اعلام فیلم‌های ایدفا ۲۰۲۵؛ حضور چهار مستند ساز ایرانی در رقابت اصلی

زمان‌بندی اکران آثار راه‌یافته به بیست و یکمین جشنواره فیلم نهال (ویژه آثار دانشجویان) اعلام شد. اکران بخش بین‌الملل این جشنواره در تاریخ ۲۱ و ۲۲ آبان‌ماه ۱۴۰۴ و اکران بخش ملی از ۲۳ تا ۲۸ آبان‌ماه انجام خواهد شد.

همزمان با نهمین سالگرد درگذشت توران میرهادی (۱۸ آبان)، مستند «یکی بود، یکّی نبود» که پرتره‌ای از زندگی و اندیشه‌های این متخصص تأثیرگذار آموزش و پرورش و ادبیات کودکان است، برای نخستین‌بار در سامانه هاشور اکران آنلاین شد.

فیلم مستند «دو خواهر» به کارگردانی فرحبخش فرهیدنیا و تهیه‌کنندگی یاسر طالبی و ستاره زارع، موفق به دریافت جایزه‌ تولید مشترک شبکه مستند الجزیره در رویداد بین‌المللی «توکیو داکس ۲۰۲۵» شد.

نخستین «کمپ سینمای مستند ایران» با دبیری مهدی قربانپور (کارگردان «زمناکو») و با هدف بازگرداندن سینما به سرچشمه‌ مشاهده و درک دوباره جهان در روزگاری که سرعت تولید محتوا غالب شده، برگزار می‌شود.

فیلم مستند «بریکولاژ» که پرتره‌ای از زندگی و جهان ذهنی نادر مشایخی، آهنگساز و رهبر ارکستر نام‌آشنای ایرانی است، اکنون به صورت آنلاین در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.

مستند بلند «شگرد» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی جعفر صادقی، به بخش رسمی Girona Film Festival در کشور اسپانیا راه یافت.

مستند بلند «رویاباف و قاضی» ساخته حسام اسلامی، پس از حضور موفق در جشنواره‌های معتبری چون ایدفا (IDFA) و هات‌داکس (Hot Docs)، اولین اکران خود را به صورت آنلاین و از روز چهارشنبه ۱۴ آبان‌ماه ساعت ۱۷ آغاز می‌کند.

مستند نیمه‌بلند «رویای روژین» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی سروه علی ویسی، به سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کینو (Kinofest) روسیه راه یافت.

در مراسم بزرگداشت زنده‌یاد ناصر تقوایی و پس از نمایش مستند «پیش» (ساخته سال ۱۳۷۶)، مهوش شیخ‌الاسلامی و فرهاد ورهرام به تمجید از جزئی‌نگری و نظم این فیلمساز فقید پرداختند. مهوش شیخ‌الاسلامی از متانت و دقت تقوایی در پشت صحنه «دایی‌جان ناپلئون» سخن گفت و فرهاد ورهرام او را «بزرگ‌ترین عکاس ایران» نامید

فیلم مستند کوتاه «عاتقه» به کارگردانی مسعود دهنوی و محصول بنیاد فرهنگی روایت فتح، در ادامه موفقیت‌های بین‌المللی خود، موفق به کسب جایزه‌ی ویژه هیئت داوران از هجدهمین جشنواره بین‌المللی حقوق بشر «ENTRETODOS» برزیل شد.

مستند سینمایی «آواز باد» به کارگردانی سودابه بیضایی، بازیگر شناخته‌شده سینما، پس از اکران موفق در گروه هنر و تجربه و حضور در جشنواره‌های جهانی چون «داکا» و «زنان بیروت»، نمایش خود را در پلتفرم «هاشور» آغاز کرد. این فیلم داستان جست‌وجوی خویش توسط دختر جوانی به نام پگاه و آشنایی او با استاد طاهر یارویسی، نوازنده برجسته تنبور است.

مستند بلند «اوزاک یوللر» (راه‌های دور) به کارگردانی سارا خاکی و محمدرضا عینی، موفق به کسب جایزه معتبر نتپک (NETPAC) چهل و یکمین جشنواره فیلم ورشو شد. این فیلم که پیش‌تر برنده جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره ساندنس شده، روایتگر داستان زنی مدافع حقوق دیگران است که با موتور، در انتخابات روستایی دورافتاده در ایران رأی اهالی را جلب می‌کند.

هیمن خالدی، کارگردان مستند «بال‌های آوازخوان» و برنده جایزه بهترین فیلم بخش آسیا از جشنواره بوسان، به دلیل امتناع سفارت سوییس از صدور ویزا نتوانست در این جشنواره حضور یابد. همچنین پرونده ویزای انگلستان او نیز کنسل شد و این مستند بدون حضور عوامل در بخش رقابتی مستند گریرسون جشنواره لندن به نمایش درآمد.

فیلم مستند بلند «۳۲ متر» به کارگردانی مرتضی اتابکی و محصول مشترک ایران، ترکیه و قطر، برای اولین نمایش جهانی خود در جشنواره IDFA ۲۰۲۵ انتخاب شد. این فیلم که روایتی انسانی از تلاش گروهی از زنان در جنوب ترکیه است، در بخش Luminous نمایش داده می‌شود و نامزد دریافت جایزه فیپرِشی و بهترین فیلم اول نیز هست.

تولید مستند «نارکیس» به کارگردانی زینب کریمی و تهیه‌کنندگی فاطمه احمدی، همزمان با روز جهانی نابینایان (روز عصای سفید) به پایان رسید و آماده حضور در جشنواره «سینماحقیقت» شد.

مستند «مشت‌زنی در رینگ ترجمه» به کارگردانی حنیف شهپرراد و تهیه‌کنندگی آریان عطارپور، با محوریت زندگی و آثار ذبیح‌الله منصوری، نویسنده و مترجم مشهور ایرانی، در مرحله تصحیح رنگ و صداگذاری قرار دارد. در این مستند بیوگرافی که بر اساس مصاحبه‌های اسماعیل جمشیدی روزنامه‌نگار ساخته شده، رضا بهبودی در نقش منصوری و امین قنبری در نقش جمشیدی به ایفای نقش پرداخته‌اند.

مستند «یل» با عنوان بین‌المللی «Yal-championship Untold» به کارگردانی امیراردلان زنجانی برای نمایش در سی‌وهفتمین جشنواره فیلم جی‌رونا (Girona Film Festival) اسپانیا انتخاب شد.

علی اسلامی، هنرمند و فیلم‌ساز ایرانی‌ـ‌هلندی، برنده‌ی نخستین جایزه «وندی گاتمن» جشنواره بین‌المللی مستند آمستردام (ایدفا) شد. این جایزه که به ارزش ۴۰ هزار یورو و در یادبود مدیر فقید بنیاد آموزش و فرهنگ هلند تأسیس شده است، به هنرمندانی اعطا می‌شود که در عرصه مستند یا رسانه‌های واقعیت مجازی (VR) با دیدگاهی نوآورانه فعالیت می‌کنند.

مستند بلند «کتیبه شیرین گیان» به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی کیوان مهرگان، در نخستین حضور بین‌المللی خود به بخش مستند سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم خیرونا در اسپانیا راه یافت. این مستند به سرگذشت ترانه مشهور کردی «شیرین گیان» می‌پردازد. جشنواره خیرونا یک رویداد سالانه است که بر حمایت از استعدادها و آثار مستقل با ارزش هنری و انسانی تمرکز دارد.