کارگردان فیلم مستند خانواده خلج که در گروه هنر و تجربه در حال اکران است گفت: این فیلم حاصل چهار سال فیلمبرداری است و در این مدت ۲۵۰ ساعت راش تهیه و تدوین شد.
چارسو پرس: به نقل از روابط عمومی، چهاردهمین قسمت از برنامه اکران در فصل سوم با حضور مصطفی حاجی‌قاسمی و مریم الهامیان کارگردانان فیلم مستند «خانواده خلج» و محمد شکیبانیا رئیس صنف تهیه‌کنندگان سینمای مستند از اکران مدیا پخش شد.

مریم الهامیان با اشاره به ایده مستند خانواده خلج اظهار کرد: در یکی از سفرهای کمپی در کوهرنگ، به افشین خلج معرفی شدیم و وی از ما گفت داستان زندگی آنان ظرفیت ساخت فیلم را دارد. بعد از آن سفر با خانواده خلج دیدار داشتیم و پژوهش تصویری را آغاز کردیم و متوجه شدیم قصه ظرفیت تولید را دارد.

مصطفی حاجی‌قاسمی نیز اظهار کرد: از سال ۹۸ تولید اثر شروع شد و سال ۱۴۰۲ به پایان رسید. در این ۴ سال حدود ۲۵۰ ساعت راش داشتیم. زمانی که برای پژوهش گذاشتیم ما را به خانواده خلج نزدیک کرد و این خانواده هم برونگرا هستند و این روحیه بین آنان وجود داشت و افشین هم به ما کمک کرد و در مدت فیلمبرداری با آنان زندگی می‌کردیم و این امر موجب شده بود ما را نبینند.

احسان طهماسبی نیز در این برنامه اظهار کرد: مستند خانواده خلج جز مهمترین مستندهای چند سال اخیر بوده و جوایز متعددی را دریافت کرده است. مستند قرار است یک مشکل بزرگ را به عنوان آفت اقتصادی یک جامعه بیان کند و شیوه و نقد فرمیک و زیبایی‌شناسی به اثر خوبی در عرصه سینمای مستند می‌رسیم و این اثر جنبه‌های هشداردهنده و آگاهی بخش دارد.

وی افزود: شیوه رویارویی مخاطب با مستند مثبت است اما در دل این مواجهه این نکته مهم است که چقدر فیلمساز تحت تاثیر این فضا بوده است.

حاجی قاسمی با بیان اینکه یکسال تدوین این اثر طول کشید یادآور شد: در تدوین خودم تحت تاثیر قرار می‌گرفتم و بخصوص اواخر کار در دیالوگی از سوی پدر خانواده خلج و نگاه او تحت تاثیر قرار داشتم با اینکه بارها این تصویر را پشت دوربین ثبت کرده بودم و درد او را دریافتم.

الهامیان نیز با بیان اینکه چهار بار برای این مستند فیلمنامه نوشتیم یادآور شد: فکر می‌کردیم رابطه افشین و پدرش برای ما ملاک است اما هر مرحله نسبت به آنچه در شروع نگاه کرده بودیم انعطاف‌پذیری به خرج دادیم و فیلمنامه تغییر کرد.

طهماسبی در ادامه تصریح کرد: نزدیکی ارتباط فیلمساز با خانواده خلج، تبدیل به یک جهان عاطفی قوی شده که به دغدغه مخاطب هم تبدیل می‌شود. یادداشت‌های نوشته شده بر این فیلم را خواندم و برایم عجیب بود که فریب این ارتباط عاطفی عمیق و مناقشه اتفاقات پیرامون خانواده خلج را خوردند. حقیقت این فیلم مستند در این اثر دچار خدشه شده و این آفت است. سویه‌ای از ضد قهرمان داستان در این فیلم نمی‌بینیم و فیلمساز نور را به سوی یک حقیقت دراماتیک‌تر تابانده اند. اثر به شدت سوگیرانه به سمت خانواده خلج است. چگونه این فیلم به عنوان آسیب‌شناسی نظام اقتصادی می‌شود؟ این فیلم می‌تواند مستند نقادانه و نمایشی از یک ارائه از خانواده‌ای باشد که انتخاب درستی نداشته‌اند اما نمی‌تواند آسیب‌شناسی اقتصادی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: مطالب بیشتر سینمای مستند

الهامیان در این باره توضیح داد: همه تلاشمان را کردیم یک نفر از بانک از خودش دفاع کند اما اینکار را نکردند.
حاجی قاسمی نیز توضیح داد: می‌توانستیم درباره بانک بگوییم همکاری‌ها انجام نشده و وکیل بانک به ما برای فیلمبرداری اعتراض کرده اما احساس کردم همه این موارد وجه قصه گویی درباره خانواده خلج را به حاشیه می‌برد. فیلم هیچ سوگیری ندارد و قصه مربوط به خانواده خلج است و رویکرد ما نگاه نقادانه به نظام اقتصادی نبود.

محمد شکیبا نیا رئیس صنف تهیه کنندگان سینمای مستند نیز در این برنامه اظهار کرد: مستندسازان بسیار دغدغه‌مند هستند اما وقتی عنوان کارگری یا کارفرمایی به انجمن اضافه می‌شود به نگاه عمومی فکر می‌شود.

وی با بیان اینکه یادمان رفته مسوولیت اصلی وزارت ارشاد، فرهنگ است توضیح داد: جشنواره سینما حقیقت جشنواره‌ای دولتی است. یک جشنواره دولتی ملاحظات خود را دارد و بخصوص در جامعه فرهنگی که فراز و فرود بسیار دارد مواردی غیر قابل تغییر است اما در مرکز گسترش تقریبا ثبات داشتیم. این تفاوت باعث شده جشنواره خیلی رنگ و بوی دولتی آزاردهنده‌ای نداشته باشد.

این مستندساز تاکید کرد: راه بسیار داریم که داوطلبان مستندساز جشنواره سینمای حقیقت را اداره کنند اما در جشنواره سینما حقیقت سطح تماس مستندسازان در اداره جشنواره کم نیست و این سطح از جشنواره فیلم کوتاه و جشنواره فیلم فجر بیشتر است و بخشی از کارها به اصناف سپرده می‌شود.

شکیبانیا عنوان کرد: تصدی‌گری‌های کلان باید به نهادهای بیرونی واگذار شود و چنین جشنواره‌ای چهار تا پنج ماه جریان اصلی کارهای مرکز گسترش را می‌گیرد و توصیه ما واسپاری کارهای اجرایی جشنواره سینما حقیقت به گروه‌های مناسب است.