رقابت تنگاتنگ فیلیمو و نماوا بر سر سهم بازار VOD؛ کدام پلتفرم بیشترین مخاطب را دارد؟

چارسو پرس: در سال‌های اخیر، رفتار کاربران ایرانی در تماشای محتوای ویدئویی دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. کاربر امروز بیش از هر زمان دیگری به دنبال محتوای باکیفیت و متناسب با سلیقه خود است؛ گاهی ساعت‌ها وقتش را صرف تماشای سریال‌ها و تولیدات پلتفرم‌ها می‌کند و گاهی هم بی‌حوصله از کنارشان عبور می‌کند. همین تغییر در عادت مصرف باعث شده پلتفرم‌های نمایش آنلاین (VOD) به یکی از ارکان اصلی سرگرمی روزمره کاربران تبدیل شوند. در این میان، جریان‌های تبلیغاتی، چه طبیعی و چه هدایت‌شده نیز می‌توانند در انتخاب و مصرف محتوای کاربران نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشند؛ موضوعی که رقابت میان پلتفرم‌ها برای جلب‌توجه مخاطب را داغ‌تر از همیشه کرده است. سرویس‌هایی مانند فیلیمو، نماوا، فیلم‌نت و دیگر پلتفرم‌های مشابه، هرکدام در تلاش‌ هستند تا سهم بیشتری از این بازار روبه گسترش را به خود اختصاص دهند. 

در چنین فضایی، رقابت میان پلتفرم‌های VOD برای جذب و حفظ مخاطب به نقطه حساسی می‌رسد. هر پلتفرم با سرمایه‌گذاری روی تولیدات اختصاصی، چهره‌های محبوب و تبلیغات گسترده، در پی تثبیت جایگاه خود در بازار است. بازاری که از بیرون شاید وسوسه‌انگیز و پرسود به نظر برسد؛ اما تجربه نشان داده ورود به آن تضمینی برای موفقیت نیست. حتی با بودجه‌های قابل‌توجه و آثار پرهزینه هم احتمال شکست بیشتر از پیروزی است. بااین‌حال، در غیاب شفافیت و سکوت پلتفرم‌ها درباره آمار واقعی تماشا و کاربران، اعدادی چون میزان نصب، بازدید و کاربران فعال، به تنها شاخص‌های موجود برای سنجش عملکرد آن‌ها تبدیل شده‌اند؛ اعدادی که هر پلتفرم روایت خاص خود را از آن ارائه می‌دهد و تصویر متفاوتی از جایگاهش در بازار نمایش آنلاین ترسیم می‌کند. در این گزارش به سراغ میزان نصب و کاربران فعال هر پلتفرم رفتیم. اطلاعات و ارقام این گزارش اطلاعات ثبت شده خود پلتفرم‌هاست. 

فیلیمو خود را بزرگ‌ترین پلتفرم شبکه نمایش خانگی در ایران می‌داند و معتقد است با در اختیار داشتن حدود ۷۰ درصد از سهم بازار، صدرنشین پلتفرم‌های VOD است. اگر معیار را تعداد نصب در نظر بگیریم، فیلیمو با بیش از ۱۵ میلیون نصب روی دستگاه‌های کاربران، در جایگاه نخست قرار دارد. پس از آن، نماوا با حدود 9 میلیون نصب در رتبه‌ دوم قرار می‌گیرد. البته وضعیت نماوا کمی متفاوت است؛ چراکه بخشی از مخاطبانش از طریق روبیکا و اینترنت شاتل به محتوای این پلتفرم دسترسی دارند، آن هم بدون نیاز به پرداخت حق اشتراک. طبق داده‌های منتشرشده، در بستر شاتل حدود ۱۰ میلیون کاربر به نماوا دسترسی دارند که از این میان ۵ میلیون نفر به‌عنوان کاربر فعال شناخته می‌شوند. در روبیکا نیز مجموع کاربران نماوا ۲۲ میلیون نفر اعلام شده که از میان آن‌ها ۱۲ میلیون کاربر فعال هستند. این تنوع در مسیر‌های دسترسی، تفسیر دقیق آمار کاربران نماوا را کمی پیچیده‌تر می‌کند. 

در سوی دیگر، فیلم‌نت خود را نخستین سامانه نمایش درخواستی (VOD) در ایران می‌داند. پلتفرمی که فعالیتش را در روزگاری آغاز کرد که صنعت نمایش خانگی هنوز به‌صورت سنتی و با فروش DVD پیش می‌رفت. به گفته این پلتفرم، آغاز جدی حضورش در فضای آنلاین با پخش سریال «شهرزاد» رقم خورد؛ مجموعه‌ای که مسیر تازه‌ای برای توزیع محتوای ویدئویی در کشور گشود. فیلم‌نت در داده‌های منتشرشده از عملکرد خود، روندی رو‌به‌رشد را از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد. این پلتفرم در سال ۱۴۰۳ بیش از ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نصب را ثبت کرده است؛ عددی که نسبت به سال‌های گذشته رشد قابل‌توجهی دارد و بیانگر تلاش این پلتفرم برای بازگشت جدی به میدان رقابت است. بااین‌حال، فیلم‌نت همچنان فاصله محسوسی با دو رقیب بزرگ‌تر خود، فیلیمو و نماوا دارد.