چارسو پرس: در شرایطی که نمی‌توان به دل طبیعت سفر کرد، با تماشای یک فیلم زیبا دربارهی طبیعت می‌توان در خانه ماند و در عین حال از زیبایی‌های طبیعت لذت برد.
گاها طبیعت می‌تواند نسبت به انسان خشن، تهدیدآمیز و خطرناک باشد. با این حال موضوع مطلب ما، فیلم‌هایی که در آن مبارزه‌ی انسان با طبیعت به نمایش گذاشته خواهد شد، نیست. بلکه می‌خواهیم فیلم‌هایی را معرفی کنیم که صحنه‌ها و مناظر دلربای طبیعت، علم، موجودات جهان و ارتباط این موضوعات با انسان را به تصویر می‌کشند. موضوع نظریه بیوفیلیا هم همین است. دیدن مناظر زیبای طبیعی در صفحه نمایشگر، احساس و تجربه‌ای نزدیک به تجربه واقعی در طبیعت ایجاد می‌کند.
در این مطلب فهرستی از بهترین فیلم‌ها دربارهی طبیعت تهیه کرده‌ایم؛ هم فیلم‌های داستانی و هم فیلم‌های مستند معرفی شده‌اند.
۱. مرد گریزلی (Grizzly Man)
- کارگردان: ورنر هرتزوگ
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۵
فیلم مرد گریزلی ساخته‌ی ورنر هرتزوگ، مستندی دربارهی یک گارگردان آماتور حیات وحش به نام تیموتی تردول است که بسیار به خرس‌های گریزلی علاقه‌مند بود. در مستند مرد گریزلی تیموتی تردول در یک منطقه محافظت شده در آلاسکا، در میان گروهی از خرس‌های گریزلی وحشی زندگی می‌کند. هرتزوگ در این مستند از برخی ویدیو‌های ضبط شده توسط خود تردول استفاده کرده است.
تردول یک طرفدار فداکار و پر‌و‌پا‌قرص و محافظ محیط زیست بود و به طبیعت عشق می‌ورزید. البته کمی پر شر و شور هم بود. او فکر می‌کرد که توانسته یک پل ارتباطی بین خرس‌ها و آدم‌ها ایجاد کند. اما پس از ۱۳ سال زندگی کردن در میان خرس‌های وحشی، یکی از خرس‌ها به او و دوستش حمله کرد و هردوی آن‌ها را کشت. این واقعه در ماه اکتبر اتفاق افتاد. زمانی که خرس‌ها داشتند برای خواب زمستانی خود غذا و آذوقه جمع می‌کردند. فیلم‌ها و ماجراهای این‌چنینی، یادآورد حقیقت‌هایی تلخ دربارهی طبیعت هستند؛ بخور تا خورده نشی!
۲. ملاقات‌هایی در انتهای جهان ۲۰۰۷ (Encounters at the End of The World)
- کارگردان: ورنر هرتزوگ
- امتیاز متاکریتیک: ۸۰ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۷
این مستند هم اثر دیگری از ورنر هرتزوگ است که در قطب جنوب ساخته شد. در طول این اثر، هرتزوگ به همراه دانشمندان در پایگاه تحقیقاتی مک موردو، بزرگترین مرکز تحقیقاتی قطب جنوب در ایالات متحده، سکونت دارد. هرتزوگ برای کشف حقایق بیشتری دربارهی حیات وحش قطب جنوب و شگفتی‌های طبیعی آن، هم در مکان‌ها و مناظر متروک طبیعتی کاوش می‌کند و هم ذهنیت و افکار دانشمندان را بررسی می‌کند، دانشمندانی که تمدن را رها کرده و به دل طبیعت آمده‌اند و در حال تحمل شرایط سخت زندگی در طبیعت هستند.
