علی رفیعی در آستانه اجرای نمایش «خاطرات و کابوس‌ها...» از کمبود امکانات فنی تالار وحدت ، برخوردهای نامناسب مدیران تئاتری، رنج‌های کوتاه‌تر کردن مدت زمان نمایش‌اش و ... سخن گفت و تاکید کرد: کار کردن این نوع نمایشنامه‌ها خون دل خوردن مداوم است.

 

سایت خبری تئاتر از ایسنا: کارگردان نمایش «خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از زندگی و قتل میرزا تقی‌خان فراهانی» درمورد دلایل کوتاه تر کردن این نمایش نسبت به زمان اصلی‌اش توضیح داد: در طول تمرینات برای کوتاه کردن زمان نمایش که بی حساب و کتاب شده بود به دو تصمیم رسیدیم؛ یک کوتاه کردن متن و دیگر پیدا کردن ریتم مناسب نمایش.

او با ارایه توضیحاتی درباره استفاده از کورنومتر برای یافتن ریتم مناسب نمایش ادامه داد: با حذف صحنه‌هایی که در پیشرفت داستان تاثیری نداشتند و تعیین کننده نبودند، نمایشی را که 3 ساعت و 45 دقیقه بود به مدت زمان دو ساعت و 30 دقیقه رساندیم که اگر تعویض صحنه‌های‌مان به درستی انجام شود، این زمان به زیر این مدت هم خواهد رسید.

رفیعی در این نشست خبری که امروز 19 آبان‌ماه با حضوری تعدادی از عوامل این نمایش در تالار وحدت برگزار شده بود، اضافه کرد: البته برای کوتاه کردن زمان نمایش و حذف تعدادی از صحنه‌ها رنج بسیاری بردم؛ چرا که هر صحنه‌ای که نوشته می‌شود، به پاره جگر من تبدیل می‌شود و حذف آن برایم بسیار رنج آور است.

او اضافه کرد: نمایش «شکار روباه» من سه ساعت بود که من یک صحنه از آن هم حذف نکردم و تماشاگرانی که برای دیدن آن آمده بودند در طول مدت تماشای آن حتی از جای خود هم تکان نخوردند و سالن را هم ترک نکردند. این برای من بسیار شگفت انگیز بود و آن لحظه متوجه شدم که نیازی به حذف صحنه‌ای از آن نمایش ندارم ولی باید بدانیم که بین نمایش «شکار روباه» و این نمایش شش سال زمان گذشته است و احساس می‌کنم که حوصله تماشاگر کمتر شده و من نمی‌خواهم تماشاگری را که از گوشه و کنار شهر به تئاتر می‌آید، خسته کنم بلکه می‌خواهم به او رویا دهم تا او به آفاق دیگر برود.

این کارگردان همچنین اظهار کرد: البته اجبار در کوتاه تر شدن این نمایش، دلیل مهمتر دیگری نیز دارد؛ تالار وحدت اصلا دیگر آن مکان فرهنگی و هنری که باید باشد، نیست. این‌جا به مکانی شده است که بیشتر به درآمدهای حاصل از کارهای فرهنگی مانند موسیقی و تئاتر اهمیت می‌دهد.

او تصریح کرد: امروزه شرایط به وضعیتی تبدیل شده‌است که ما دیگر اینجا هنرمند نیستیم بلکه به فروشنده‌هایی تبدیل شده‌ایم که کالایی را عرضه می‌کنیم و چیزی در ازای آن می‌گیریم. مسئولان هم به تماشای این نمایش می‌نشینند و فکرشان فقط به سانس بعدی نمایش است و به ما می‌گویند که ساعت 6 عصر (که بدترین ساعت روز برای اجرای نمایش است) کارمان را شروع کنیم چرا که می‌خواهند ساعت 9 برنامه‌ای بعدی خود را در آن‌جا انجام دهند.

رفیعی با اشاره با برخوردهای نامناسب مدیران تئاتری، خاطرنشان کرد: یک بار یکی از مدیران سابق تالار وحدت علنا به ما گفت که ما از اجرای موسیقی درآمد بیشتری کسب می‌کنیم و شما بهتر است از اینجا بروید؛ حتی یک بار دیگر به ما گفتند که ما حاضریم پولی به شما دستی بدهیم که شما بروید. هر کسی که این مدیریت‌ها را برعهده داشته چیزی از هنر نمی‌دانسته است.

