نشست رسانه‌ای هفدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی روز سه‌شنبه ۲۷ مردادماه برگزار شد که طی آن مباحثی چون لزوم توجه به نمایش‌های آیینی، امکان اجرای عمومی آثار جشنواره و توجه به امر پژوهش مطرح شد

 

سایت خبری تئاتربه‌ نقل از مهر:  نشست رسانه ای هفدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی با حضور داود فتحعلی بیگی دبیر جشنواره، محمدحسین ناصربخت قائم مقام دبیر، حمیدرضا اردلان دبیر بخش سمینار و پیمان شریعتی دبیر اجرایی جشنواره برگزار شد. همچنین مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی نیز در میانه‌های نشست وارد سالن کنفرانس تئاترشهر شد و در پایان نشست، صحبت‌های کوتاهی در زمینه برگزاری این جشنواره ارائه کرد.

در ابتدای این نشست فتحعلی بیگی عنوان کرد: در این دوره از جشنواره برخی آثار نتوانستند پذیرفته شوند که درباره دلایل پذیرفته نشدن برخی کارها باید به این نکته اشاره کنم که هنرمندان ما به سرچشمه ها دسترسی ندارند چون مکانی وجود ندارد که آنها با نمایش های آیینی و سنتی آشنا شوند. متاسفانه خلاء یک مکان دائمی برای اجرای چنین نمایش هایی هشدار و همچنین ضرورتی برای ما به حساب می‌آید. ضرورت از این نظر وجود دارد که همه ما باید مراقب باشیم میراث فرهنگی‌مان از دست نرود و زمینه‌های حفظ و نگهداری و آموزش این میراث را فراهم کنیم.

وی متذکر شد: جوانان تحصیلکرده ما باید کجا آموزش ببینند؟ وقت آن فرارسیده که یک مدرسه اختصاصی تاسیس شده و یا در دانشکده های هنری ما رشته ای برای نمایش های آیینی و سنتی اختصاص داده شود. متاسفانه پیشکسوت های ما دارند یکی یکی از بین می روند و جایگزینی هم برایشان نداریم. از دوره قبل تا امروز چند تن از عزیزان‌مان را از دست دادهایم که از جمله آنها می توانم به احمد علامه دهر اشاره کنم که یکی از بازیگران صاحب سبک شخصیت سیاه بود. امیدوارم سازمان میراث فرهنگی در دانشکده هایی که دارد، رشته نمایش های آیینی و سنتی را دایر کرده و وزارت علوم نیز به صورت متمرکز به این رشته نگاه کند.

در ادامه حمیدرضا اردلان دبیر بخش سمینار جشنواره عنوان کرد: خوشبختانه در این دوره پنجمین سالی است که بخش سمینار را برگزار می کنیم. امسال ۳۰ عنوان سخنرانی داریم که ۱۰ عدد از آن‌ها توسط پژوهشگران و اندیشمندان دیگر کشورهای جهان ارائه می شود. کشورهایی همچون هندوستان، بلژیک، لهستان، اندونزی، اتریش و فنلاند در سمینار این دوره از جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی شرکت می کنند. یکی از کشورهای مهمی که در این دوره سمینار حضور دارد، کشور لهستان است که قرار است کارگاه آموزشی خود را در تهران و منطقه الوند برپا کند. تم اصلی این کارگاه بدن انسان به مثابه یک درام برانگیخته است که بر اساس نظریات گروتفسکی شکل گرفته است. همچنین از اتریش نیز کارگاه صداهای طبیعی و شهری را خواهیم داشت و همچنین آقای فتحعلی بیگی نیز کارگاه بدل پوشی را برگزار می‌کند.

وی یادآور شد: در این دوره جوانان بسیاری به عنوان پژوهشگر در جشنواره مقاله ارائه دادند که یکی از آنها امیر سهرابی است که با پژوهشی درباره وجود عروسکی متحرک در ۵ هزار سال قبل در منطقه جیرفت، سخنرانی خواهد کرد. امسال کارگاه های آموزشی در آبادان و خرمشهر هم برگزار می‌شوند و قرار است ۶ کارگاه علاوه بر تهران در این دو شهر نیز برگزار شوند.

اردلان در ادامه سخنان خود متذکر شد: جامعه ای که آیین ندارد، معرفت و حیات اجتماعی هم ندارد. به این معنی که اگر این آیین ها نباشند، ما نمی توانیم اندوه و خوشحالی هایمان را با هم تقسیم کنیم. پس اگر کشوری آیین مدار نباشد، هویت اجتماعی خودش را از دست خواهد داد.

