۹ سریال کمدی برتر که دیوار چهارم را می‌شکنند

چارسو پرس: ایده شکستن دیوار چهارم حالا نزدیک به یک قرن است که در تلویزیون به‌خصوص در کمدی وجود دارد. این ایده که از «برنامه جک و بنی» از سال ۱۹۴۹ شروع شد، طی سالیان بسیار محبوب‌تر شد و نتیجه‌اش، تولید چندین سریال تلویزیونی بود که دیوار چهارم را می‌شکستند. اما معنای شکستن دیوار چهارم دقیقاً چیست؟ مفهوم دیوار چهارم، به شکلی که امروز می‌شناسیم، از تئاتر می‌آید و در واقع ارجاعی است به سه دیواری که در اطراف صحنه قرار دارد، و همین‌طور دیوار «نامرئی»ای که بازیگران را از تماشاچیان جدا می‌کند؛ هر بار که یک بازیگر این دیوار را بشکند، مخاطب یا ماهیت خیالی خودش را به رسمیت می‌شناسد. شکستن دیوار چهارم بین اجراگران و مخاطبان احساس نزدیکی ایجاد می‌کند. امروز این تکنیک در تلویزیون، به‌خصوص در کمدی، بسیار مفید واقع شده است. از «میراندا» تا «یادداشت‌های یک پزشک جوان» این ۹ سریال کمدی برتر به بهترین نحو دیوار چهارم را شکسته‌اند.

۹. میراندا (Miranda)، سریال کمدی برتر

• تاریخ پخش: ۲۰۰۹-۲۰۱۵
• خالق: میراندا هارت
• بازیگران: میراندا هارت، تام الیس، سارا هدلند، پاتریشیا هاج، سالی فیلیپس، جیمز هولمز، نائومی بنتلی
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۷۵ از ۱۰۰

این سیتکام محصول بریتانیا از شبکه بی‌بی‌سی، بر اساس یک برنامه رادیویی به نام «شوخی‌بازار میراندا هارت» که نیمه خودزندگی‌نامه بود، با دیوار چهارم شکستن‌های دائمی و نه چندان پنهانی در برابر دوربین، یکی از نمونه‌های خوب استفاده از این تکنیک است. «میراندا» زندگی شخصیت اصلی با بازی میراندا هارت را که خالق سریال هم هست، به همراه بهترین دوستش و یک مادر ازخودراضی و همین‌طور یک مرد دخترکش به شکل خطرناکی خوشتیپ با بازی تام الیس (او را با سریال «لوسیفر» می‌شناسید) دنبال می‌کند.

«میراندا» تجسم تلویزیونی آغوشی گرم است. مخاطبان شاد و سرخوش این سریال با شوخی‌های فراوانش، با شکسته شدن دیوار چهارم به گونه‌ای محرم قهرمان عجیب و غریب و سردرگم و در عین حال به‌شدت دوست‌داشتنی‌اش هستند. شوخ‌طبعی منحصربه‌فرد و تقریباً بچگانه میراندا هارت و همین‌طور علاقه‎‌اش به کمدی فیزیکی، «میراندا» را به یک سریال سرگرم‌کننده تبدیل کرده است.

۸. شوی همه چیز اشتباه می شود (The Goes Wrong Show)

• تاریخ پخش: ۲۰۱۹-۲۰۲۱
• خالقان: هنری شیلدز، هنری لوئیز، جاناتان سایر
• بازیگران: هنری شیلدز، هنری لوئیز، جاناتان سایر، دیو هرم، چارلی راسل
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۸۰ از ۱۰۰

سال ۲۰۱۸، چند دانشجوی تئاتر یک گروه نمایشی آماتور خیالی به نام جامعه نمایش پلی‌تکنیک کونرلی را تشکیل دادند، نمایش‌هایی را اجرا می‌کردند که به دلایلی خراب می‌شد. از آنجا که این سوژه به‌شدت سرگرم‌کننده بود، سال ۲۰۱۹ بی‌بی‌سی دست به کار شد و سریال «شوی همه‌چیز اشتباه می‌شود»، یک نسخه تلویزیونی از نمایش صحنه‌ای پرهرج و مرج این کمپانی در حال ضبط یک تله‌تئاتر زنده که دائم به دلیل اشتباه، تصادف و مشکلات دیگر خراب می‌شود، تولید کرد.