۳. رژه‌ی پنگوئن‌ها (March of the Penguins)
- کارگردان: لوک ژاکه
- امتیاز متاکریتیک: ۷۹ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۵
رژه‌ی پنگوئن‌ها مستند دیگری دربارهی قطب جنوب و جنوبگان است که بسیار دیده شد. در پایان هر تابستان، پنگوئن‌های امپراطور یا فرمانروایان قطب جنوب به سرزمین‌ها و مناطقی که در آنجا زاده شده و پرورش یافته‌اند، مهاجرت می‌کنند. در این مستند لوک ژاکه فیلم‌ساز و کارگردان، داستان سفر و عبور پنگوئن‌های امپراطور از منطقه توندرا، مبارزه‌ی آن‌ها بر روی تخم‌گذاری، حافظت از تخم‌ها و پرورش نوزادان پنگوئن در یک محیط خشن را روایت می‌کند. این مستند در سال ۲۰۰۵ جایزه اسکار بهترین مستند سال را دریافت کرد.
۴. سمسارا (Samsara)
- کارگردان: ران فریک (Ron Fricke)
- امتیاز متاکریتیک: ۶۵ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۱۲
مستند بدون گفتار سمسارا ساخته ران فریک (Ron Fricke) یک سفرنامه جهانی است که داستان فیلم تماما توسط تصاویر و موسیقی بازگو می‌شود. ران فریک در این مستند به ۲۵ کشور دنیا از جمله کوه‌های هیمالیا، مناطق جنوب غربی قاره آمریکا، کلیساهای جامع اروپا و دیگر مکان‌ها سفر کرده و زیبایی‌های آن‌ها را کشف می‌کند. تولید این مستند ۵ سال طول کشیده است. کلمه سمسارا (Samsara) در زبان سانسکریت به معنی سرگردان و شگفت‌زده است. مستند سمسارا جزو معدود فیلم‌های ۷۰ میلی‌متری در ۴۰ سال اخیر است. سایت سینفیکس (Cinefix) و تیست آو سینما (Taste of Cinema)، این مستند را به‌عنوان یکی از زیباترین مستندهای تاریخ معرفی کرده‌اند.
۵. طبیعت وحشی (Wild)
- کارگردان: جان مارک ولی
- امتیاز متاکریتیک: ۷۶ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۱۴
فیلم وحشی یا طبیعت وحشی، یک فیلم داستانی بر اساس داستان واقعی شرل استرید است که در فیلم، ریس ویترسپون به جای او ایفای نقش کرده است. شرل پس از مرگ مادرش و پس از اینکه از زندگی بی‌نظم خود خسته می‌گردد، تصمیم می‌گیرد کل مسیر ساحل اقیانوس آرام را به تنهایی پیاده روی کند. این سفر، یک سفر سخت و چالش برانگیز است، به‌خصوص برای کسی که تجربه و تمرین کافی ندارد. نکته‌ی جالب در رابطه با فیلم این است که شرل استرید طبیعت را به‌عنوان راهی برای بهبود حالت روحی خود می‌داند و خود را به دل طبیعت می‌زند که مؤثر هم می‌شود.
۶. لوراکس (The Lorax)
- کارگردان: کریس رنارد و کایلی بالدا
- امتیاز متاکریتیک: ۴۶ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۱۲
همیشه برای کشف حقایق ساده می‌توان روی دکتر زوس حساب کرد. لوراکس یک داستان کودکانه نوشته شده در سال ۱۹۷۱ است که نگرانی‌های نویسنده را دربارهی آسیب‌هایی که انسان به طبیعت وارد کرده، ابراز می‌کند. داستان لوراکس به نفع درختان و علیه شخصیت شیطانی وانسلر است. این داستان در سال ۲۰۱۲ به انیمیشن تبدیل شد. اکثر افراد کتاب اصلی را بیشتر دوست دارند، اما فیلم لوراکس پیام داستان را بهتر به نمایش می‌گذارد. از جمله افرادی که در این انیمیشن صداپیشگی کرده‌اند می‌توان به زک افرون که به‌عنوان شخصیت ۱۲ ساله تد / Ted صحبت می‌کند)، تیلور سویفت و دنی دویتو که به جای شخصیت لوراکس صحبت می‌کند، اشاره کرد. ابتدا طمع بر شخصیت لوراکس غلبه می‌کند و باعث از بین رفتن احترام او به طبیعت می‌شود اما نهایتا لوراکس به اشتباه خود پی‌میبرد.