در بخش دیگری از این نشست رسانه ای، محمدحسین ناصربخت قائم مقام دبیر جشنواره نیز اظهار کرد: ما با جشنواره آیینی و سنتی همیشه شادمانی ها را دامن زده ایم. امسال نیز خوشبختانه در بخش صحنه‌ای، جشنواره بسیار جوانی داریم که البته گرایش جشنواره همچنان گرایشی پژوهشی خواهد بود و حتی شاهد هستیم کارهای صحنه ای نیز قبل از نگارش و تمرین مورد تحقیق و پژوهش قرار می‌گیرند. همچنین امسال از سراسر ایران شاهد بازسازی آیین های مختلف بوده ایم.

وی ادامه داد: در این دوره یک‌هزار و ۷۰ هنرمند در بخش های مختلف و ۱۸۰ عنوان متفاوت وجود دارد که یکی از دیگری متنوع‌تر است. همچنین در این دوره گامی را برداشته ایم که همیشه جزو آرزوهای‌مان بوده است؛ ما آرزو داشتیم جشنواره ملی شود و سراسر ایران درگیر آن شود که خوشبختانه امسال در این راه قدم هایی برداشته ایم. در همین راستا، قرار است در کاشان نیز جشنواره برگزار شود و برنامه ریزی‌ها به شکل انجام شد تا بخشی از کارگاه ها و سمینارهای بخش بین الملل را نیز در منطقه اروند داشته باشیم. همچنین برخی از نمایش ها بعد از جشنواره در آبادان و خرمشهر اجرا خواهند شد.

ناصربخت یادآور شد: در این دوره ۶ عنوان کتاب چاپ کرده ایم که در  کنار آن‌ها اسنادی ارائه می شوند که برای اولین بار است که در تاریخ نمایش های ایرانی به چاپ می رسند.

در ادامه پیمان شریعتی دبیر اجرایی جشنواره نمایش های آیینی و سنتی نیز عنوان کرد: در زمان برگزاری این جشنواره اداره‌کل هنرهای نمایشی یکی از متنوع ترین و پربارترین جشنواره هایش را برگزار می کند چون در این جشنواره مخاطب با حدود ۶۵ درصد از آثاری روبرو می شود که از شهرهای مختلف در جشنواره شرکت کرده‌اند و مهمان ما هستند. خوشحالیم که می توانیم فرصتی برای دیده شدن این آثار فراهم کنیم.

دبیر اجرایی هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی ادامه داد: برخی به این نکته انتقاد کردند که این دوره از جشنواره ضعیف‌تر شده است اما باید بگویم که اینطور نیست بلکه بخش های ما گسترده تر شده و حتی یک سالن هم به بخش نمایش های صحنه ای اضافه شده است. همچنین در این دوره ۹ مجلس شبیه‌خوانی داریم و یکی از نکات مهم این جشنواره نیز حضور بخش دانشگاهی است.

وی تأکید کرد: در این دوره ما با نسل جوان دانشجویی روبرو هستیم که هم پایان نامه هایی در ارتباط با نمایش های آیینی نوشتند و هم آثار متنوعی ارائه کردند که ما مجبور شدیم بخش مرور تئاتر دانشگاهی را در این دوره اضافه کنیم.

شریعتی با اشاره به اینکه در این دوره جشنواره بین المللی نخواهد بود، توضیح داد: امسال جشنواره، بین‌المللی نیست بلکه تنها به صورت ملی برگزار می شود چون به این نتیجه رسیدیم که اول باید یک جشنواره ملی خوب داشته باشیم و بعد به فکر برگزاری بین المللی آن بیفتیم. به صرف حضور یک یا دو گروه خارجی نمی توان نام بین المللی به یک جشنواره داد اما سمینارهای خارجی خواهیم داشت و دو کشوری که برای برگزاری سمینار به جشنواره دعوت شده اند، قرار است اجرای پژوهشی هم داشته باشند.

دبیر اجرایی این جشنواره درباره امکان اجرای عمومی دادن به گروه های حاضر در این رویداد، اظهار کرد: صرفا قرار نیست سنگلج میزبان گروه‌های جشنواره باشد و کارها در سالن های دیگر هم می توانند اجرا شوند. در این دوره ۶ اثر از استان ها در جشنواره حضور دارند که همگی بعد از پایان جشنواره اجرای عمومی آثارشان را در استان های مربوطه آغاز می کنند. ۶ اثر مهمان و ۱۰ نمایش صحنه ای هم از تهران در جشنواره حضور دارند که شرایط اجرای عمومی برای همه آنها فراهم خواهد شد و اداره کل هنرهای نمایشی نیز کمک هزینه ای برای اجرا به این هنرمندان اختصاص خواهد داد. باید بگویم که جشنواره دوسالانه است بنابراین سخت نیست که در طول دو سال به ۱۶ نمایش اجرای عمومی تعلق گیرد و اصلا این وظیفه ما است که کارها را مورد حمایت قرار دهیم.

