مستند «خانواده خلج» چطور به حل یک پرونده بانکی کمک کرد؟

چارسو پرس: مستند «خانواده خلج» به کارگردانی مریم الهامیان و مصطفی حاجی قاسمی امسال در جشنواره فیلم «سینماحقیقت» جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرد. این مستند تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی بوده و درباره خانواده‌ای است که یک مرغداری تاسیس می‌کنند، بدهی بانکی و مشکلی که برای بازگرداندن بدهی به وجود می آید، باعث تعطیلی مرغداری و درگیری خانواده می‌شود اما ساخت مستند و تلاش کارگردان‌های این اثر برای رساندن فیلم به دست مسؤولان در نهایت باعث می شود پیش از آغاز هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت»، پرونده به نفع خانواده خلج مختومه شود.

اکرم خلج شخصیت اصلی این مستند، پرانرژی و سختکوش است، او درباره اتفاقی که در این مدت برایشان افتاده است، می‌گوید: مقاومت من برای خانواده به‌خصوص پسرانم بود. خوشبختانه حضور خانم الهامیان و آقای حاجی‌قاسمی، برای ثبت این زندگی و این پرونده، باعث توجه به آن شد. من امیدی به حل مساله نداشتم، در درجه اول خدا کمک کرد و در مرحله بعد، ساخت این مستند و همراهی آقای اخوانی وکیل پرونده و تلاش و احساس مسؤولیت وی بود که باعث شد، رای دادگاه در نهایت به نفع ما باشد.

حمید اخوانی وکیل سرشناسی است که در این سال‌ها، پرونده‌های مالی فراوانی را به سرانجام رسانده است، او درباره این مستند می‌گوید: خوشحالم که این خانواده پس از سال ها تلاش و زحمت، به نتیجه درخوری رسیدند، حق این خانواده تضییع شده بود. امیدوارم در اکران های بعدی، این بخش هم وارد فیلم شود، این که خانواده خلج در نهایت به حقشان رسیدند. تصور غلطی درباره تاثیر بانک‌ها، قدرت و نفوذشان در جامعه وجود دارد، مستند «خانواده خلج» این ذهنیت را از بین می‌برد و نشان می‌دهد که می شود علیه این تصویر، اقدام کرد و به نتیجه رسید. همراهی من با این پروژه، به دلیل دغدغه شخصی‌ام بود. فکر می‌کنم هر کدام از ما باید بتوانیم، تاثیرمان را در بهبود وضعیت بگذاریم، فارغ از این که تصویر بیرونی و ذهنیت جامعه چگونه است.
اخوانی ادامه می‌دهد: من از سال ۹۲ به طور مشخص، تمرکزم را روی پرونده‌هایی گذاشته‌ام که به تضییع حقوق تولیدکنندگان انجامیده است. در اغلب این پرونده ها زیاده خواهی و اقدام غیرقانونی بانک‌ها باعث دردسر شده است.

خلج درباره انگیزه‌اش برای ادامه مسیر می‌گوید: من بارها در طی این مسیر، ناامید شدم. با خدا صحبت می‌کردم و از او کمک می خواستم، من و همسرم این مرغداری را در شرایط سختی راه‌اندازی کردیم، بارها وام گرفتیم یا خانواده و دوستان به دادمان رسیدند اما در ماجرای آخر امیدی برای حل مساله نداشتم. خوشبختانه خدا، خانم الهامیان را در مسیر ما قرار داد. من به ایشان گفتم که نمی‌توانم فیلم بازی کنم، اما او صبوری کرد و در لحظات زندگی ما همراه مان شد.

مریم الهامیان یکی از کارگردانان فیلم است که چند سالی سرگرم ساخت این پروژه بوده‌است. وی درباره ساخت این مستند عنوان می‌کند: «خانواده خلج» بدون همراهی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی به نتیجه نمی رسید. من و آقای حاجی‌قاسمی بعد از این که از ماجرای زندگی این خانواده مطلع شدیم، با آنها همراه شدیم. آنها ما را پذیرفتند، چون روحیه ویژه و جوی صمیمی و گرم دارند. به همین دلیل ما در خیلی از لحظات حساس با آنها بودیم، دوربین را روشن می‌کردیم و حس و حال واقعی آن لحظه را ثبت می‌کردیم.

این کارگردان درباره اتفاقی که برای فیلم و پرونده افتاده است، می‌گوید: تابستان امسال قوه قضاییه فیلم را دید، رییس مرکز رسانه قوه قضاییه با من تماس گرفت و نظر مثبتش را درباره فیلم گفت. ایشان گفت ما می‌توانیم در حل این مساله کمک کنیم؟ در مسیر دادرسی، یکی از جلسات به نام جلسه حمایت از تولید، به موقع برگزار نشده بود. من پیشنهاد برگزاری آن را دادم، ایشان پیگیری کرد و دهم آذر ماه امسال، جلسه حمایت از تولید برگزار شد و خوشبختانه رای به نفع این خانواده صادر شد. در این ماجرا، ذره‌بین فیلمساز، روی موضوع افتاد و مدیران را حساس و علاقه‌مند به حل مساله کرد.

وی می افزاید: مدیران قوه قضاییه، با همین ذره‌بین به موضوع نگاه کردند، خانواده و تلاش مادر را دیدند. به نظرم آنها در کنار در نظر گرفتن قانون، زندگی و مهر مادری را هم دیدند. این کار فیلم و فیلمساز است که آنها را با سوژه عجین و همراه کرد.

مصطفی حاجی قاسمی دیگر کارگردان این مستند با اشاره به دشواری‌ها در مسیر تولید فیلم‌هایی شبیه «خانواده خلج» و عدم تمایل یا همکاری نکردن بعضی نهادها با مستندسازان می‌گوید: ما مصر بودیم این خانواده را در پرونده‌ها و شرایط دنبال کنیم، خوشبختانه با وجود بعضی بی‌مهری‌ها و بی‌توجهی ها، توانستیم فیلم را به پایان برسانیم.