با دیالوگ‌های ضعیف، بازیگران مست، شخصیت‌های فوت‌شده‌ای که از آن جهان بازگشته‌اند و وسایل صحنه‌ای که سر جایشان نیستند، همه‌چیز واقعاً در این مجموعه به شکل سازمان‌نیافته و دیوانه‌واری غلط پیش می‌رود. «شوی همه‌چیز اشتباه می‌شود» با گروه بازیگران کمدی بااستعداد استثنایی، طنز ابسورد و کمدی اسلپ‌استیک، بدون شک از ایده شکستن دیوار چهارم به خنده‌دارترین شکل ممکن استفاده می‌کند.

۷. آنچه در تاریکی انجام می دهیم (What We Do in the Shadows)

• تاریخ پخش: ۲۰۱۹ تا به حال
• خالق: جامین کلمنت
• بازیگران: کیوان نواک، مت بری، ناتاشا دمتریو، هاروی گی‌ین
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۷ از ۱۰۰

به دنبال موفقیت فیلم تایکا وایتیتی با همین نام که سال ۲۰۱۴ اکران شد، سریال کمدی ترسناک مستندنما «آنچه در تاریکی انجام می‌دهیم» سال ۲۰۱۹ بیرون آمد. داستان این سریال بین سه هم‌اتاقی خون‌آشام در نیویورک امروز اتفاق می‌افتد که سعی می‌کنند در جهان انسانی و در کنار هم به گونه‌ای زندگی را سر کنند.

در سریال، مت بری را در نقش یک نجیب‌زاده بریتانیایی چند صدساله به نام لاسلو داریم که علاقه خاصی به گیاه‌آرایی دارد؛ کیوان نواک در نقش ناندو، مردی ۷۶۰ ساله که مدعی رهبری گروه است و علاقه زیادی به بخش لوازم تحریر سوپرمارکت‌ها دارد، و ناتاشا دمتریو در نقش ناجا، همسر لاسلو. با این شخصیت‌های بامزه که هر یک به شکلی منحصربه‌فرد و استثنایی نوشته‌ شده‌اند، «آنچه در تاریکی انجام می‌دهیم» جایی میان ژانر کمدی و ماوراءالطبیعی می‌ایستد که هر دو به زیبایی در یک شاهکار مستندنما با هم ترکیب شده‌اند.

۶. فلیبگ (Fleabag)

• تاریخ پخش: ۲۰۱۶-۲۰۱۹
• خالق: فیبی والر-بریج
• بازیگران: فیبی والر-بریج، هیو اسکینر، شان کلیفورد، برت گلمن، بیل پترسون، الیویا کلمن، بن الدریج، جیمی دمتریو، جنی رینزفورد، هیو دنیس
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۱۰۰ از ۱۰۰

این سریال کمدی-درام انگلیسی که بر اساس نمایش تک‌نفره فوق‌العاده موفق فیبی والر بریج به همین نام شکل گرفت، وقتی سال ۲۰۱۶ از بی‌بی‌سی پخش شد، با نگاه خاص و منحصر‌به‌فردی که به اندوه، اخلاقیات و جنسیت داشت، مخاطبان را شگفت‌زده کرد. «فلیبگ» یکی از پدیده‌های تلویزیون در سال‌های اخیر است و با اینکه کمدی بریتانیایی طرفداران خاص خود دارد، موفق شد مخاطبان زیادی را در سرتاسر جهان به خود جذب کند. این سریال با بازی خود والر بریج در نقش قهرمان عیب‌دار قصه، که اسمی ندارد و ما او را با عنوان فلیبگ می‌شناسیم، مخاطب را به درونی‌ترین وجوه زندگی او با نگاه‌های مداوم و به شکل مقاومت‌ناپذیری بامزه به دوربین دعوت می‌کند.

