چارسو پرس: ویستاویژن (VistaVision) یک فرمت سینمایی عریض است که توسط کمپانی پارامونت پیکچرز در سال ۱۹۵۴ معرفی شد. تفاوت اصلی این فرمت با فیلم‌های متداول آن زمان در این بود که نوار فیلم ۳۵ میلی‌متری به‌جای حالت عمودی، به‌صورت افقی حرکت می‌کرد. این تغییر باعث می‌شد تصویر روی سطح بزرگ‌تری ثبت شود و در نتیجه وضوح و کیفیت تصویر به‌طور چشمگیری افزایش یابد. نسبت تصویر استاندارد ویستاویژن ۱.۸۵:۱ بود، اما امکان نمایش آن تا نسبت ۲.۰۰:۱ نیز وجود داشت.
زمینه تاریخی
دهه ۱۹۵۰ دوره‌ای طلایی برای نوآوری‌های سینمایی بود. در این دوران تلویزیون رقیب اصلی سینما شده بود و استودیوهای هالیوودی برای جذب دوباره مخاطبان به سالن‌ها، به سراغ فرمت‌های عریض و باکیفیت رفتند.
پارامونت پیکچرز با معرفی ویستاویژن در واقع پاسخی به این چالش داد؛ فرمت جدیدی که بدون نیاز به تجهیزات پیچیده و پرهزینه، تجربه‌ای متفاوت و چشم‌نواز به تماشاگران ارائه می‌کرد.
توسعه و پیاده‌سازی
ایده‌ی اصلی ویستاویژن را جان آر. بیشاپ، مهندس پارامونت، طراحی کرد. در این سیستم، نوار فیلم ۳۵ میلی‌متری ۹۰ درجه چرخانده می‌شد تا هر فریم روی ۸ سوراخ نگهدارنده (به‌جای ۴ سوراخ در فیلم‌های معمولی) ثبت شود.
نتیجه‌ی این تغییرات:
افزایش سطح تصویر منفی (تقریباً دو برابر ۳۵ میلی‌متری معمولی).
وضوح بالاتر و کاهش دانه‌دانه شدن تصویر.
امکان استفاده از نسبت تصویر عریض ۱.۸۵:۱ که برای داستان‌گویی سینمایی مدرن مناسب‌تر بود.
ویژگی‌های فنی
- نوع فیلم: ۳۵ میلی‌متری افقی
- نسبت تصویر: ۱.۸۵:۱ (استاندارد) تا ۲.۰۰:۱
اندازه فریم: ۸ سوراخ نگهدارنده به‌ازای هر فریم
وضوح تصویر: بیشتر از ۳۵ میلی‌متری استاندارد به دلیل بزرگ‌تر بودن سطح ثبت تصویر
مزایای ویستاویژن
۱. کیفیت تصویر بالاتر – جزئیات بیشتر، وضوح بالاتر و تصویری شفاف‌تر.
۲. هزینه کمتر برای سالن‌ها – برخلاف فرمت‌هایی مثل سینمااسکوپ، نیازی به لنزهای خاص برای پخش نداشت.
3. انعطاف‌پذیری در نسبت تصویر – از ۱.۸۵:۱ تا ۲.۰۰:۱، مناسب برای ژانرها و سبک‌های مختلف.
فیلم‌های شاخص ویستاویژن
- White Christmas (۱۹۵۴): اولین فیلم مهم ساخته‌شده با این فرمت.
- Vertigo (۱۹۵۸): شاهکار آلفرد هیچکاک که از وضوح و جزئیات بالای ویستاویژن بهره‌مند شد.
North by Northwest (۱۹۵۹): دیگر اثر ماندگار هیچکاک که کیفیت تصویری ویستاویژن را به اوج رساند.
افول و میراث
با وجود نوآوری‌ها، محبوبیت ویستاویژن در اواخر دهه ۱۹۵۰ کاهش یافت. فرمت‌هایی مثل سینمااسکوپ و پاناویژن به‌دلیل کاربرد گسترده‌تر و سازگاری بالاتر، جای آن را گرفتند.
با این حال، میراث ویستاویژن همچنان پابرجاست. تمرکز این فرمت بر وضوح تصویر و کیفیت بصری مسیر را برای پیشرفت‌های بعدی در فناوری فیلم‌برداری و جلوه‌های ویژه هموار کرد.
جمع‌بندی
ویستاویژن یکی از فرمت‌های پیشرو سینما در دهه ۱۹۵۰ بود که با استفاده خلاقانه از فیلم ۳۵ میلی‌متری افقی، تجربه‌ای بی‌نظیر از وضوح و کیفیت را به مخاطبان ارائه داد. هرچند عمر تجاری آن کوتاه بود، اما تأثیرش بر استانداردهای تصویربرداری و حتی جلوه‌های ویژه‌ی امروز انکارناپذیر است.
نویسنده: نسرین پورمند
