چارسو پرس: هفتاد و هشتمین دوره جشنواره فیلم کن با فضایی پرتنش، سیاسی و البته بدون ردای پرزرقوبرق معمول آغاز شد. مهمترین لحظه شب، تجلیل ویژه از رابرت دنیرو، بازیگر افسانهای برنده اسکار، بود؛ تجلیلی که دنیرو از آن برای حمله به دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا استفاده کرد و او را «رئیسجمهور ضدفرهنگ آمریکا» خواند.
در فرش قرمز، توجه رسانهها بیشتر از فیلم افتتاحیه «Partir un Jour» (رفتن برای همیشه) – که در نهایت با پنج دقیقه تشویق ایستاده مواجه شد – به ستارههایی چون دنیرو، لئوناردو دیکاپریو، کوئنتین تارانتینو، شان بیکر، جولیا گارنر، اوا لونگوریا و هایدی کلوم معطوف بود. با این حال، تام کروز که قرار است فیلم جدید «ماموریت غیرممکن: حسابرسی نهایی» را در کن رونمایی کند، در مراسم افتتاحیه غایب بود.
حضور پررنگ سیاست بر صحنه
جولیت بینوش، رئیس هیئت داوران امسال، با کتوشلوار صورتی روشن و پوششی شبیه به دنیای «تلماسه» ظاهر شد. او در کنار سایر داوران از جمله جرمی استرانگ (بازیگر «وراثت»)، هالی بری و پایال کاپادیا بر پلههای مشهور کاخ جشنواره قدم گذاشت. درون سالن نیز با ورود دنیرو، فضای سالن گرمتر شد و حضار با کف زدن از او استقبال کردند.
بینوش در سخنرانی افتتاحیهاش به مسائل جهانی از جمله جنگ، فقر، بحران اقلیمی و زنستیزی اشاره کرد و با لحنی شاعرانه گفت: «امروز بادهای درد چنان سهمگیناند که ضعیفترینها را میربایند. در برابر این طوفان عظیم، باید نرمی و لطافت را خلق کرد.»
دنیرو نیز هنگام دریافت نخل طلای افتخاری، سخنرانی پرشوری ایراد کرد و حاضران را به اقدام علیه ترامپ و دفاع از آزادی دعوت کرد: «ما باید اکنون عمل کنیم؛ بدون خشونت، اما با اشتیاق و ارادهای قوی. باید سازماندهی کنیم، اعتراض کنیم و در انتخابات شرکت کنیم.»
دیکاپریو، که جایزه را به دنیرو اهدا کرد، با اشاره به نقشآفرینیهای برجسته او در فیلمهایی چون «راننده تاکسی» و «گاو خشمگین»، گفت: «دنیرو همیشه در صحنه حاضر است؛ چه در حمایت از دوستان و خانوادهاش، چه در دفاع از دموکراسی و چه در خدمت به هنر سینما.»
بیشتر بخوانید: اخبار و مطالب سینمای جهان
از اعتراضات صنفی تا پوشش متفاوت مهمانان
در حالی که از قبل شایعاتی درباره ممنوعیت لباسهای برهنه برای زنان در فرش قرمز منتشر شده بود، به نظر میرسید «پلیس مد کن» چندان سختگیری نمیکند. مردی با کراوات بافتنی – در حالی که کراوات پاپیونی اجباری است – اجازه ورود پیدا کرد و دیگری با کفشهای قایقی کثیف و کتوشلوار مشکی دیده شد. در عین حال، چند لباس پفدار و دنبالهدار نیز خلاف هشدارها به چشم خورد.
خارج از سالن، گروهی از کارکنان آزاد جشنواره به دلیل شرایط کاری سخت و نداشتن مزایا، دست به اعتراض زدند.
سورپرایز تارانتینو و بازگشت دیوید لینچ
در مراسم، از دیوید لینچ، کارگردان صاحبسبک فیلمهایی چون «جاده مالهالند» و «دل وحشی»، نیز تجلیل شد. اما لحظه طلایی شب زمانی رقم خورد که کوئنتین تارانتینو با انرژی وارد صحنه شد، اعلام کرد جشنواره «رسماً آغاز شده است» و سپس میکروفن را روی زمین انداخت.
فیلم افتتاحیه در حاشیه، رقابت اصلی در راه است
هرچند شب افتتاحیه جشن سینما بود، اما مانند بسیاری از دورههای گذشته، فیلم افتتاحیه توجه زیادی به خود جلب نکرد. فیلم «Partir un Jour» که پیشتر در نمایش منتقدان با واکنشهای متفاوتی روبهرو شده بود، به نظر نمیرسد که در حافظه جشنواره بماند. یکی از منتقدان سرشناس هنگام ورود به سالن درگوشی گفت: «باید این را تحمل کنم.»
در عوض، رقابت اصلی برای نخل طلایی با حضور آثاری از فیلمسازان مطرحی همچون آری استر («ادینگتون»)، ژولیا دوکورنو («آلفا»)، اسپایک لی («از بالا به پایین») و یواخیم تریه («ارزش احساسی») آغاز شده است. همچنین تام کروز با قسمت نهایی «ماموریت غیرممکن» به میدان آمده تا حضور استودیوهای بزرگ را نیز تضمین کند.
سایه تهدیدهای ترامپ بر سینمای جهان
در روزهای منتهی به جشنواره فیلم کن، اعلامیه ترامپ مبنی بر احتمال اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی بر فیلمهای تولیدشده در خارج از آمریکا، شوک تازهای به صنعت سینما وارد کرد. اگر این تصمیم اجرایی شود، زنجیره تأمین مالی بینالمللی سینما که تکیه زیادی بر سوبسیدهای خارجی دارد، دچار اختلال جدی خواهد شد.
در همین راستا، یکی از مجریان مراسم، لوران لافیت، با طعنه به یکی از متحدان ترامپ، ایلان ماسک، گفت: «بازیگر فقط یک موجود خودشیفته نیست که بین دو نقش در جنگلی خیره به موبایلش منتظر پیام از طرف نمایندهاش باشد. چشمان حسرتبارش، شبیه همان حسی است که وقتی به یک تسلا نگاه میکنی، داری.»