تخفیف بلیت سینما، راهی برای رونق گیشه؛ نتایج روز ملی سینما چه بود؟

چارسو پرس: جمعه 21 شهریور 1404، به مناسبت روز ملی سینما، طبق سنت همه‌ساله، سینما‌ها در سراسر کشور بلیت نیم‌بها عرضه کردند و نتیجه آن افزایش چشمگیر تعداد مخاطبان به حدود 280 هزار نفر در یک روز بود. این اقدام نه‌تنها باعث شد تعداد بیشتری از مردم بتوانند به تماشای فیلم‌ها بنشینند، بلکه فروش سینما‌ها را نیز به‌طور قابل توجهی افزایش داد. آمار‌های این روز اتفاق بار دیگر نشان داد سیاست ارائه بلیت نیم‌بها، به‌رغم کاهش قیمت بلیت، می‌تواند رونق اقتصادی سینما‌ها را افزایش دهد. گزارش پیش رو نگاهی به جزئیات آمار و ارقام گیشه در این روز خاص دارد.

آمار گیشه در روز ملی سینما، نشان می‌دهد فروش کل سینمای ایران در این روز به حدود 14 میلیارد و 340 میلیون تومان رسید که نسبت به رقم حدوداً 10 میلیارد و 879 میلیون تومانی جمعه هفته قبل با فروش بلیت تمام‌بها، افزایشی 31.8 درصدی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، شمار مخاطبان سینما نیز با جهشی چشمگیر روبه‌رو شد و جمعیت حاضر در سالن‌ها به 278 هزار نفر رسید که بیش از 2.5 برابر آمار 111 هزار نفری جمعه قبل بود و تقریباً 151 درصد رشد نشان می‌داد. این رونق فوق‌العاده، باعث شد آپارات‌ها حدود 16 درصد بیشتر روشن شوند و تعداد سانس‌های تشکیل‌شده از 3 هزار و 58 سانس به 3 هزار و 533 سانس برسد. نکته مهم و قابل تأمل آن که با وجود کاهش قیمت بلیت به حدود نصف، فروش کل سینما نه‌تنها کاهش نیافت، بلکه افزایش هم پیدا کرد. به عبارت دیگر، تخفیف روی قیمت بلیت باعث شد مخاطبان بسیار بیشتری به سینما جذب شوند، تا جایی که درآمد کلی سالن‌ها نیز افزایش یابد. این اتفاق می‌تواند یک مدل موفق و عملی برای سینما‌های ایران باشد تا با استفاده از سیاست‌های قیمتی مناسب، هم میزان دسترسی عمومی به فرهنگ را بالا ببرند و هم درآمد خود را ارتقا دهند. به طور کلی، این داده‌ها نشان می‌دهد که کاهش قیمت بلیت به صورت هوشمندانه، نه‌تنها به نفع مخاطبان است بلکه به رونق اقتصادی سینما‌ها نیز کمک قابل توجهی خواهد کرد.

یک نکته قابل تأمل، تفاوت میزان رشد در آمار گیشه، بین تهران و شهرستان‌هاست. در خارج از استان تهران، فروش بلیت نیم‌بها، افزایش تعداد مخاطبان از 60 هزار نفر جمعه هفته قبل به 169 هزار نفر در این روز، باعث رشد چشمگیر رقم فروش از حدود 5.6 میلیارد تومان به حدود 8.4 میلیارد تومان شد که تقریباً معادل 50 درصد رشد فروش است. این در حالی است که در تهران، فروش بلیت نیم‌بها از حدود 5.3 میلیارد تومان به نزدیک 6 میلیارد تومان رسید که تنها حدود 13 درصد افزایش نشان می‌دهد. این ارقام به‌وضوح نشان می‌دهد که بلیت نیم‌بها برای شهرستان‌ها که معمولاً قدرت خرید پایین‌تری دارند، تأثیرگذارتر و مفیدتر بوده و توانسته به شکل ملموسی رشد فروش را در این مناطق تقویت کند. این امر نشان می‌دهد اگرچه قیمت بالای بلیت سینما ممکن است در تهران چندان مشکل‌ساز نباشد، اما در شهرستان‌ها به دلیل شرایط اقتصادی متفاوت و درآمد کمتر سرانه، می‌تواند مانعی بزرگ برای خریداری بلیت سینما باشد.

