنمایی تصویر «زن» در سینمای ایران گفت: چند شخصیت ماندگار در فیلمهای سینمای ایران داشتهایم که برای شخص من بسیار تأثیرگذار بودهاند. یکی از آنها شخصیت فاطمه در فیلم «آژانس شیشهای» است که حضور کمی در فیلم دارد اما در تمام فیلم میتوان این حضور را حس کرد. او همسر حاج کاظم است.
وی ادامه داد: زندهیاد رسول ملاقلیپور هم فیلمی به نام «هیوا» دارد که بهنظرم از منظر تصویر زن، یکی از آثار ماندگار در سینمای جنگ محسوب میشود. هنوز هم که فیلم را میبینم احساس میکنم حرفهای بسیاری برای گفتن دارد. احمدرضا درویش هم فیلم «کیمیا» را در کارنامه خود دارد که به نظرم به خوبی مسئولیتپذیری یک زن را در سختترین شرایط به تصویر کشیده است. فیلم «غزال» مجتبی راعی هم که حجاب یکی از موضوعات آن است و فیلم بسیار خوبی است.
این کارگردان در پاسخ به این پرسش که آیا تا امروز توانستهایم تصویر درستی از زن ایرانی را در فیلمها و سریالهای خود منعکس کنیم، گفت: به عقیده من هنوز در این زمینه موفق نبودهایم. براساس آنچه در دین ما و آیات و روایات مطرح شده، جایگاه زن بسیار فراتر از اینهاست. جمله معروفی حضرت امام (ره) داشتند که میتواند سرمنشأ بسیاری از تولیدات فرهنگی و حتی اتفاقات سیاسی و اجتماعی قرار بگیرد. ایشان میفرمایند از دامان زن، مرد به معراج میرسد. یعنی اگر یک مرد در مراتب معنوی به جایگاهی برسد، آن مرد در واقع تحت حمایت یک زن بوده است. چنین تصویری را در طول چهل سال گذشته نتوانستهایم در سینمای ایران نشان دهیم.
وی ادامه داد: متأسفانه بسیاری از فیلمهای سینمایی و سریالهایی که در شبکه خانگی ساخته میشود، صرفا زن را بهعنوان یک وسیله به تصویر درمیآورند و نتوانستهاند آن را در قالبی تأثیرگذار نشان دهند. فیلم «شیار ۱۴۳» ساخته نرگس آبیار از این منظر یکی از بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران است که جایگاه یک زن مقاوم را به بهترین شکل تصویر کرده است اما از این دست آثار کارهای کمی در سینمای ایران داریم و متأسفانه این اتفاق دیگر تکرار نشد.
بهمنی درباره اینکه یک قهرمان زن را چگونه میتوان در سینما ترسیم کرد هم توضیح داد: ما اگر جایگاه واقعی زن را بر مبنایی الگویی که از حضرت زهرا (س) مدنظر داریم، در نظر بگیریم، امروز در سینمای ایران بسیار عقب هستیم و نتوانستهایم چنین قهرمانی را به تصویر درآوردیم. در مواردی به این الگو نزدیک شدهایم اما هنوز نتوانستهایم تصویری کامل از این الگو در سینما داشته باشیم. به دلیل هجمههای فرهنگی و برخی سفارشهای غلطی که در داخل وجود داشته است، زنان در داستانهای ما همواره کاراکترهایی بیچاره ترسیم شدهاند اما اگر برای قهرمان زن الگویی مانند حضرت زینب (س) و یا حتی برخی از مادران شهدای خود داشته باشیم، حتما اتفاقات بهتری را شاهد خواهیم بود.
این کارگردان در پاسخ به اینکه اگر در مقام یک کارگردان بخواهد فیلمی درباره یکی از زنان نامآور ایران بسازد سراغ کدام شخصیت میرود، گفت: من در حوزه خاطرات مربوط به دفاع مقدس و خاطرات مربوط به شهدای مدافع حرم، مطالعات بسیاری داشتهام و معتقدم گزینههای زیادی وجود دارد که میتوان بهعنوان قهرمان به آنها پرداخت.
بهمنی تأکید کرد: اگر ما سالی ۱۰۰ فیلم هم بخواهیم درباره زنان موفق جامعه خود بسازیم، بازهم سوژه خواهیم داشت. زنانی که در حوزه علم و فرهنگ و حتی در عرصه خانهداری، حضورهای درخشانی دارند. ما اما نتوانستهایم پرداخت مناسبی به این قهرمانان داشته باشیم. گویی غباری روی چشمهای ما را گرفته است و نمیتوانیم واقعیتها را ببینیم. اتفاقاتی که امروز در حوزه زنان در جامعه شاهد هستیم هم محصول کمکاری ما در سالهای قبل است. اگر درست عمل کرده بودیم، امروز برخی از دختران ما گرفتار الگوهای غلط نمیشدند.