محمودرضا رحیمی، کارگردان و مدرس دانشگاه، عدم اختصاص بودجه کافی، عدم وجود خلاقیت و جسارت در برگزاری و شتابزدگی را از جمله آسیب‌های جشنواره تئاتر دانشگاهی عنوان کرد. او همچنین تجاری‌سازی، اجاره‌ای شدن و عدم وجود کار گروهی را به عنوان مشکلات تئاتر حرفه‌ای ایران بیان و اظهار امیدواری کرد که در سال جاری که سال حمایت از تئاتر نامیده شده، اتفاقات خوبی در این عرصه رخ دهد.

 

سایت خبری تئاتر به نقل از فارس: محمودرضا رحیمی در رابطه با آسیب شناسی جشنواره تئاتر دانشگاهی گفت: «مشکل اساسی جشنواره تئاتر دانشگاهی، مشابهت هر ساله‌اش با سایر جشنواره‌های موضوعی است به صورتی که بیشتر مابه ازاها و الگوهای جشنواره‌های غیردانشگاهی را دارد. همه ما آگاه هستیم آموزش عالی آن میزان اعتبار لازم را نه در این چند سال که دچار بحران اقتصادی هستیم و نه در سالهای قبل به این جشنواره اختصاص نداده است و به اهمیت چنین جشنواره‌ای نیندیشیده است».

او تاکید کرد: «هر ساله ما نظرات را بر اساس جراید اعلام می‌کنیم و هر ساله اتفاقات مشابه در این رویداد می‌افتد چراکه همه کارها شتابزده انجام می‌شوند. اکثر قریب به اتفاق جشنواره‌ها به همت عزیزانی برگزار می‌شود که در کسوت دانشجویی و فارغ‌التحصیلی و جویای نام هستند و سعی می‌کنند جشنواره را در یک جایگاه بهتر برگزار کنند، با این حال شاهد تکرار هستیم؛ تکراری که به چارچوب تعریفی ما از جشنواره تئاتر دانشگاهی باز می‌گردد که البته این یک تعریف دانشگاهی نیست!»

آیا جشنواره تئاتر دانشگاهی مهمترین رویداد فرهنگی آموزش عالی نیست؟!

مدرس دانشکده هنر و معماری تهران مرکز، تصریح کرد: «همواره در فضاهای فرهنگی هنری اغماض‌ها، کمبودها و چشم‌پوشی‌های فراوانی تحمیل می‌شود و جشنواره تئاتر دانشگاهی از این مقوله خارج نیست. اهدافی که این جشنواره مشخص کرده به عنوان یک مسئله سالاانه است که باید سریع انجام شود. سوال من این است که این همه شتابزدگی ناشی از چیست؟ آیا آموزش عالی برنامه سالانه برای خود ندارد و آیا برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی را نمی‌تواند به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی خود ببیند؟اینکه هماهنگی لازم بین دانشگاه‌ها ایجاد نمیشود به چه چیز باز می‌گردد؟ به این شکل ما الگوی ساده تئاتر دانشگاهی نداریم.»

این نویسنده و کارگردان تئاتر با تاکید بر این که جشنواره تئاتر دانشگاهی هیچ تفاوتی با جشنواره‌های  مناطق و استانی و تئاتر فجر ندارد، گفت: «وقتی رنگ و نشانی از خلاقیت‌ در جشنواره احساس نمی‌کنیم تنها مسئله‌ای که جشنواره تئاتر دانشگاهی در سطح کلان برای ما دارد می‌شود این که بر تعدد نمایش‌هایی که منتظر گرفتن نوبت اجرای عموم هستند، افزایش می‌یابد.»

او ادامه داد: «از آنجا که مکان و سخت‌افزار در تئاتر اندک است بنابراین با اجرا نشدن بسیاری از کارها ضربه زیادی به کارگروهی و روحیه بچه‌ها وارد می‌کنیم . وقتی تعهدی برای اجرا وجود ندارد یک گروه با اجرا نشدن کارش دچار خسران می‌شود و از آنجا که گروه یک جامعه است و ما با گروه‌های کوچ جامعه را تشکیل می‌دهیم بنابراین در کوتاه مدت با عصبانیت‌ها، پراکندگی‌ها و ایمان نداشتن روبه‌رو می‌شویم.»
 

جای خلاقیت و جسارت در جشنواره تئاتر دانشگاهی خالی است

این مدرس دانشگاه همچنین اظهار کرد: «اگرچه همه تلاش‌ها حرمت دارد و ما قدر همه عزیزان را می‌دانیم ولی باید بگویم چارت جشنواره تئاتر دانشگاهی در آن مشخص است و فقط این جشنواره ‌ها جنبه بیلانی پیدا می‌کنند و در آن از خلافیت‌ها و جسارت‌ها خبری نیست. این نگاه در داوری و انتخاب و توسعه اجراهای شتابرزه جاری و ساری می‌شود که این امر در زمره رفتارهای دانشجویی نیست.ارائه تعریف از زندگی دانشجویی وظیفه آموزش عالی است.»

