برنامه «هفت» که از جشنواره سال گذشته توسط تلویزیون کنارگذاشته شده بود، حالا در آستانه جشنواره فیلم فجر دوباره قرار است در سبد برنامه‌های شب‌های جشنواره فجر قرار گیرد. برنامه ۱۳ ساله‌ای که همچون سینماگر فرتوت و خمیده‌ای می‌ماند که تنها در ۱۰ روز جشنواره فجر توان عرض اندام در سینمای ایران را دارد.

چارسو پرس: چند روزی است خبری رسیده که سری جدید هفت با اجرای بهروز افخمی به آنتن برمی‌گردد. فیلمساز پرحاشیه اخیر که از قضا احتمالا فیلمی درباره زندگی شهید طیب در جشنواره فجر نیز خواهد داشت. فیلمسازی که امسال برای سومین بار سکان برنامه هفت را به دست می‌گیرد و چراغ برنامه را پس از یک سال تعطیلی دوباره روشن می‌کند.

افخمی سال گذشته در اثنای چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر و هشت سال گذشته در سال های ۹۴ تا ۹۵ اجرای این برنامه را به عهده داشته. برنامه ای که پس از اتمام جشنواره فیلم فجر سال گذشته آرشیو شده و کنار گذاشته شده بود و حالا با شنیده شدن زمزمه های جشنواره فیلم فجر دوباره قرار است در سبد برنامه های شب های جشنواره فجر قرار گیرد. همچون سال گذشته از شبکه نمایش و همچون دو سال گذشته به صورت ضبطی.

برای آن ها که از دنبال کنندگان این برنامه بودند شب های پر فراز و نشیبی از این برنامه به یاد مانده است. از گفت‌وگوهای فریدون جیرانی و جریانی که در ساختار نقد سینمایی در ایران ایجاد کرد تا شب هایی که محمدگبرلو سکان برنامه را به دست داشت و با وجود تمامی نقد ها، طولانی‌ترین اجرای برنامه هفت به نام او ثبت شده است.

این برند قدیمی و در زمان‌هایی فراموش شده تلویزیون، در طول این ۱۳ سالی که از تولدش می‌گذرد،با چندین رویکرد و چندین مجری مواجه بوده و حالا که به نوجوانی خود رسیده همچون سینماگر فرتوت و خمیده‌ای می‌ماند که تنها در ۱۰ روز جشنواره فجر توان عرض اندام در سینمای ایران را دارد.

۱۳ سال «هفت»؛ تیغ تلویزیون زیر گلوی سینما

 هفت؛ تکرار نشدنی با جیرانی

فریدون جیرانی نامی است که پس از هر بار اسم بردن از برنامه هفت بر زبان جاری می‌شود.جیرانی یکی از نخستین کسانی بود پای نقد مطبوعاتی را به برنامه تلویزیونی باز کرد و فیلمسازان را مقابل منتقدان نشاند.

سال ۸۹ و از همان اولین هفت بود که مسعود فراستی نیز در قالب منتقدی پیش برنده با فیلمسازان به بحث و گفت‌وگو نشست و جریان نقد به شکلی محسوس بر فروش فیلم ها تاثیر گذاشت. دوره ای که فیلمسازانی چون حسن فتحی، تهمینه میلانی، همایون اسعدیان و.. را به قاب تلویزیون آورد و در کنار مجادله بر سر بحث های تخصصی سینمایی مانند مجوز های پروانه ساخت و نمایش مخاطب عام سینما را نیز با نقد و بررسی پیرامون فیلم ها با خود همراه کرد.

برنامه هفت در اولین دوره تنها ۲ سال دوام آورد و در اردیبشهت ماه سال ۹۱ پس از کناره گیری جیرانی در ظاهر و اعتراض رسانه ها و مطبوعات به رویه منتقدانه و پر چالش این برنامه از آنتن شبکه سه سیما حذف شد.

