پویانماییهای استودیو جیبلی بازتابی غیرعینی از واقعیتهایی است که عمیقا قلب و روح انسان را لمس میکند و تردیدی نیست که همهی آنها یک شاهکار واقعی هستند. این استودیو در اواسط دهه ۱۹۸۰ توسط هایائو میازاکی، ایسائو تاکاهاتا و توشیو سوزوکی بنا شد و توانست طی این سالها انیمیشنهای تحسینبرانگیزی از جمله «قلعه متحرک هاول» (Howl’s Moving Castle) و «شهر اشباح» (Spirited Away) را خلق کند.
بدون شک در دنیای انیمیشنسازی، استودیو جیبلی را به عنوان سازندهی انیمههای خلاقانه و متفاوت میشناسند، اما نباید فراموش کرد که معمولا کارهای بزرگ هنری، مدیون الگوهای کهنهای هستند که در آثار دیگری وجود دارد؛ زیرا به واسطهی آنها میتوانند جهانی نو و منحصربهفردی را ارائه دهند. عناصر بصری تصویرسازیهای هایائو میازاکی بزرگ و خلاق نیز از این قاعده مستثنی نیست. درواقع میازاکی برای خلق جهان تصویری مشخصی که در اکثر فیلمهایش وجود دارد از مولفههای آثار هاسویی کاواسه، نقاش مشهور ژاپنی الهام و تاثیر گرفته است.
هاسویی کاواسه (Hasui Kawase) از هنرمندان نامدار ژاپنی محسوب میشود که بیشتر برای چاپهای چوبیاش او را میشناسند. کاواسه از چهرههای کلیدی و مهم جنبش شین-هانگا در اوایل قرن بیستم بود؛ جنبشی که در آن هنر تصویرگری اوکییوئه (گونهای از چاپ کلیشهای چوبی) با تلفیقی از هنر غربی، مجددا بازآفرینی شد. این هنرمند طی ۴۰ سال توانست هزاران منظره با تکنیک چاپ چوبی به تصویر بکشد که جلوههای تصویری متفاوت و نورپردازیهای منحصربهفرد آثارش باعث شد که از هم عصران خود کاملا متمایز دیده شود.
کاواسه در دوران جوانی استعداد خود را در هنر به خوبی نشان داد و زیر نظر کیوکاتا کابوراگی، استاد چاپ چوبی معروف آن دوران رشد کرد. آثار اولیهی او شامل بازنمایی مناظر زیبای ژاپن است که آنها را بسیار سیال و با جزئیات دقیقی به تصویر میکشید و همین شیوهی برخورد با فرم و خطوط را بعدها در کارهای خود به کار برد.
سفرهای متعدد به تمام نقاط ژاپن الهامبخش کاواسه بود و بدین منظور موضوع بسیاری از نقاشیهای او نقاط دیدنی این کشور مانند کوه فوجی، معابد خیرهکننده و خیابانهای شلوغ توکیو بود که با شیوهی تصویرپردازی خاص خود آنها را ترسیم میکرد. خطوط ظریف و انتخاب رنگهای درخشان به کاواسه کمک کرد که بتواند تصاویری از طبیعت خلق کند تا حس حسرت و نوستالژی در بیننده را برانگیزد.
بدونشک تأثیر هاسویی کاواسه بر جیبلی کاملاً قابل مشاهده است و خود میازاکی زمانی این نقاش افسانهای را تحسین کرده بود. در فیلمهای استودیو جیبلی مانند آثار او مرز بین واقعیت و تخیل با زیبایی و سادگی به نمایش درآمده است. کاواسه طبیعتی چشمگیر را در کنار یک تجربهی انسانی به تصویر میکشید، امری که نقش مهمی برای خلق چند اثر مهم میازاکی نیز ایفا کرد.
اهمیت بالای طبیعت در نقاشیهای این هنرمند ژاپنی به طور دقیق همان چیزی است که پویانماییهای جیبلی نیز از آن بهره میبرد. درواقع جهان خاص و مقدس طبیعت هرگز نباید تحت تأثیر فعالیتهای انسانی قرار گیرد، بنابراین میازاکی نیز همیشه در ساخت انیمههایش بر این مسئله تأکید بسیار دارد.
همانطور که نقاشیهای هاسوی کاواسه از محدودیتهای زمانی فراتر رفت تا میراثی ادامهدار از خود به جای بگذارد، بسیاری از انیمیشنهای استودیو جیبلی هم با ایدههای درخشان، مفاهیم قابل تامل و تصاویر خارقالعادهای که دارد، توانسته عمیقا به ذهن و قلب مخاطب دست یابد و حتی در این سالها تاثیر زیادی بر انیماتورها و تصویرگران سراسر جهان گذاشته است.
///.