فلیبگ به عنوان یک شخصیت ما را با زبان تند و تنز و هوشمندانه، عدم خویشتن‌داری و لحظات آسیب‌پذیری کاملاً غرق در قصه می‌کند. هر دو فصل سریال و قهرمانش با ترکیبی منحصربه‌فرد از حساسیت و شوخ‌طبعی، به موضوعات و مشکلاتی می‌پردازد که کمتر کسی درباره‌شان حرف می‌زند،  که نتیجه‌اش سریالی فوق اصیل و در مقاطعی بسیار جسور است. سریال کمدی برتر «فلیبگ» با فیلمنامه تحسین‌برانگیز و گروه بازیگران فوق‌العاده از جمله اولیویا کلمن و در فصل دوم، اندرو اسکات در نقش کشیش جذاب قصه، به گونه‌ای تبدیل به نمادی فرهنگی شده است که تماشایش بر همه واجب است. استقبال از این سریال بعد از پخش فصل اول به قدری زیاد بود که والر بریج فصل دوم را هم نوشت، که حقیقتاً دست‌کمی از فصل اول ندارد. اما ترجیح داد در اوج خداحافظی کند و فصل سوم را نسازد.

۵. خانواده امروزی (Modern Family)، سریال کمدی برتر

• تاریخ پخش: ۲۰۰۹-۲۰۲۰
• خالقان: استیون لویتان، کریستوفر لوید
• بازیگران: اد اونیل، سوفیا ورگارا، جولی بوون، جس فرگوسن، تای بورل، اریک استون استریت، سارا هایلند، اریل وینتر، نولان گلد، ریکو رودریگز، آئوبری اندرسون-امونز، جرمی مگوایرآیدان گلگر
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۸۵ از ۱۰۰

این سیتکام مستندنما محصول امریکا وقتی سال ۲۰۰۹ با یک فصل یازده قسمتی بیرون آمد، خیلی سریع محبوب شد. در این سریال سه خانواده که از قشر نسبتاً مرفه امریکا هستند با روابط خانوادگی، به یکدیگر مربوط شده و داستان زندگی آن‌ها به صورت طنز به تصویر کشیده می‌شود، در حالی که شخصیت‌ها در برابر دوربین حرف می‌زنند و به مکنونات درونی خود اعتراف می‌کنند.

«خانواده امروزی» با بیست‌ودو جایزه امی اعتبار زنده شدن دوباره سیتکام، بازراه‌اندازی و به‌روز کردن این ژانر را به نام خود ثبت کرد. گروه بازیگران بی‌نظیر این سریال تای بورل را در نقش فیل دارد، پدری که می‌خواهد باحال و امروزی باشد، و سوفیا ورگارا در نقش گلوریای زیبا، بامزه و دوست‌داشتنی که امروز دیگر شخصیتی به‌یادماندنی در دنیای سرگرمی است، و همین‌طور دیگر اعضای خانواده که طی یازده سال شاهد رشد و شکل‌گیری شخصیتشان بودیم، و هر سال بیشتر در این شخصیت‌های ماهرانه پرداخت‌شده و بی‌نهایت سرگرم‌کننده جا افتادند.

۴. اداره (The Office)، سریال کمدی برتر

• تاریخ پخش: ۲۰۰۵-۲۰۱۳
• خالق: گرگ دنیلز
• بازیگران: استیو کرل، رین ویلسون، جان کرازینسکی، جینا فیشر، بی جی نواک، ملورا هاردین، دیوید دنمان، لسلی دیوید بیکر، برایان بومگارتنر، کیت فلانری، آنجلا کینزی، اسکار نونز، فیلیس اسمیت، اد هلمز، میندی کالینگ، پل لیبرشتاین، کرید برتن، کریگ رابینسون، الی کمپر، زک وودز، ایمی رایان، جیمز اسپیدر، کاترین تیت، کلارک دوک، جیک لیسی
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۸۱ از ۱۰۰

وقتی صحبت از سریال «اداره» به میان می‌آید، حرفی نیست که پیش از این مطرح نشده باشد. سریال «اداره» در ابتدا یک نسخه بریتانیایی به همین نام داشت که ریکی جرویز و استیون مرچنت با هم نوشته بودند. وقتی نسخه امریکایی سال ۲۰۰۵ پخش شد، یک گروه پر و پاقرص طرفداران را در ۹ سال پخش‌اش از شبکه ان‌بی‌سی به خود جذب کرد که واقعاً شایستگی‌اش را داشت. این سیتکام مستندنما زندگی روزمره گروهی از کارمندان در شرکت خیالی داندر میفلین شعبه اسکرانتون، پنسیلوانیا را با ترکیبی از صحنه‌هایی که مثلاً همه‌چیز واقعی است اما شخصیت‌ها می‌دانند جلو دوربین هستند و بخش‌های خبرگویی به تصویر می‌کشد.