۱۳ سال «هفت»؛ تیغ تلویزیون زیر گلوی سینما

 گبرلو ترمز هفت را کشید

پس از کناره گیری یا کنار گذاشته شدن جیرانی، سری دوم هفت با اجرای محمد گبرلو روانه آنتن شد. جیرانی در دوره اول این برنامه علاوه بر اجرای برنامه، سردبیری آن را نیز به عهده داشت و به تمامی بر روند پیش روی برنامه تاثیرگذار بود. اتفاقی که در اجرای گبرلو در این برنامه رخ نداد و با نگاهی به مصاحبه ای که گبرلو در همان زمان یعنی اردیبشهت سال ۹۱ با رسانه‌ها داشته می‌توان فهمید که گبرلو با اینکه اجرا و سردبیری برنامه را بر عهده داشته اما هدف گذاری و سوگیری برنامه بر عهده وی نبوده است.

وی گفته بود: اگر به عنوان مجری گرداننده برنامه هفت باشم مناسب‌تر می‌دانم نشست‌های نقد و بررسی فیلم با حضور چند منتقد و به صورت یک میزگرد برگزار شود. منتقدان نیز باید از کسانی انتخاب شوند که نظرات مخالف و موافق دارند تا از این طریق در بحث‌هایی که مطرح می‌شود بهتر به نتیجه برسیم. همه این برنامه‌ها منوط به نظرات تهیه‌کننده برنامه است. من به عنوان مجری نظراتم را مطرح می‌کنم، اما باز همه چیز بستگی به اهداف سری جدید برنامه دارد.

به علاوه گبرلو از فضای نقد تند و تیزی که جیرانی پیش گرفته بود فاصله گرفت و در پیش روی گفت و گو ها محتاط‌تر عمل کرد. همین نکته سبب شد تا جایگزین جیرانی تنها در قامت یک مجری عمل کرده و در طول ۳ سال سکان‌داری این برنامه نتواند آن را به جایگاهی که پیش‌تر داشت برساند.

۱۳ سال «هفت»؛ تیغ تلویزیون زیر گلوی سینما

افخمی آمد و «هفت» ضبطی شد

در میان نام های مختلفی که پس از گبرلو برای اجرای برنامه هفت به میان آمد، بهروز افخمی انتخاب شد و همزمان با این انتخاب برنامه هفت برای اولین بار به صورت ضبطی روی آنتن رفت. برنامه ای که تعامل با مخاطبان و حضور تا پاسی از شب را به صورت زنده با بحث های جنجالی تجربه کرده بود، حالا در سومین دوره خود به صورت ضبطی روی آنتن می‌رفت.افخمی در مصاحبه ای در این باره گفته بود: برنامه زنده همان برنامه بی‌طرف، گزارشگر و جنجالی است و اینها هیچکدام کار من نیست. من مجری به آن معنا نیستم که بخواهم برنامه زنده را اداره کنم و دنبال این بگردم که طوری از مخاطب سوال کنم که هُل شود.

این گفت و گو و نقدهای پس از آن باعث شد تا پس از چند قسمت برنامه هفت دوباره به صورت زنده روی آنتن برود. در این دوره که از پاییز ۹۴ تا اسفند ۹۵ را شامل میشد، افخمی ساختار برنامه هفته را تغییر داد و گفت و گو های چالشی با حضور فراستی دوباره از سر گرفته شد. در اثنای این دوره بود که محمدحسین رضوی تهیه کننده هفت این مسئولیت را به افخمی واگذار کرد و سکان برنامه به تمامی به دست افخمی افتاد.

اضافه شدن سعید قطبی زاده در کنار فراستی به میز نقد نیز از اتفاقات دیگر این دوره هفت بود که در نهایت نیز با اعلام افخمی مبنی بر اینکه در صدد ساخت فیلم است تا اجرای برنامه، این برنامه در اسفند ۹۶ به پایان رسید. هرچند برنامه در این دوره نسبت به یکنواختی دوره پیشین قدمی رو به جلو بود اما اغلب زمان در قسمت های مختلف این برنامه صرف حواشی صحبت های فراستی و توضیحاتی درباره حاشیه ها در سینمای ایران میشد.

برنامه نقد فیلم گشت ۲ با حضور سعید سهیلی نشان از همین دارد چرا که در این برنامه به جای صبحت درباره خود فیلم به حاشیه حضور آن در جشنواره و بحث میان فراستی و سهیلی درباره یکی حواشی یکی از بازیگران اشاره کرد.