۷. شیر شاه (The Lion King)
- کارگردان: راب مینکوف و راجر الرز
- امتیاز متاکریتیک: ۸۸ از ۱۰۰
- محصول: ۱۹۹۴
شاید انتخاب این انیمیشن به نظرتان کمی عجیب بیاید. درست است که این انیمیشن پر از ترانه‌ها و شوخ طبعی‌‌هاست اما به‌خوبی چرخه‌ای از حیات وحش را به تصویر می‌کشد. به تصویر کشیدن یک چرخه زندگی درواقع روش دیگری برای توصیف و نمایش طبیعت است. حتی مرگ شخصیت موفاسا، پدر سیمبا در داستان به علت برخورد با گله‌ای از گاوهای وحشی که در حال فرار هستند، اتفاق می‌افتد. این انیمیشن، نهمین انیمیشن پر‌فروش تاریخ است. نسخه بازسازی شده این انیمیشن در سال ۲۰۱۹ توسط شرکت دیزنی اکران شد.
۸. به سوی طبیعت وحشی (Into the Wild)
- کارگردان: شان پن
- امتیاز متاکریتیک: ۷۳ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۷
فیلم به سوی طبیعت وحشی، فیلم دیگری است که در آلاسکا ساخته شده و داستان فردی را روایت می‌کند که برای کشف هدف زندگی اش، خود را به دل طبیعت می‌زند و زندگی جدیدی را در دامان طبیعت آغاز می‌کند. این فیلم توسط شان پن ساخته شده و در مورد جوانی از یک خانواده‌ی ثروتمند است که جدیدا از دانشکده فارغ التحصیل شد. او تمام اموال و دارایی‌هایش را واگذار کرده و سفر خود را آغاز می‌کند. داستان فیلم به سوی طبیعت وحشی، بر اساس کتابی با همین نام است که توسط جان کراکائر نوشته شده است. جان کراکائر چندین کتاب ارزشمند دیگری هم دربارهی ماجراهای واقعی افراد در دل طبیعت نوشته است.
۹. سوارکار نهنگ (Whale Rider)
- کارگردان: نیکی کارو
- امتیاز متاکریتیک: ۸۰ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۲
فیلم سوارکار نهنگ فیلمی داستانی دربارهی ماجرای زندگی دختری از قبائل مائوری است. تمرکز عمده‌ی این فیلم بر روی ارتباط‌ها و ادراکات این دختر با طبیعت پیرامون او و همچنین ارتباط او با نهنگ‌های شکار جنوبی است.
این نهنگ‌ها بسیار برای این دختر مهم بوده و مفهوم نمادگرایی عمیقی برای او و قبیله‌اش دارند. شخصیت پای در این فیلم، با راهنمایی نهنگ‌ها به دریا جان آن‌ها را نجات می‌دهد. با وجود اینکه این نقش در سنت آن‌ها به مردان اختصاص دارد، پای نقش رهبری نهنگ‌ها را به عهده می‌گیرد. خرد و دانش طبیعت، همیشه غالب است.
۱۰. سیاره‌ی زمین (Planet Earth)
- کارگردان: BBC TV
- امتیاز متاکریتیک: ۹۰ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۶
مستند سیاره زمین، یک مستند تلویزیونی است که توسط شبکه بی‌بی‌سی (BBC TV) پخش شد. هر قسمت از این سریال شما را به دل کوه‌ها، دشت‌ها، جنگل‌ها، غار‌ها و سرزمین‌های یخبندان می‌برد. در این مستند، مخاطب وقایعی مانند طوفان‌های شن، مهاجرت‌های جانوران، حمله ملخ و دیگر وقایع طبیعت را تجربه می‌کند. برای تولید تنها ۱ دقیقه فیلمی که برای مخاطب ارائه می‌گردد، حدود ۴۰۰ دقیقه فیلم و ویدیو ضبط شده است. این سریال ۱۱ قسمت است و مجموعه‌ی دومی به نام سیاره زمین ۲ (Planet Earth II) هم دارد. مجموعه سوم این سریال به نام سیاره‌ی زمین ۳ (Planet Earth III) قرار است حدود سال ۲۰۲۷ اکران شود.