مجموعه آمار‌های ارائه‌شده نشان می‌دهد در شرایط اقتصادی فعلی که فشار‌های مالی و تورم باعث کاهش قدرت خرید شده، بلیت نیم‌بها می‌تواند نقش مهم و مؤثری در تشویق تماشاگران برای رفتن به سینما ایفا کند. این تخفیف‌ها به‌ویژه برای دانشجویان، سالمندان و اقشار کم‌درآمد اهمیت دارد؛ چراکه با هزینه کمتر، امکان حضور در سالن‌های سینما و لذت بردن از فیلم‌های جدید و تجربه جمعی را ایجاد می‌کند. علاوه بر این، بلیت نیم‌بها به سینما‌ها کمک می‌کند تا مخاطبان بیشتری جذب کنند و سالن‌ها کمتر خالی بماند؛ این موضوع به حفظ چرخه اقتصادی سالن‌های سینما و تولیدکنندگان فیلم کمک می‌کند. این موضوع از سوی دیگر با افزایش درآمد‌های جنبی سینما از فروش انواع خوراکی (که گاه از هزینه بلیت نیز بیشتر است) به رونق اقتصادی سالن‌ها یاری می‌رساند. بلیت نیم‌بها نه‌تنها باعث افزایش فروش و جذب بیشتر مخاطب می‌شود، بلکه در بلندمدت به رونق کلی سینما کمک می‌کند. در شرایطی که تعداد بیشتری از مردم توان تماشای فیلم در سینما را داشته باشند، چرخه اقتصادی این صنعت فعال‌تر می‌شود؛ از فیلمساز و بازیگر گرفته تا تهیه‌کننده، پخش‌کننده، سینمادار و حتی منتقد سینما، همگی از این رونق منتفع خواهند شد. افزایش مخاطب یعنی افزایش تقاضا برای تولید، نقد، تبلیغ و نمایش فیلم، و این یعنی جان گرفتن دوباره سینما به عنوان یک فعالیت فرهنگی و اقتصادی زنده و اثرگذار.

همه این موارد در حالی است که وقتی صحبت از ارائه بلیت ارزان سینما می‌شود، به علت آن که گویی سینماداری در کشورمان همچنان نسبت به بسیاری از کشور‌های صاحب این صنعت، هنوز به شکل سنتی و محدود باقی مانده، صدای مخالفت اهالی سینما خصوصاً صاحبان سالن‌ها (که اغلب تهیه‌کننده هم هستند) بلند می‌شود. برخلاف دنیا که سینما‌ها پلن‌های متنوع و خلاقانه‌ای برای فروش بلیت دارند، در ایران این امکان‌ها وجود ندارد. برای مثال، در بسیاری از کشور‌های دیگر گاهی می‌توان با یک بلیت، امکان تماشای چند فیلم را در بازه زمانی مشخص داشت، اما چنین طرح‌هایی در ایران مرسوم نیست. همچنین استفاده از اپلیکیشن‌ها و کارت‌های اعتباری مخصوص پلتفرم‌های سینمایی که امکانات متنوعی مثل خرید گروهی، تخفیف‌های ویژه یا امکان رزرو آسان را (در صنایع مختلف گردشگری، غذا و...) فراهم می‌کنند، برای خرید بلیت سینما وجود ندارد. یکی از دیگر روش‌های محبوب در بسیاری از کشور‌ها، مدل «سینمای اشتراکی» است که به تماشاگران اجازه می‌دهد با پرداخت مبلغی ماهیانه، تعداد مشخصی بلیت سینما دریافت کنند یا حتی با تخفیف‌های ویژه به تماشای فیلم‌ها بروند. این مدل نه‌تنها هزینه تماشاگران را کاهش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود تعداد بیشتری از مخاطبان به سینما‌ها جذب شوند و رفت‌وآمد به سالن‌های نمایش افزایش یابد. این رویکرد امکان برنامه‌ریزی بهتر را برای مدیریت مخاطب هم فراهم می‌آورد. در ایران اما چنین سیستم‌هایی جایگاهی ندارند و همین باعث شده که هزینه رفتن به سینما برای بسیاری از مردم بالا باشد و به‌تبع آن، تعداد مخاطبان کاهش پیدا کند. اگر سینما‌های ایران به سمت تنوع در پلن‌های فروش، استفاده از فناوری‌های نوین و مدل‌های اشتراکی حرکت کنند، هم مردم با هزینه کمتری می‌توانند فیلم ببینند و هم صنعت سینما پویاتر و پایدارتر خواهد شد.