رحیمی تاکید کرد: «دانشجویان ما تنها هستند و اساتید ما از آنها تنهاتر و از سوی دیگر در هر کجای کشور که می‌رویم با این مسئله مواجه می‌شویم که میزان دانشجویی که هرساله در دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شود بیشتر از میزان توان اساتید و فضای دانشجویی است. بحث ما بر سر مدیران کارنابلدی  آنها است که البته این را نیز حاضر نیستند قبول کنند وگاه حتی از ما ناراحت هم می‌شوند زیرا اکثرا از راه روابطی که با افراد دارند به میریت رسیده‌اند در حالی که اینها به درد تئاتر ما نمی‌خورند. مدیر باید قدرت داشته باشد و مطالبات تئاتری‌ها را پیگیری کند.»

بودجه جشنواره تئاتر دانشگاهی فاجعه است

رحیمی در این گفت و گو بیان کرد: «جشنواره تئاتر دانشگاهی نیاز دانشجو است و ما اینها را با آموزش با الگوهای تئاتر حرفه‌ای و بدون فراهم کردن امکاناتی چون سالن نمایش به سمت حرفه‌ای‌گری برده‌ایم، نتیجه آن چیست؟ وقتی به یک نمایشگاه ماشین نگاه می‌کنیم می‌بینیم که چیزی حدود یک میلیارد تومان خودرو در نمایشگاه وجود دارد در حالی‌که جشنواره تئاتر دانشگاهی  که جشنواره‌ای در سطح ملی است بودجه 200 میلیون تومانی دارد و این یک فاجعه است. در اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا اینقدر خرد و اندیشه در این مملکت کم بها شده است؟»

بازیگر نمایش «بی بی بیدل» یادآور شد: «در این مملکت 6 هزار خیر وجود دارد که می‌توانند طرح‌های فرهنگی را هم مورد حمایت قرار دهند. در اینجا مسئله سهامی عام، سهامی خاص و اشتغال‌زایی مطرح است. آموزش عالی باید مسئولیت هدفمندی و امنیت شغلی دانشجویان را برعهده بگیرد.»

کارگروهی بلد نیستیم و تئاترمان فقیر است

محمودرضا رحیمی با تاکید بر اهمیت کار گروهی در تئاتر گفت: «نقص اساسی ما در کشور این است که نمی‌توانیم کار تیمی کنیم در حالی که ما نیاز به کار و حرکت تیمی داریم و تئاتر می‌تواند این را به مدیران بالا دستی بیاموزد چراکه ما در تئاتر این موضوع را حل کرده‌ایم و در جریان یک همکاری گروهی نمایش را روی صحنه می‌بریم. ما در صحنه معضلات زندگی را نشان میدهیم و این همکاری با آمدن تماشاگر به سالن و دیدن از نمایش تکمیل می‌شود و این زیباترین کار است.»

او درباره اینکه چرا تاکنون اهالی تئاتر نتوانسته‌اند این همکاری و کار گروهی را به مدیران بیاموزند؟ بیان کرد: «ما در تئاتر مشکلات سخت افزاری داریم و تئاتر ما فقیر است بنابراین برخی به نام تئاتر تجاری در حال به نابودی کشاندن تئاتر هستند. متاسفانه تئاتر ما اجاره‌ای شده و در حالی که دولتی است. گرفتن اجاره از مهلک ترین سمومی است که دامن تئاتر را گرفته است.»
 

تجاری سازی خطرناک‌ترین مشکل تئاتر است

رحیمی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به مشکلات مالی موجود در این حیطه گفت: «زر و زیورهایی که در تئاتر امروز می‌بینیم فریبنده و دروغین هستند و ما در حقیقت اصلاً حرکت رو به جلو نداشته‌ایم برای مثال مصطفی عبداللهی 14 سال با سرطان دست و پنجه نرم کرد و وقتی کارش روی صحنه رفت دیده در خاک کشید و این نشان می‌دهد که چقدر تئاتر توانسته کمک کننده باشد.»

رحیمی با بیان اینکه تمامی حرکت‌های موجود در حوزه تئاتر حرکاتی خودرو ازسوی تئاتری ها است عنوان کرد: «به محض اینکه دولت خود را پیدا می‌کند موضوع پول و جایگاه پول افراد در تئاتر پیش می‌آید و تئاتر را نابود می‌کند.»

این کارگردان تئاتر تجاری سازی راخطرناک ترین مشکل تئاتر دانست و سپس افزود: «آنچه در کشور ما رخ داده خصوصی سازی نیست زیرا خصوی سازی می‌تواند از دانشگاه انجام شود.»

او در پایان سخنانش نیز تصریح کرد: «امیدوارم با معرفی و نامگذاری سال جدید به عنوان سال تئاتر، در 9 ماه آینده تنها به این عنوان بسنده نشود و اتفاقات خوبی در حوزه نمایش کشور به وقوع بپیوندد.»