۱۱. یک حقیقت ناراحت‌کننده (An Inconvenient Truth)
- کارگردان: دیویس گوگنهایم
- امتیاز متاکریتیک: ۷۵ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۶
مستند یک حقیقت ناراحت کننده توسط دیویس گوگنهایم ساخته شده و دربارهی زندگی و شخصیت ال گور (Al Gore)، معاون رئیس جمهور سابق آمریکا است. این مستند علاقه‌ی ال گور به مسائل مربوط به طبیعت و تلاش او برای افشای حقایق وضعیت حال حاضر کره‌ی زمین را به تصویر می‌کشد. در عمق مفهوم فیلم این پرسش مطرح می‌گردد که آیا انسان در حال تخریب سیاره زمین است؟ این فیلم نگرانی‌هایی را دربارهی مسأله گرمایش جهانی برانگیخته است و تأثیر آن در این مسأله، بیشتر از تمام فیلم‌های مشابه است.
۱۲. کویانیس کاتسی: زندگی بدون توازن (Koyaanisqatsi)
- کارگردان: گادفریی رجیو
- امتیاز متاکریتیک: ۷۲ از ۱۰۰
- محصول: ۱۹۸۲
کویانیس کاتسی فیلمی است که بدون هیچ روایتی، طبیعت و تمدن را درکنار هم به تصویر می‌کشد و تضاد این دو را با یک روش بسیار عجیب و گاها مخوف، نشان می‌دهد. عنوان این فیلم کلمه‌ای هندی و به معنی زندگی بدون توازن است و بر این مسأله تأکید دارد که تکنولوژی و دنیای مدرن، جنگی بر علیه طبیعت و ارزش‌ها و زیبایی‌های والای آن به راه انداخته‌اند. فیلم کویانیس کاتسی حقیقتی ناگسستنی و جدایی‌ناپذیر را نمایش می‌دهد. آن هم این است که طبیعت به منابعی محدود شده است و تکنولوژی از آن استفاده و تغذیه می‌کند. در نتیجه این فیلم تخریب طبیعت توسط انسان را محکوم می‌کند.
۱۳. یک سال خوب (A Good Year)
- کارگردان: ریدلی اسکات
- امتیاز متاکریتیک: ۴۷ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۶
فیلم یک سال خوب، یک فیلم درام انگلیسی با هنرنمایی ماریون کوتیار و راسل کرو است که در منطقه پراونس فرانسه ساخته شده است. این فیلم با صحنه‌های بسیار زیبا و منظره‌های خیره کننده از آن منطقه، مخاطب را چنان شیفته و اسیر خود می‌کند که شاید مخاطب کاملا از زندگی شهری و شلوغی آن دل زده شود و به زندگی در طبیعت علاقه‌مند شود.
۱۴. ساحل (Beach)
- کارگردان: دنی بویل
- امتیاز متاکریتیک: ۴۳ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۰۰
فیلم ساحل، داستان یک آمریکایی با بازی لئوناردو دیکاپریو است که تصمیم می‌گیرد به تایلند سفر و جزیره‌ای اسرار آمیزی را کشف کند که در باور مردم یک بهشت ساکت و پر از آرامش است. این فیلم در شهر بانکوک و در سواحل سفید و جنگلی کو فی فی لی فیلم‌برداری شده است. این فیلم لذت‌گرایی افسارگسیخته و زیبایی‌های بیکران جنوب شرقی آسیا و مراکز و سواحل این منطقه را به‌خوبی نمایش می‌دهد.
۱۵. نمک زمین (Salt of the Earth)
- کارگردان: سباستیائو سالگادو
- امتیاز متاکریتیک: ۸۳ از ۱۰۰
- محصول: ۲۰۱۴
این مستند فوق‌العاده، هم زیبایی‌های سیاره زمین و هم شرارت انسان در رویارویی با طبیعت و استفاده از محصولات آن را نمایش می‌دهد. این فیلم در نتیجه‌ی تلاش‌های عکاس معروف سباستیائو سالگادو حاصل شده که به مدت ۴۰ سال در تمام چهار قاره زمین سفر کرده و اثر و ردپای وقایع تاریخی اخیر را بر طبیعت و محیط زمین بررسی کرده است. تماشای این مستند زیبا، به‌شدت توصیه می‌گردد.
///.
منبع: دیجی‌مگ