نسخه آمریکایی «اداره» مانند همتای بریتانیایی‌اش به صورت تک دوربین فیلمبرداری شده‌ است و هیچ‌گونه نمایش حضار استودیویی یا خنده پس‌زمینه‌ای ندارد، تا بیشتر شبیه به یک مستند واقعی باشد. اگرچه «اداره» در فصل اول کوتاهش با بازخوردهای گوناگونی روبه‌رو شد، اما منتقدان تلویزیونی فصل‌های بعدی را، به‌ویژه مواردی که استیو کرل در آن‌ها حضور داشت، ستایش کردند؛ چرا که شخصیت‌ها، محتوا، ساختار و لحن سریال به‌طور قابل توجهی از نسخه بریتانیایی متفاوت بود.

یکی دیگر از دلایل موفقیت این سریال این بود که فیلمنامه‌اش به لطف نویسندگانی که بسیاری‌شان در آن بازی هم می‌کنند، تند و تیز و هوشمندانه است و شخصیت‌هایش اصیل هستند. مایکل اسکات که استیو کرل ماهرانه آن را بازی کرده است، رئیس اداره است که خودش را بهترین رئیس دنیا می‌خواند و بعضی از بهترین لحظات کمدی و ناجور سریال را رقم می‌زند. دوایت را که دستیار مایکل و کشاورز برگ چغندر است، شاید بتوان یکی از عجیب‌ترین شخصیت‌هایی که تاریخ تلویزیون تا به حال به خود دیده است، دانست. ماجرای عاشقانه بین جیم و پم هم یکی از بهترین قصه‌های عاشقانه تمام دوران است. تماشا (و تماشای دوباره) سریال «اداره» با یک سری شخصیت‌های فوق عجیب و فراموش‌نشدنی دیگر، از ابتدا تا انتها سراسر لذت است.

۳. این درد داره (This Is Going to Hurt)

• تاریخ پخش: ۲۰۲۲
• خالق: آدام کی
• بازیگران: بن ویشاو، آمبیکا ماد، الکس جنینگز، میشل آستین، اشلی مک‌گوایر
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۵ از ۱۰۰

این مینی سریال کمدی درام پزشکی محصول امریکا بر اساس کتاب خاطرات پزشک سابق، آدم کی قهرمان حرفه‌ای ما را در جهان شلوغ و غیرقابل پیش‌بینی ژن‌شناسی و زایمان‌شناسی دنبال می‌کند. آدام که در تلاش است میان زندگی حرفه‌ای و شخصی‌اش تعادل برقرار کند، با بازی بن ویشای بی‌نظیر، شخصیتی رند و باهوش است که رفتار پزشک با مریض بر بستر بیمارستان را اصلاً بلد نیست و عادت دارد حرف‌های نیشدارش را رو به دوربین با مخاطبان در میان بگذارد.

این سریال به خاطر تصویر صادقانه و جسورانه‌ای که از خدمات بهداشتی ملی بریتانیا به نمایش می‌گذارد، و پرداختن به مشکلاتی که هم پزشکان و هم بیماران هر روزه با آن‌ها سروکار دارند، تحسین شده است. «این درد داره» با لحظات کمدی، تراژدی، الهام و شوخ‌طبعی، خوانشی هوشمندانه، ظریف و شسته‌رفته از درام پزشکی سنتی است که با دیوار چهارم شکستن‌هایش بدون شک شمار را از خنده روده‌بر می‌کند.