کارگردان نمایش‌های «در مصر برف نمی‌بارد» و «عروسی خون» که برای چندمین بار با سیامک صفری همکاری دارد، اضافه کرد: حدود شش سال از نمایش «شکار روباه» می‌گذرد و من جدا از این نمایش یک کار دیگر هم با سیامک صفری انجام داده‌ام؛ می‌خواهم بگویم که ارتباط حسی و عاطفی زیادی با او دارم و تا این اندازه به بازی سیامک و کار کردن با او علاقه‌مندم. بنابراین زمانی که صحبت از این نمایش شده بود، به سیامک گفتم اگر در این نمایش نباشد، آن را به صحنه نمی برم.

او همچنین ادامه داد: من هیچ وقت با او آن کلنجارِ مرسوم بین کارگردان و بین بازیگر را نداشته‌ام. زیرا هر دوی ما علاقه‌ای متقابل به این کار داریم. هر گاه هم که من برای بهبود نقش و فضا حرفی که در نهایت یک یا دو جمله است را به او می‌گویم، دیگر احتیاج به حرف بیشتری ندارم. چرا که رابطه‌ی من با او رابطه‌ای با یک اشاره است و خوشحالم بازیگری مثل سیامک نقش عمده و اصلی کارهای من (که زیاد هم نبوده‌اند) را بازی می‌کند.

این هنرمند تئاتر با اشاره به وضعیت ساخت موسیقی نمایش و حضور فردین خلعتبری به عنوان آهنگساز ، توضیح داد: صحبت‌های من با آقای خلعتبری در مورد موسیقی کار در نهایت ایجاز انجام شد و تمامی آن حرف‌ها در کمتر از نصف یک صفحه A4 بود.

رفیعی اضافه کرد: موسیقی این کار برخاسته از حرف‌های من و احساس ایشان از تمرینات کار بود. رسیدن به این موسیقی برای این نمایش بی‌دردترین زایمانی بود که می‌توانست در این نوع کار هنری برای من انجام شود.

او همچنین درباره تاخیر یک هفته‌ای این نمایش که اولین اجرای آن به جای 14 آبان‌ماه ، روز 21 آبان‌ماه به صحنه می‌رود، گفت: دلیل مشخصی برای این تاخیر یک هفته‌ای وجود نداشت. من در طی تمرینات احساس کردم به دلایل مختلفی نمایش‌مان آمادگی لازم را برای به صحنه رفتن ندارد و در طول این یک هفته، هم من و گروهم متوجه شدیم که احساس من در این رابطه اشتباه نبوده است.

علی رفیعی با اشاره به دیگر مشکلاتش با تالار وحدت، اضافه کرد: از مشکلات دیگر تالار وحدت عوامل فنی تالار هستند، من همیشه در دهه 70 خاطرات خوبی با آنها داشته‌ام ولی متاسفانه آن عوامل دیگر بازنشسته شده‌اند و این تجارب را هم با خودشان برده‌اند. همیشه به مدیران مختلف تالار وحدت گفته بودم، نگذارند این عوامل فنی بدون انتقال تجربیاتشان به جوانان ، بروند.

کارگردان نمایش‌های «یک روز خاطره انگیز از زندگی دانشمند بزرگ وو» و «رومئو و ژولیت» ادامه داد: ما بازهم مشکلات دیگری با تالار وحدت داشتیم؛ مجبور بودیم برای تمرین، دکورمان را به ته صحنه ببریم و آن را در آنجا بنا کنیم که بعد برای نمایش اصلی با مکانیسمی که در تالار وحدت وجود دارد، این مکان به قسمت اول صحنه بیاید که این چندین مشکل را برای ما ایجاد می‌کرد. چرا که این فضا زمانی که به جلو می‌آمد، بالاتر می‌رفت و تماشاگران ردیف اول آن آب روی صحنه را نمی‌دیدند.

رفیعی افزود: اگر اجرا‌های موسیقی در آن سالن وجود نداشت، دیگر دلیلی برای بنا کردن دکور در انتهای صحنه نداشتیم. متاسفانه این الزامات زیاد وجود داشت و اگر این اجبارات نبود، شاید ما می‌توانستیم کل آن سه ساعت نمایش را حفظ کنیم.

او همچنین اظهار کرد: کار کردن این نوع نمایشنامه‌ها خون دل خوردن مداوم است و رنج‌هایی از این دست دارد. همچنین ما مشکلاتی برای نور و نصب پروژکتورهای خود داشتیم که در تالار وحدت وجود نداشت. من از سال 72 اینجا کار کرده‌ام و می‌دانم چند پروژکتور دارد.