۱۳ سال «هفت»؛ تیغ تلویزیون زیر گلوی سینما

کوتاه، خلاصه و مختصر با رشیدپور

شبکه سه سیما در سال ۹۶ رنگ برنامه هفت را به خود ندید تا همچون امسال در آستانه جشنواره فیلم فجر زمزمه های حضور دوباره بر روی آنتن در رسانه ها مطرح شود. گمانه زنی ها در آن سال درباره حضور مهران مدیری در قامت مجری این برنامه بود که با اعلام رسمی مدیری مبنی بر نپذیرفتن این پیشنهاد، پای رضا رشیدپور به این برنامه باز شود.

حضور رشیدپور از همان ابتدا با انتقاد همراه بود چراکه رشیدپور تخصص مطبوعاتی و سینمایی نداشت و مهارت او بیشتر در اجرای گفت‌وگوهای چالشی و جنجالی در برنامه های صبحگاهی یا شبانگاهی بود. با این همه در آن سال رشیدپور اجرای برنامه را تنها در ۱۰ شب جشنواره بر عهده داشت که در میانه همان شب ها نیز با حضور مهران مدیری به عنوان مهمان، به شایعات درباره اختلاف میانشان پایان داد و هفت پس از ۱۰ روز در جشنواره سی‌وششم دوباره در آرشیو قرار گرفت و تعطیل شد.

۱۳ سال «هفت»؛ تیغ تلویزیون زیر گلوی سینما

لطیفی و سناریوی تکراری انصراف از هفت

یک سال فراموشی آنتن و شبکه سه سیما روایت تکرارشونده‌ای بود که در فاصله سال ۹۶ تا سال ۹۷ گریبان هفت را گرفت تا بهمن ماه سال ۹۷ که دوباره باید هفت ساخته می‌شد و در ایام جشنوراه روی آنتن می‌رفت. افخمی در آن سال به برنامه نقد سینما پیوسته بود و عملا حضور دوباره اش در هفت ناممکن بود و از میان گزینه هایی که این بار محدودتر بود قرعه به نام محمدحسین لطیفی درآمد. فیلمسازی که هرچند فیلم و سریال در کارنامه داشت و نسبت به رشیدپور انتخاب معقول تری بود اما همچنان مبانی تخصصی نقد سینمایی را دنبال نمیکرد و در این دوره برنامه روال یکنواختی به خود گرفت.

در میز نقد دیگر خبری از گفت‌وگوها میان منتقدان و فیلمسازان نبود و محمدتقی فهیم به همراه فراستی به نقد فیلم ها میپرداختند. مخاطب دنبال کننده این برنامه در یک مقایسه با گفت‌وگوهایی که جیرانی ترتیب می‌داد مهم نبودن حضور خود را احساس می‌کرد و سازندگان برنامه نیز برای تعیین موضوعات هیچ توجهی به برنامه های پیشین و توجه مخاطبان نداشتند.

این گونه شد که این برنامه نیز تا انصراف خود لطیفی مانند افخمی از اجرای این برنامه پیش برد. افخمی در گفت وگویی در یک برنامه رادیویی گفته بود : شأن انسان‌ها در هنر به معنای جنجال نیست چون من عقیده دارم نباید مثل گلادیاتورها با هم جنگید. به همین دلیل از اجرا در این برنامه انصراف داده‌ام که هنوز توسط مدیر شبکه ۳ پذیرفته نشده است.

برای سومین بار، بازگشت به افخمی

وقفه افتادن بین پخش برنامه هفت همچنان ادامه دارد. سال گذشته بهروز افخمی در همان ۱۰ روز جشنواره فیلم فجر اجرای برنامه هفت را به عهده گرفت و امسال نیز با اعلام خبر رسمی مدیر شبکه نمایش دوباره به تلویزیون برمی‌گردد. بازگشتی که برای سومین بار این کارگردان سینمای ایران را در مقام مجری این برنامه می‌نشاند و امسال کمی زودتر از موعود سال های گذشته به استقبال جشنواره فیلم فجر می‌رود. برنامه ای که با تمام فراز و فرود این سال ها هرچند کم اما روی آنتن نفس می‌کشد و مخاطبانش را به انتظار روزی گذاشته است که به برنامه ای ثابت همچون گذشته به رسانه ملی بازگردد.

///.


منبع: ایرنا