۲. یادداشت های یک پزشک جوان (A Young Doctor’s Notebook)

• تاریخ پخش: ۲۰۱۲-۲۰۱۳
• خالقان: مارک چپل، آلن کانر، شاون پای
• بازیگران: جان هم، دنیل ردکلیف
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۸۳ از ۱۰۰

در حوزه پزشکی، ما یک جواهر پنهان دیگری هم در دنیای سرگرمی داریم که این سریال کمدی سیاه بریتانیایی بر اساس مجموعه داستان کوتاه به همین نام نوشته میخائیل بولگاکف و تجربه‌های یک پزشک دیگر است. قصه این سریال سال ۱۹۱۷ در شهری خیالی در روسیه می‌گذرد، و با دنیل ردکلیف (و همین‌طور جان هم) در نقش یک پزشک جوان همراه می‌شویم که در دو دوره مختلف، یکی در سال ۱۹۱۷ در دوران انقلاب روسیه و دیگری سال ۱۹۳۴ در دوران جنگ داخلی روسیه، با ناکارآمدی خودش و همین‌طور وابستگی خطرناک به مورفین دست و پنجه نرم می‌کند.

در فصل دوم جان هم نقش بزرگسالی پزشک جوان را بازی می‌کند، بخش‌هایی از قصه‌اش را تعریف می‌کند و حتی به زمان فصل اول برمی‌گردد تا کلام خردمندانه به خود جوانش بگوید. ما در این قصه با یک جور احساس نگرانی شاهد اشتباهات مکرر دکتر جوان هستیم، چون می‌دانیم در نهایت می‌میرد. جز این، این سریال پر از لحظات کمدی سیاه خلاقانه است و ساختاری پیچیده اما به طرز انکارناپذیری محکم و به خوبی پرداخت‌شده دارد.

۱. تخریبگر آمریکایی (American Vandal)، سریال کمدی برتر

• تاریخ پخش: ۲۰۱۷ تا به حال
• خالق: دن پرو، تونی یاسندا
• بازیگران: تایلر آوارز، گریفین گلاک، جیمی تاترو
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۸ از ۱۰۰

«تخریبگر مریکایی» هجوی است بر سریال‌های ژانر جرایم حقیقی (True Crime)، مثل «ساختن یک قاتل» که سعی می‌کنند با بررسی صحنه‌ها، فیلم‌های ضبط‌شده، مصاحبه‌ها و غیره، مو را از ماست بیرون کشیده و حقیقت را کشف کنند. این کمدی درام جنایی نوجوانانه نتفلیکس که به صورت مستندنما روایت می‌شود، داستان دو دبیرستانی به نام سام و پیتر را روایت می‌کند که در حال تحقیق روی یک بزهکاری گرافیتی‌محور که در فصل یک اتفاق می‌افتد، هستند.

ماجرا از این قرار است که شخصیت اصلی سریال و همچنین مظنون اصلی ما، دیلن مکسول، دانش‌آموز نوجوان دبیرستان هانوور است که مدیران مدرسه او را به خاطر اتهام کشیدن یک گرافیتی مستهجن روی یک اتومبیل اخراج کرده‌اند؛ هرچند شواهد نمی‌توانند با قطعیت گناه او را اثبات کنند. در این گیر و دار، پیتر و سام، هم‌مدرسه‌ای‌های دیلن، سعی می‌کنند مستندی درباره این واقعه بسازند و با بررسی دقیق پرونده، حقیقت را کشف کنند. ما از دریچه دوربین این دو، سریال را تماشا می‌کنیم.

وقتی «تخریبگر امریکایی» سال ۲۰۱۷ با به هجو کشیدن چند مستند جنایی معروف پخش شد، به خاطر فیلمنامه درخشان و لحن یکدستش تحسین شد. جرایم مسخره‌ای که در این سریال به نمایش گذاشته می‌شود، در ترکیب با مصاحبه‌ها و تحقیقات تصنعی، خوانشی فوق خنده‌دار از این ژانر با استفاده از کلیشه‌های تکرارشونده آشنا و تبدیل آن‌ها به چیزی نو و بدون شک به‌مراتب سرگرم‌کننده‌تر است. «تخریبگر امریکایی» با فیلمنامه خوب، شخصیت‌های فراموش‌نشدنی و به شکل حیرت‌انگیزی پیچیده، یکی از بهترین مستندنماهایی است تا به حال ساخته شده است.

///.