در بخش دیگری از این نشست، محمدحسین ناصربخت در پاسخ به پرسشی درباره ثبت ملی تعزیه در یونسکو و بی توجهی سازمان میراث فرهنگی به این امر بیان کرد: در مورد حفظ تعزیه، من و داود فتحعلی بیگی در این دو سال فریادهایمان را کشیده ایم البته اصل کار بر عهده سازمان میراث فرهنگی است اما ما نمی توانیم در این زمینه خاموش بنشینیم.

وی تصریح کرد: این جشنواره تنها جایی است که نمایش آیینی می تواند در آن نفس بکشد و در واقع این جشنواره جای بنیاد، پژوهشکده و محل اجرای مستمر آثار نمایشی را پر می کند. بنابراین ما هیچگاه افرادی را که دست‌پرورده جشنواره آیینی و سنتی هستند، رها نمی کنیم. به عنوان نمونه اگر نمایشنامه هنرمندی کامل نباشد و او از ما می خواهد که کارش را به صورت کارگاهی تکمیل کند، به او اجازه حضور در جشنواره را خواهیم داد و این اتفاق به هیچ عنوان رانت خواری به حساب نمی آید.

در این نشست رسانه ای مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی نیز درباره برپایی جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، اظهار کرد: جشنواره آیینی و سنتی از جشنواره های جریان ساز و ضروری است که باید مورد حمایت قرار گیرد. من از روزی که پـُستم را تحویل گرفتم با دوستان قرار گذاشتیم که هر برنامه ای را که ضرورت ندارد، تعطیل کنیم و به هر کاری که جریان ساز است توجه ویژه‌ای داشته باشیم. جشنواره آیینی و سنتی از جمله رویدادهایی است که باید مورد حمایت قرار گیرد چون هویت ملی ما را شکل می دهد.

وی اضافه کرد: ما دارای ریشه های عمیق فرهنگی هستیم و آیین های کهن‌مان در همه دنیا شناخته شده است. جامعه ای دارای فرهنگ قوی است که آیین های خودش را حفظ و بازتولید کند و خوشبختانه جشنواره آیینی و سنتی هم با این هدف بنیان گذاشته شده است.

مدیرکل هنرهای نمایشی یادآور شد: امیدوارم به توان هنرمندان تئاتری ما اعتماد شود و ما نیز از رویدادها آنچنان پرده برداری نکنیم که کام شیرین آنها به دل هنرمندان تلخ شود. بنابراین امیدوارم هر چه زودتر پردیس تئاتر تهران و مرکز صبا رونمایی شوند. همچنین امیدوارم بخش هایی از شهرداری مکان هایی را در اختیار هنرمندان برای اجرای آثار آیینی و سنتی قرار دهد و در سال های آینده شاهد باشیم که چند سالن به این گروه ها واگذار شده است. همچنین باید عنوان کنم که دوسالانه شدن این جشنواره به این دلیل بود که ما بتوانیم دو سال را به تولید و پژوهش آثار آیینی و سنتی اختصاص دهیم.

 

اخبار مرتبط:

در «سعادت لرزان مردمان تیره روز» به اجرای به‌ روزتری رسیده ایم

«آژی دهاک» در حضور بهرام بیضایی خوانش شد

معرفی هیات انتخاب جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان

نمایش «خانم» به زبان ایتالیایی روی صحنه می‌رود

زندگی سه زن جنایتکار ایرانی در «باران»

معرفی نامزدهای انجمن منتقدان خانه تئاتر

پیش فروش نمایش «پا برهنه در پارک» آغاز شد

افتتاح نمایش «پیرمرد و ببر» با حضور بهاره رهنما

نکوداشت فرهاد آئیش و فرید قاسمی در جشن انجمن منتقدان تئاتر

شهرداری ورودی کارگاه تئاترشهر را مسدود کرد

کوشک جلالی با 4 نمایشنامه در بازار کتاب

فراخوان «سمینار پژوهشی» جشنواره تئاتر فجر منتشر شد

«زیرزمین» تا پایان هفته روی صحنه است.

آغاز اجرای نمایش «گاومیش» با حضور هادی مرزبان

«شب‌به‌خیر جناب کنت» در سالن گوشه نیاوران روی صحنه می‌رود

سیامک صفری و فرزین صابونی در نمایشنامه‌‌خوانی «عنکبوتی در زخم»

برپایی بخش قهوه‌خانه‌ای جشنواره آیینی و سنتی در تالار وحدت

درباره‌ نمایش «سال ثانیه» / جایت را با من عوض کن