رفیعی ادامه داد: در چندین تابلو از این نمایش نور زیادی احتیاج داشتیم که متاسفانه به دلیل نبودن نور مورد نیاز، آنطور که می‌خواستم نشد. مشکلاتی از این دست داشتیم و گرنه بازیگرانی که چهار ماه تمرین کرده بودند، قرار نبود بازی‌شان در این یک هفته تغییری کند.

این کارگردان تئاتر با اشاره به وضعیت تئاتر در ایران تصریح کرد: زمانی که هنر تئاتر یک هنر مهجور وناخواسته باشد و نگاه به آن مانند نگاه پدری به فرزند ناخواسته‌اش باشد، اینطور به نظر می‌رسد که ما انگار روی دست‌شان مانده‌ایم و این فقط سماجت ماست که باعث شده به کار خود ادامه دهیم.

او در ادامه اظهار کرد: با این شرایط آدم نمی‌تواند برنامه ریزی کند و من نمی‌توانم بگویم که برای کار بعدی‌ام زنده‌ام یا نه. در طول این مدت که قصد به صحنه بردن این نمایش را گرفتم، به کرات از من پرسیده شده است که چرا می‌خواهم این نمایش را بعد از سال 56 دوباره به صحنه ببرم آنها نمی‌دانند که در کشورهایی که تئاتر به عنوان یک ضرورت به حساب می‌آید، نمایش نه فقط دوبار که چندین بار به حالت رپرتوآری به صحنه می‌رود. چه برسد به اینکه در طول این 38 سال، بازیگران، میزانسن، طراحی صحنه و حتی تماشاگران نمایش نیز تغییر کرده‌اند.

رفیعی همچنین در پایان یادآور شد: سالی که نمایش «رومئو و ژولیت» را به صحنه بردیم، به دلیل افزایش قیمت بلیت‌ها این نمایش فروش خوبی کرد و درآمد خوبی نصیب تالار وحدت شد. من که شنیده بودم طبقه‌ی هفتم این تالار نیمه انبار و نیمه اداری است، خواستم که تمام این درآمد صرف ساخت یک سالن تمرین در آن طبقه شود. پای آن کار هم ایستادم و آن اتفاق هم افتاد. ولی امروز علاوه بر اینکه هیچ حمایتی از هیچکسی برای نمایش ما نشده‌است، برای تمرین‌های همین نمایش در آن‌ سالن، از ما کرایه‌ی هنگفتی گرفته‌اند و می‌گیرند.

در ادامه این نشست فردین خلعتبری، آهنگساز این نمایش گفت: تنها دلیل همکاری من با این نمایش وجود خود آقای رفیعی است که این افتخار را به من داده است‌. نمی‌خواهم بی‌خودی از چیزی تعریف کنم و یا موقعیت را غلوآمیز جلوه دهم ولی در کنار آقای رفیعی بودن، علاوه بر بخش‌های مختلف هنر مزایای زیادی دیگری دارد و مدام از ایشان یاد می‌گیرم. او یاد می‌دهد که بازیگرانش چطور حرف بزنند و این آموزش متناسب با موسیقی کار هم می‌شود.

او ادامه داد: موسیقی این کار حاصل حضور مکرر من درتمرینات این نمایش است. کار آقای رفیعی با تعداد زیادی از جوانان انجام شده است که آموزش‌های ایشان برای آن‌ها علاوه بر کار هنری‌، برای زندگی‌شان هم بسیار مفید است. من از آقای رفیعی متشکرم که اجازه دادند برای کارشان موسیقی بنویسم.

این آهنگساز با اشاره به اینکه علی رفیعی خود از موسیقی مطلع است، اظهار کرد: قطعا تعامل‌های زیادی بین من و آقای رفیعی که خود موسیقی می‌دانند صورت گرفته است. هر حرکتی که در کارهایم انجام داده‌ام، در جهت این بوده است که به روحیات کارگردان کارهایم نزدیک شوم و سعی کردم بفهمم اگر خود کارگردان آهنگساز باشد، چه موسیقی برای کارش می‌سازد.

خلعتبری اضافه کرد: کار با آقای رفیعی اصلا آسان نیست چون ایشان بسیار سخت گیر هستند و می‌دانند چه چیزی می‌خواهند. جالب است بگویم من و ایشان با کمترین دیالوگ توانستیم به این موسیقی برسیم. من بدون اینکه بخواهم غلو کنم، باید بگویم زمانی که موسیقی را ساختم و برای ایشان گذاشتم، از ترس اینکه کار من را رد کنند، تمام بدنم می‌لرزید و می ترسیدم که بگویند هیچ کدام از این قطعات به درد نمی‌خورد. البته اگر همه قطعات مرا هم رد می‌کردند، اصلا ناراحت نمی‌شدم و خوشحالم می‌شدم که اشتباهم را متوجه شده‌اند.

سپس سیامک صفری بازیگر نقش «جامه‌دار» در این نمایش با اشاره به کار با علی رفیعی اظهار کرد: هرچیزی که از من در این اجراها دیده شد‌ه‌است، همگی به واسطه‌ی تجربیاتی است که از دکتر رفیعی پیدا کرده‌ام و اگر ایشان نباشند، من روی صحنه معطل هستم و در کارهای خود آقای رفیعی ایشان با جملات و کلیدهایی که به من می‌دهند، باعث می‌شوند تماشاگر آن کار کاملی را که از من می‌خواهد، ببیند.

او اضافه کرد: بچه‌های تئاتری مرا در صحنه‌های دیگر نمایش‌ها می‌بینند و می‌گویند که چرا در آن‌ها کاری نمی‌کنم و بی‌خیالم؛ ولی اینطور نیست و این فقط به آن دلیل است که کارگردانی شش دانگ، بالای سر من نبوده است.

همچنین مجید گیاهچی مجری طرح این نمایش که در این نشست حضور داشت، این نمایش را از بزرگترین پروژه‌های تئاتر ایران دانست و گفت: ما هیچ حمایت ویژ‌ه‌ای از هیچ جایی نشده‌ایم و تولید این کار بزرگ فقط برعهده‌ی اعضای گروه است و مبالغی که پیش‌بینی می‌شود از فروش گیشه به دست آید.

نمایش «خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از زندگی و قتل میرزا تقی‌خان فراهانی» به نویسندگی و کارگردانی و طراحی علی رفیعی از 21 آبان‌ماه در تالار وحدت به صحنه می‌رود.

در این اثر نمایشی سیامک صفری، مهدی سلطانی، مریم سعادت، مصطفی ساسانی، نسرین درخشان‌زاده، سارا رسول‌زاده، فروغ قجابگلی،زهیر یاری، عباس جمالی، ساناز روشنی، هوشنگ قوانلو، یلدا عباسی، عزالدین توفیق، وحید آجرلو،عباس آقاجانی، مجتبی آقامیرزایی، حامد احمدجو، سعید احمدی، مهسا باقری، شیما بختیاری، نواب ثریا، مسعود جهانبخش، میثم دامن‌زه، راشین دیدنده، شیرین ریاضی، فرزانه زینتی، علی صادقی، حسین کریمی، مصطفی لطیفی‌خواه، لاله نورالدین‌موسی، روهان نیکخواه، نرگس نیک‌سیرت و پریا وزیری ایفای نقش می‌کنند.

 

 

 

https://telegram.me/onlytheater

اخبار مرتبط:

خوانش و نقد نمایشنامه« تهران زیر بال فرشتگان»

فقط 15 درصد از بودجه‌ی تئاتر کشور تخصیص داده شد

دور جدید اجرای «متاستاز» آغاز می‌شود.

نمایش «تهران بی‌تو» فراخوان مسابقه عکاسی منتشر کرد

«داستان جالب یک نویسنده» در تماشاخانه استاد جمشید مشایخی

مهلت ثبت‌نام در جشنواره تئا‌تر دانشگاهی رو به پایان است

«یک دقیقه سکوت» یعقوبی در پراگ اجرا شد+تصاویر

هیات رئیسه انجمن نمایش استانها از طریق انتخابات مشخص می‌شوند

برگزاری جلسه نقد و بررسی ده نمایشنامه برگزیده جشنواره تئاتر فجر

سپند امیرسلیمانی و شبنم مقدمی مقتل خوانی کردند

فراخوان نخستین هفته تئاتر دانشگاهی باران منتشر شد

درباره نمایش «فاجعه معدن کوشیرو» / مردن در زمین، زیستن در خاک

مهدی شفیعی به تماشای «ایستاده در موقعیت» نشست

مراسم چهلم هما روستا در کالیفرنیا برگزار شد

اجرای پرفورمنس تئاتر «دیوان غربی – شرقی» در تئاتر شهر

اجرای آتیلا پسیانی در هفته تئاتر لهستان

کارگاه علیرضا خمسه در مکتب کمدی ایران

مجید رجبی معمار مدیرعامل خانه هنرمندان شد

نمایشنامه خوانی «آناکارنینا» برای سرطانی‌ها و یاد هما روستا